Μπορεί οι Ευρωπαίοι ηγέτες να εμφανίζονται πιστοί υποστηρικτές της Ουκρανίας, με σκληρές δηλώσεις και απειλές προς τον Πούτιν, η πραγματικότητα όμως είναι αρκετά διαφορετική, καθώς οι επιλογές τους σε μείζονα ζητήματα με πολιτικό κόστος αποκαλύπτουν διαφορετική διάρθρωση προτεραιοτήτων.
Οι αγροτικές κινητοποιήσεις των τελευταίων μηνών κάθε άλλο παρά ατελέσφορες ήταν, Μπορεί οι αγρότες να συνεχίζουν να διαμαρτύρονται κατήγαγαν όμως σπουδαίες νίκες, με τη μεγαλύερη να είναι η επιβολή δασμών στις εισαγωγές γεωργικών προϊόντων από την Ουκρανία.
Τόσο η Κομισιόν όσο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο φαίνεται ότι λύγισαν στην πίεση των αγροτικών κινητοποιήσεων ενόψει Ευρωεκλογών και στην προσπάθειά τους να προστατεύσουν την πολιτική πράσινης μετάβασης που βάλλεται πανταχώθεν έδωσαν στο αγροτικό λόμπι ένα από τα δύο βασικά του αιτήματα. Οι αγρότες πάλευαν για χαλάρωσης της πολιτικής πράσινης μετάβασης, επιδοτήσεις και μια σειρά από πράγματα που θα υπονόμευαν τη δυναμική του Green Deal. Παράλληλα, ζητούσαν την επιβολή δασμών στις εισαγωγές από την Ουκρανία καθώς έχουν πλημμυρίσει την αγορά και πιέζουν τις τιμές…
Έτσι, οι ευρωπαίοι ηγέτες σε μια αμφιλεγόμενη γεωπολιτικά και γεωοικονομικά κίνηση συμφώνησαν να επιβάλλουν δασμούς σις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από την Ουκρανία. Η απόφαση αυτή, πέρα από τις επιπτώσεις που θα έχει στην Ουκρανία, υπονομεύει και τις προσπάθειες αποθέρμανσης της οικονομίας: Οι δασμοί σημαίνουν αυξημένες τιμές στα τρόφιμα και αυτές με τη σειρά τους θα ενισχύσουν τον υποκείμενο πληθωρισμό, αναθερμαίνοντας τις πληθωριστικές πιέσεις.
Αυτή η υποχώρηση εν όψει της συνόδου κορυφής των ηγετών της ΕΕ αυτής της εβδομάδας (για την οποία οι αγρότες κατεβαίνουν ξανά στις Βρυξέλλες) ανοίγει το δρόμο για μια συμφωνία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σήμερα για την μερική ανάκληση των εμπορικών οφελών του Κιέβου.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις η απόφαση της Κομισιόν αναμένεται να οδηγήσει σε απώλεια εσόδων άνω του 1 δισ. ευρώ ετησίως για τη χώρα που χτυπήθηκε από τον πόλεμο. Στη χθεσινοβραδινή συνεδρίαση των 27 κυβερνητικών απεσταλμένων, η Γαλλία τάχθηκε υπέρ της Πολωνίας, ζητώντας περιορισμό στις εισαγωγές ουκρανικών πουλερικών, αυγών, ζάχαρης και σιταριού. Την ίδια στιγμή ο Μακρόν δηλώνει δημοσίως έτοιμος για άμεση εμπλοκή σε πόλεμο με τη Ρωσία…
Κατά πολλούς, η νίκη του λόμπι των αγροτών στο θέμα των δασμών στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα στον Πούτιν, ότι διαθέτει μοχλό πίεσης στην Ευρώπη. Προς επίρρωση μάλιστα αναφέρονται στα γεμάτα με ευρωπαϊκά αγροτικά προϊόντα ράφια των supermarket στη Ρωσία. όπως λένε, αυτά δείχνει ο Ρώσος πρόεδρος όταν μιλά για νίκη στον πόλεμο και συμβιβασμό με τους Ευρωπαίους.
Οι μεγάλες εξαιρέσεις
Αυτή όμως δεν είναι η πρώτη φορά που η ΕΕ υποκύπτει στον αγροτικό της τομέα όσον αφορά τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Ενώ τα πλοία με ρωσική σημαία απαγορεύονται από τα λιμάνια της ΕΕ, υπάρχει εξαίρεση για όσους φέρουν ρωσικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα. Σε προηγούμενες αποφάσεις, η ΕΕ ανέστειλε επίσης το πάγωμα περιουσιακών στοιχείων κατά Ρώσων ολιγαρχών που εμπλέκονται στο εμπόριο αγροδιατροφικών προϊόντων.
Το επιχείρημα, τότε, ήταν ότι οι αυστηρότεροι περιορισμοί στα ρωσικά λιπάσματα θα οδηγούσαν σε υψηλότερες τιμές των τροφίμων στην Ευρώπη.
Αλλά αυτό ακριβώς θα κάνουν και οι περιορισμοί στις εισαγωγές από την Ουκρανία.
Η βελγική προεδρία του Συμβουλίου και οι ευρωβουλευτές θα συναντηθούν σήμερα το απόγευμα για διαπραγματεύσεις σχετικά με τους νέους περιορισμούς. Το Κοινοβούλιο ζήτησε επίσης χαμηλότερο ανώτατο όριο στο οποίο θα τεθούν σε εφαρμογή οι περιορισμοί.
Υπήρχαν όμως και εναλλακτικές λύσεις, όπως η ανακατανομή των επιδοτήσεων, ώστε να περιοριστούν οι πόροι που κατευθύνονται μεγάλες εκμεταλλεύσεις και αποτελούν σήμερα το 80% του συνόλου των κονδυλίων προς τη γεωργία. Παράλληλα, θα μπορούσαν να δοθούν περισσότερα κίνητρα και επιδοτήσεις για την πράσινη μετάβαση, όμως ούτε αυτό ήθελε να κάνει η Κομισιόν.
