Δύο βαθμίδες κάτω από την επενδυτική διατήρησε την αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας η Moody’s και μάλιστα με σταθερές προοπτικές, εκφράζοντας ανησυχίες για το δημογραφικό, τα επίπεδα του χρέους και τα NPL’s, τα οποία αν και δεν είναι στους ισολογισμούς των τραπεζών, εν τούτοις παραμένουν στο σύστημα.
Η Moody’s, αν και αναγνωρίζει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε επίπεδο μεταρρυθμίσεων, δημοσιονομικής εξισορρόπησης και υπογραμμίζει την αναπτυξιακή δυναμική, εν τούτοις θέτει ως προαπαιτούμενο για την περαιτέρω αναβάθμιση την μεταρρύθμιση στη Δικαιοσύνη. Μάλιστα επισημαίνει ότι οι σταθερές προοπτικές εξισορροπούν βαθιές διαρθρωτικές βελτιώσεις που θα μπορούσαν να προσφέρουν ισχυρότερες πιστωτικές μετρήσεις από αυτές που αναμένει επί του παρόντος η Moody’s έναντι των διαρθρωτικών προκλήσεων, οι οποίες θα μπορούσαν να επιβαρύνουν το πιστωτικό προφίλ της Ελλάδας περισσότερο από ό,τι αναμενόταν επί του παρόντος.
Η συναίνεση γύρω από τις συνεχιζόμενες μεταρρυθμίσεις που βελτιώνουν τη λειτουργία των αγορών εργασίας και προϊόντων στην Ελλάδα και αποφέρουν πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα, τα οποία με τη σειρά τους μπορούν να οδηγήσουν σε καλύτερα από τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Οι προκλήσεις περιλαμβάνουν μεγάλο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Επιπλέον, δεδομένου του μεγέθους και της σημασίας τομέων όπως ο τουρισμός και η ναυτιλία, η οικονομία είναι επιρρεπής σε εξωτερικούς κραδασμούς και οι περαιτέρω βελτιώσεις όσον αφορά την οικονομική ανθεκτικότητα με τη διεύρυνση της εξαγωγικής βάσης θα απαιτήσουν χρόνο.
Να σημειωθεί ότι μερικές ώρες νωρίτερα σταθερή αλλά σε υψηλότερη βαθμίδα διατήρησε την Ελλάδα και η DBRS από τους πρώτους οίκους που αναβάθμισαν την ελληνική οικονομία σε IG.
Σενάριο αναβάθμισης
Ανοδική πίεση θα μπορούσε να προκύψει σε ένα σενάριο συνέχισης των οικονομικών πολιτικών και δέσμευσης για δημοσιονομική εξυγίανση, σε συνδυασμό με επιτυχή εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που απομένουν, ιδίως στο δικαστικό σύστημα, που θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε εξωτερικούς κραδασμούς, ταχύτερη από την αναμενόμενη βελτίωση της δημοσιονομικής ισχύος και εργασίας –
από τα NPLs θα υποστήριζε υψηλότερη βαθμολογία. Επιπλέον, μια πιο γρήγορη αλλαγή στην οικονομική δομή της Ελλάδας που συμβάλλει στη βελτίωση της οικονομικής ανθεκτικότητας θα ήταν πιστωτική θετική. Περαιτέρω βελτιώσεις στον τραπεζικό τομέα, μείωση της αστάθειας της κερδοφορίας και φέρνοντας τους δείκτες ποιότητας του ενεργητικού και κεφαλαιοποίησης πιο κοντά στον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ,
θα ήταν επίσης πιστωτικό θετικό.
Σενάριο υποβάθμισης
Πτωτικές πιέσεις θα μπορούσαν να προκύψουν εάν μια αντιστροφή της πορείας πολιτικής που παρατηρήθηκε τα τελευταία χρόνια ή ενδείξεις ότι οι προηγούμενες μεταρρυθμίσεις δεν αποδίδουν τα αναμενόμενα στην ανάπτυξη και τους δημοσιονομικούς λογαριασμούς που αναμένεται επί του παρόντος, επιβαρύνοντας το επιχειρηματικό κλίμα και τις επενδύσεις θα ασκούσε καθοδική πίεση στην αξιολόγηση. Συγκεκριμένα,
Οι ενδείξεις ότι μια διαρκής, ουσιαστική επιδείνωση της δημοσιονομικής θέσης της κυβέρνησης είναι πιθανή, πιθανώς σε συνδυασμό με μια απότομη επιδείνωση της υγείας του τραπεζικού τομέα, θα πυροδοτήσει μια αρνητική ενέργεια αξιολόγησης. Μια κλιμάκωση της γεωπολιτικής κατάστασης στην Ευρώπη με τη συμμετοχή του ΝΑΤΟ πιθανότατα θα οδηγήσει σε καθοδική πίεση στην αξιολόγηση.
Η αξιολόγηση
Οπως αναφέρει ο οίκος, η αξιολόγηση Βa1 και το σταθερό outlook υποστηρίζονται από το ισχυρό ιστορικό μεταρρυθμίσεων που έχει οδηγήσει σε ορατή βελτίωση στους θεσμούς και τη διακυβέρνηση, ισχυρότερες επενδύσεις και υγιέστερο τραπεζικό κλάδο.
Παρά την αναμενόμενη μεγάλη μείωση, ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ θα παραμείνει υπερβολικά υψηλός. Ωστόσο, η ευνοϊκή δομή του χρέους και το μεγάλο κεφαλαιακό μαξιλάρι μετριάζουν την κατάσταση.
Η ελληνική οικονομία έχει αντέξει στην ενεργειακή κρίση και τα κεφάλαια της Ε.Ε. καθώς και ιδιωτικές επενδύσεις αναμένεται να στηρίξουν την ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια. Σε συνδυασμό με τις συνεχιζόμενες μεταρρυθμίσεις, θα μπορέσουν να ενισχυθούν οι αναπτυξιακές προοπτικές, αντισταθμίζοντας σε κάποιο βαθμό την αρνητική επίπτωση από το δημογραφικό.
Η ανάπτυξη στην Ελλάδα επιβραδύνθηκε στο 2% το 2023 από 5,6% το 2022, καθώς ο υψηλός πληθωρισμός και η νομισματική σύσφιξη επιβάρυναν την κατανάλωση και τις επενδύσεις. Τα έσοδα από τον τουρισμό ωστόσο ανήλθαν σε νέα επίπεδα ρεκόρ. Η Moody’s προβλέπει ανάπτυξη 2,4% το 2024 και 2,3% το 2025, με στήριξη από την εγχώρια ζήτηση και τις εξαγωγές, ενώ ο πληθωρισμός αναμένεται να υποχωρήσει γύρω στο 2%.
Οι χαμηλότερες τιμές ενέργειας και οι ισχυρότερες εξαγωγές υπηρεσιών έχουν βοηθήσει στη μείωση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών στο 6,4% του ΑΕΠ το 2023, από 10,3% το 2022.
Δημοσιονομικά
Το ελληνικό έλλειμμα γενικής κυβέρνησης βελτιώθηκε σημαντικά σε λιγότερο του 1% του ΑΕΠ το 2023, από 2,4% το 2022, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του οίκου. Τα στοιχεία δείχνουν ισχυρή αύξηση των εσόδων κατά 4,9%, ξεπερνώντας κατά πολύ την αύξηση κατά μόλις 0,9% των δαπανών. Η Moody’s αναμένει σταθεροποίηση του ελλείμματος στο 0,9% του ΑΕΠ το 2024 και το 2025 και πρωτογενή πλεονάσματα περίπου 2% του ΑΕΠ.
Το ελληνικό χρέος εκτιμάται ότι έχει υποχωρήσει στο 161% του ΑΕΠ στα τέλη του 2023 από 172,6% το 2022 και ο οίκος προβλέπει περαιτέρω υποχώρηση στο 148% στα τέλη του 2025.
