Σοβαρό είναι το ενδεχόμενο ενεργοποίησης του εργαλείου κατά του κατακερματισμού των αγορών που διαθέτει η ΕΚΤ και οδηγεί σε ποσοτική χαλάρωση, όπως προκύπτει από τις δηλώσεις του Έλληνα κεντρικού τραπεζίτη Γιάννη Στουρνάρα.
Την εκτίμηση ότι θα απαιτηθεί στο άμεσο μέλλον παροχή ρευστότητας σημαντικού ύψους από την Κεντρική Τράπεζα μέσω ενός συνδυασμού πιστοδοτικών πράξεων και ενός διαρθρωτικού χαρτοφυλακίου, εξέφρασε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας. Προσέθεσε δε ότι τα πραγματικά επιτόκια θα υποχωρήσουν εκ νέου προς χαμηλότερα επίπεδα.
Καθώς ο πληθωρισμός ήδη αποκλιμακώνεται, επίκειται προσαρμογή των επιτοκίων πολιτικής, οπότε τα πραγματικά επιτόκια αναμένεται να υποχωρήσουν εκ νέου προς χαμηλότερα επίπεδα, σύμφωνα με εκτίμηση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), Γιάννη Στουρνάρα, ο οποίος μίλησε στο Σεμινάριο Υψηλού Επιπέδου EUROFI 2024.
Όπως υπενθύμισε ο κ. Στουρνάρας, οι αποφάσεις νομισματικής πολιτικής του Διοικητικού Συμβουλίου, συμπεριλαμβανομένων των αποφάσεων για τα βασικά επιτόκια, λαμβάνονται επί του παρόντος με βάση τα εκάστοτε διαθέσιμα στοιχεία και την αξιολόγηση των προοπτικών για τον πληθωρισμό.
“Μεσοπρόθεσμα”, συμπλήρωσε, “αυτό που έχει σημασία για την οικονομία είναι η εξέλιξη του φυσικού επιτοκίου (r*), το οποίο διαμορφώνεται κυρίως από διαρθρωτικούς παράγοντες”.
Αβεβαιότητα
Παράλληλα, ο Γιάννης Στουρνάρας τόνισε ότι “Γνωρίζουμε ότι διάφορες δυνάμεις επιδρούν στο φυσικό επιτόκιο, όπως οι δημογραφικές μεταβολές και η μείωση της συνολικής παραγωγικότητας, η αντιστροφή της παγκοσμιοποίησης, η τεχνητή νοημοσύνη, η πράσινη μετάβαση και οι πολιτικές προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή”.
Επεσήμανε ακόμη ότι η συνολική επίδραση αυτών των παραγόντων είναι αβέβαιη και ο υπολογισμός του φυσικού επιτοκίου περιβάλλεται από ασάφεια, καθώς είναι μια εξίσωση με πολλούς αγνώστους.
Γι’ αυτό, ανέφερε ότι δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί το επίπεδό του και η εξέλιξή του στο μέλλον.
Όσον αφορά τα διδάγματα, είπε πως η εμπειρία η οποία αποκτήθηκε στη διάρκεια των προηγούμενων κρίσεων υπήρξε εξαιρετικά πολύτιμη.
Συγκεκριμένα ο κ. Στουρνάρας σημείωσε ότι:
Πρώτον, η νομισματική πολιτική πρέπει να παραμένει ευέλικτη ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίζει πιθανές μελλοντικές διαταράξεις της σταθερότητας των τιμών, οποιασδήποτε φύσης και κατεύθυνσης.
Δεύτερον, τα ζητήματα χρηματοπιστωτικής σταθερότητας πρέπει να συνεκτιμώνται από τις νομισματικές αρχές στις αποφάσεις που λαμβάνουν με στόχο τη διασφάλιση της σταθερότητας των τιμών.
Η περασμένη δεκαετία μάς έδειξε, μεταξύ άλλων, τι μπορεί να κάνει η νομισματική πολιτική. Σήμερα είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για να εφαρμόσουμε το κατάλληλο μίγμα νομισματικής πολιτικής, με εργαλεία συμβατικά ή μη συμβατικά, σε περίπτωση νέων προκλήσεων.
Κατανοούμε καλύτερα τι είναι αποτελεσματικό και τι όχι, αλλά και πώς να περιορίσουμε τις πιθανές παρενέργειες στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Η παροχή άφθονης ρευστότητας μέσω μη συμβατικών μέτρων σε ένα περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων λειτούργησε τόσο διορθωτικά όσο και προληπτικά στις μακροοικονομικές συνθήκες και στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
