Πιέσεις στη μετοχή της ΔΕΗ προκάλεσε η δημοσίευση γνώμης από την Κομισιόν για υπόθεση που αφορά την περίοδο 2013-2019, με την έρευνα να εστιάζεται στο ενδεχόμενο κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης στην αγορά.
Η υπόθεση αφορά στην πρόβαση ιδιωτών στην αγορά με ίσους όρους, για την οποία η Κομισιόν είχε αρχικά συστήσει τον περιορισμό της κυριαρχίας της ΔΕΗ στην παραγωγή από λιγνιτικές μονάδες, ωστόσο μετά από έρευνες και διαβουλεύσεις συμφωνήθηκε η εδραίωση του μοντέλου καθορισμού τιμής NOME, που περιόριζε τη δυνατότητα της ΔΕΗ να επιδράσει στον καθορισμό των τιμών του ρεύματος, καθώς ως καύσιμο αναφοράς είχε επιλεγεί το -τότε φθηνό- φυσικό αέριο, η εισαγωγή και χρήση του οποίου ήταν ευκολότερη και στην οποία είχαν πρόσβαση πολλοί περισσότερες εταιρίες.
Η ιστορία με την προκαταρκτική έρευνα της Κομισιόν ξεκινά το 2021 για πιθανή καταχρηστική συμπεριφορά στη χονδρεμπορική αγορά του ηλεκτρισμού. Σύμφωνα με την Κομισιόν η ΔΕH την περίοδο 2013 και 2019, έλεγχε όλη τη λιγνιτική και υδροηλεκτρική παραγωγή. Το ερώτημα, επομένως σχετίζονταν με το αν οι προσφορές που υπέβαλε για τη συμμετοχή των μονάδων της στην ημερήσια αγορά παραβίαζαν τους κανόνες ανταγωνισμού.
Αν και η γνώμη της Κομισιόν κατατείνει ότι η ΔΕΗ διέπραξε -τότε- το αδίκημα της κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης, ακόμη δεν έχει δημοσιευθεί σχετική απόφαση, ενώ ακόμη και αν και όταν αυτό συμβεί, θα υπάρχουν πάντα περιθώρια διαπραγμάτευσης και προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Ακόμα όμως και σε περίπτωση καταδίκης της ΔΕΗ η εταιρία έχει διενεργήσει τις απαιτούμενες προβλέψεις ήδη από το 2022, που συνεπάγεται ότι η χρηματοοικονομική ευστάθεια δεν απειλείται, αν και η ρευστότητα μπορεί να δεχθεί πλήγμα.
Εάν επιβεβαιωθεί η προκαταρκτική άποψη της Επιτροπής, αυτή η συμπεριφορά θα παραβίαζε το άρθρο 102 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης («ΣΛΕΕ»), το οποίο απαγορεύει την κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης.
Πλέον, μετά και την -υπό έγκριση- εξαγορά του Κωτσόβολου, την διεύρυνση της έκθεσης σε ΑΠΕ και την ενίσχυση της παρουσίας εκτός συνόρων, η ΔΕΗ έχει καταστεί εξαιρετικά διαφοροποιημένη. Όπερ σημαίνει ότι ο όποιος αντίκτυπος θα είναι προσωρινός και αντιμετωπίσιμος, ενώ δεν αφορά τον αναδιαρθρωμένο όμιλο, αλλά παλιές… αμαρτίες.
Που βρίσκεται η διαδικασία
Η «γνώμη» της Κομισιόν απέχει πολύ από το να αποτελεί καταδίκη, καθώς όπως επισημαίνουν γνώστες των σχετικών διαδικασιών, θα μεσολαβήσουν πολλά χρόνια (τουλάχιστον 5-6) με ανταλλαγές νομικών κειμένων, όπου η ΔΕH θα αμφισβητήσει ότι υπήρξε εκ μέρους της παραβίαση των όρων του ανταγωνισμού.
Κατά συνέπεια, προς το παρόν δεν διαφαίνεται αν η υπόθεση θα καταλήξει σε καταδικαστική απόφαση, ενώ το σίγουρο είναι ότι τυχόν αρνητική απόφαση δεν θα έχει νόημα στο σκέλος της «θεραπείας» της κατάστασης, αφού ήδη τόσο η λειτουργία της ΔΕH, όσο και της ίδιας της αγοράς, έχει αλλάξει σε σχέση με το επίμαχο διάστημα του 2013-2019.