Η Άγκυρα κατάφερε να λάβει έγκριση για αγορά νέων και εκσυγχρονισμό παλαιών F-16, εν μέσω κυρώσεων για την αγορά των S-400 και αφού έπαιξε ξεκάθαρα κόντρα στο NATO και αφού αντιπαρήλθε τα εμπόδια που έθεταν το ελληνικό και κυπριακό λόμπι στην Ουάσιγκτον.
Μοχλός πίεσης ήταν η Σουηδία, η οποία αποδείχθηκε τρομερός πολλαπλασιαστής ισχύος προσφέροντας πολύτιμα μαθήματα στον «προβλέψιμο» Κυριάκο Μητσοτάκη, που παρά τις εντυπωσιακές ομιλίες στο Κογκρέσο και την ενσωμάτωση αποικιακού τύπου ρήτρας στην Συμφωνία Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας – ΗΠΑ, υποχρεώθηκε σε άρον, άρον επαναπροσέγγιση και ταυτόχρονα σε αγορές εξοπλιστικών που όχι μόνο δεν ενίσχυσαν τη διαπραγματευτική θέση της Ελλάδας υπονόμευσαν τις δημοσιονομικές προοπτικές της.
Η μάχη των εξοπλισμών για την Ελλάδα και την Τουρκία αποτελεί παραδοσιακά πολιτική και διπλωματική έκφανση των γεωπολιτικών τους ανταγωνισμών και έχει αντίκτυπο στους ηγέτες τους, δημιουργώντας έτσι μια κρίσιμη μάζα που μετρά την ισχύ τους όχι μόνο από την ενίσχυση των ενόπλων δυνάμεων της κάθε χώρας, αλλά και από την υπονόμευση της άλλης πλευράς.
Πρόκειται για κάθε άλλο, παρά συμμαχικό περιβάλλον και αποτελεί ένδειξη της στρέβλωσης του δόγματος της περιφερειακής ασφάλειας και από τις δύο πλευρές. Για τη δημιουργία αυτού του σκηνικού μάλιστα πλειοδότησε η ελληνική πλευρά, με αντιτουρική ρητορική, επεισόδια σε Έβρο και Αιγαίο και διεθνές badmouthing…
Erdogan gone rogue
Ο Ταγίπ Ερντογάν, από την άλλη πλευρά, όχι μόνο δεν συναίνεσε στις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, αλλά αντιθέτως συμμετείχε στη διαδικασία «αναβάπτισης» του ρωσικού πετρελαίου και υπονόμευσε ενεργά τη δυτική ναυτική παρουσία στη Μαύρη Θάλασσα. Εν τέλει μπλόκαρε και την είσοδο της Σουηδίας στο NATO.
Τί κατάφερε; Να αποκομίσει από τη Σουηδία μια σειρά από γνωστά και ενδεχομένως ακόμη περισσότερα άγνωστα οφέλη, μεταξύ των οποίων δέσμευση να μην στηρίζει κουρδικές οργανώσεις που η Άγκυρα χαρακτηρίζει τρομοκρατικές, δίαυλο ανταλλαγής πληροφοριών για την τρομοκρατία και παράλληλα αντισταθμιστικά από τις ΗΠΑ για να πει το ναι… όπως η αγορά νέων και αναβάθμιση παλαιών F-16 σε Viper.
Κατά Ισραήλ και.. κερδισμένος
Αν μάλιστα συνυπολογιστεί και η αντίθετη προς το Ισραήλ και τις ΗΠΑ στάση της Τουρκίας στον πόλεμο της Γάζας, απαγορεύοντας μάλιστα τη χρήση του Ιντσιρλίκ -για ακόμη μία φορά-, ενώ καθίσταται προνομιακός συνομιλητής των ΗΠΑ και παράγοντας της εξίσωσης, τότε αντιλαμβάνεται κανείς πως το αφήγημα της αναντικατάστατης Τουρκίας γίνεται και πάλι επίκαιρο στην Ουάσιγκτον.
Η ισχυρή θέση του Ερντογάν στη διεθνή σκηνή επιβεβαιώθηκε με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο, όταν κατηγόρησε το Ισραήλ για γενοκτονία των Παλαιστινίων στη Γάζα και ζήτησε τη δημιουργία δύο κρατών. Η αντίδραση του Ισραήλ -αλλά και του εβραϊκού λόμπι- δεν ήταν, σημειώνουν παρατηρητές, ανάλογης της τουρκικής «επίθεσης».
Η ήττα Μητσοτάκη
Στο μεταξύ, η Ελλάδα που είχε επενδύσει στη δημιουργία αναχωμάτων για την Τουρκία στην Ουάσιγκτον μέσω του ελληνικού λόμπι και με αιχμή του δόρατος τον γερουσιαστή Μενέντεζ, αναγκάστηκε σε αναδίπλωση, ενώ έχασε ερείσματα στον Λευκό Οίκο. Στο ενδεχόμενο επανεκλογής του Ντόναλντ Τραμπ, μάλιστα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα είναι σε ακόμη πιο δυσχερή κατάσταση, καθώς είχε συμπεριφερθεί εντελώς άκομψα.
Ειδικότερα, οι όροι που η ελληνική κυβέρνηση διαμήνυε και διέρρεε ότι η Ουάσιγκτον έθεσε στην Τουρκία για την αγορά F-16, όπως η μη-πτήση στο Αιγαίο, η ρητή διαβεβαίωση μη χρήσης κατά της Ελλάδας, κλπ και το γνωστό «πακέτο Μενέντεζ», δεν ισχύουν. Αυτό ξεκαθάρισε με ανακοίνωσή του το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών. Επίσης, ο άλλοτε πανίσχυρος γερουσιαστής Μενέντεζ, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, βρίσκεται κατηγορούμενος για σειρά αδικημάτων, από πράκτορας της Αιγύπτου, μέχρι διαφθορά και δωροληψία και από asset εξελίχθηκε σε βαρίδι.
Πούλησε φθηνά, αγοράζει ακριβά
Η Αθήνα, προκειμένου να εδραιώσει το γεωπολιτικό πλεονέκτημα έδωσε «γη και ύδωρ» στις ΗΠΑ, αναθεωρώντας την ήδη διευρυμένη Αμυντική Συνεργασία, με τη ρήτρα μη-αναδιαπραγμάτευσης και σιωπηρής επέκτασης.
Παράλληλα, αναγκάστηκε να μην δημιουργήσει νέες υποδομές για ναύσταθμο μεσογείου στην Κρήτη, να ανακόψει την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων στα νησιά, ενώ δεν έχει ακόμη λάβει σειρά συμφωνημένων ανταλλαγμάτων για την υποστήριξη της Ουκρανίας.
Τώρα, όπως δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας, συζητά την είσοδό της σε εξοπλιστικό πρόγραμμα των ΗΠΑ για επτά νέες φρεγάτες τύπου Constellation με συμπαραγωγή στην Ελλάδα. Αυτό όμως είναι το… «τυράκι», καθώς υπάρχει και «φάκα» που δεν είναι άλλη από την υποχρεωτική παραχώρηση των παράκτιων περιπολικών που αποσύρει λόγω προβλημάτων και υψηλού κόστους συντήρησης το πολεμικό ναυτικό των ΗΠΑ. Βέβαια, η Ελλάδα θα αποκτήσει F-35, πρόγραμμα που αν και εντυπωσιακό, εν τούτοις αποδεικνύεται εξαιρετικά ακριβό, ενώ χωρίς τα απαιτούμενα όπλα που διασφαλίζουν την στρατηγική υπεροχή, τουλάχιστον σύμφωνα με τα έως τώρα δεδομένα.
