Ενιαία επιστολή για Ελλάδα και Τουρκία έστειλε το State Department στο Κογκρέσο για την απόκτηση F-35 και F-16 αντίστοιχα, ανοίγοντας επισήμως τις διαπραγματεύσεις.
Μετά από έντονες παρασκηνιακές διεργασίες που πυροδότησε η επιστολή Μπάιντεν στο Κογκρέσο για την πώληση και αναβάθμιση F-16 στην Τουρκία, το State Department στο πλαίσιο του παρωχημένου δόγματος της ισορροπίας δυνάμεων ανακοίνωσε την αποστολή LOA στο Κογκρέσο για την πώληση F-35 στην Ελλάδα και την πώληση νέων F-16 και εξαρτημάτων αναβάθμισης παλαιών στην Τουρκία.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια ακόμη μεγάλη μέρα για την αμυντική βιομηχανία των ΗΠΑ, η οποία βλέπει δύο μεγάλα συμβόλαια να προχωράνε, ενώ αναθερμαίνονται οι ελπίδες και για άλλα εξοπλιστικά, τα οποία τίθενται στο ίδιο τραπέζι με αυτά που εγκρίθηκαν.
Η διαδικασία αγοράς F-35 από την Ελλάδα βέβαια, υπολείπεται σε βήματα αυτής της προμήθειας και αναβάθμισης F-16 από την Τουρκία. Ειδικότερα, όσον αφορά στην Τουρκία, η επιστολή Μπάιντεν αφορά στην πώληση 40 νέων F-16 και εξοπλισμό για τον εκσυγχρονισμό 79 υπαρχόντων F-16. Αναφορικά με την Ελλάδα, την επιστολή έστειλε το State Department και αφορά σε αίτημα έγκρισης έναρξης διαπραγματεύσεων για την απόκτηση 40 F-35 Lightning II Joint Strike μαχητικών.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα έχει ήδη ξεκινήσει την αναβάθμιση των F-16 Block 52+ σε V, ενώ έχει προμηθευτεί και μαχητικά Rafale.
Οι διαπραγματεύσεις για την αγορά F-35 είναι μακράς πνοής με προοπτική την παραλαβή των πρώτων το 2027-28, πολύ μετά τον εκσυγχρονισμό των τουρκικών F-16 και την απόκτηση του μεγαλύτερου μέρους των νέων αεροσκαφών.
Το διπλωματικό παρασκήνιο
Το διπλωματικό σκάκι όμως, ξεκίνησε πολύ νωρίτερα, με την άρνηση πώλησης Patriot στην Τουρκία από την κυβέρνηση Ομπάμα. Ακολούθησε η αγορά από την Τουρκία ρωσικών S-400 και το πανηγύρι των κυρώσεων, με αποκλεισμό από το πρόγραμμα των F-35, που οδήγησε την Τουρκία στην “αγκαλιά” του Βλάντιμιρ Πούτιν. Αφού η Τουρκία ενεπλάκη σε επιχειρήσεις κόντρα στα αμερικανικά συμφέροντα σε Λιβύη, Συρία και στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, εν τέλει Ουάσιγκτον και Άγκυρα βρήκαν modus vivendi. Σημείο συνάντησης αποτέλεσε η Σουηδία, η έγκριση της ένταξης της οποίας στο NATO περνούσε μέσα από την Τουρκία (και την Ουγγαρία). Ο Ερντογάν ζήτησε ανταλλάγματα για να δώσει το πράσινο φως. Η Τουρκία συνήψε διμερείς συμφωνίες με τη Σουηδία σε πολλούς τομείς, ενώ πήρε και από τις τις ΗΠΑ την έγκριση για την αναβάθμιση της Πολεμικής της Αεροπορίας.
Στο μεταξύ είχε προηγηθεί η αντιτουρκική σταυροφορία του γερουσιαστή Μενέντεζ, τον οποίο θα media στην Ελλάδα βάφτισαν Φιλέλληνα, ο οποίος πλέον διώκεται για σειρά ποινικών και άλλων αδικημάτων, μεταξύ των οποίων και η δωροληψία. Ο Γερουσιαστής αναγκάστηκε να παραιτηθεί από την προεδρία της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, η οποία καλείται τώρα να εγκρίνει την πώληση F-16 στην Τουρκία. Η ελληνική πλευρά και ο Μενέντεζ καλούσαν για δέσμευση της Άγκυρας ότι δεν θα χρησιμοποιήσει τα F-16 απέναντι σε αμάχους και συμμάχους, την οποία τελικά δεν έλαβαν ποτέ.
Auditor’s note: Μ’ αεροπλάνα και… βαπόρια
Η έντονη κινητικότητα των τελευταίων ημερών στα εξοπλιστικά αναμένεται να συντηρηθεί, καθώς εκτός από τα αεροσκάφη, η Αθήνα εξετάζει την προμήθεια πολεμικών πλοίων, διαδικασία που είχε αρχικά δρομολογηθεί με στόχο την απόκτηση κορβετών και την αναβάθμιση μέσης ζωής φρεγατών, αλλά πάγωσε και τέθηκε υπό αναθεώρηση. Πλέον, έχουν αναθερμανθεί σενάρια για την απόκτηση φρεγατών LCS που το αμερικανικό πολεμικό ναυτικό θέτει πρόωρα εκτός υπηρεσίας λόγω τεχνικών προβλημάτων, υψηλού κόστους συντήρησης και ακαταλληλότητας για τα πεδία όπου αναπτύσσει δυνάμεις.
Η διαδικασία για Ελλάδα και Τουρκία
Το πρώτο καθοριστικό βήμα για την πώληση των μαχητικών F-35 στην Ελλάδα αλλά και των F-16 στην Τουρκία έγινε το βράδυ της Παρασκευής από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Ειδικότερα, η αμερικανική κυβέρνηση προχώρησε στην επόμενη φάση, στέλνοντας την επίσημη ειδοποίηση στο Κογκρέσο για την ταυτόχρονη έγκριση της πώλησης νέων μαχητικών αεροσκαφών σε Ελλάδα και Τουρκία.
Με την επίσημη ειδοποίηση στο Κογκρέσο μπαίνει ουσιαστικά τέλος σε έναν διπλωματικό μαραθώνιο που είχε διαρκέσει σχεδόν δύο χρόνια, με φόντο την ενταξιακή πορεία της Σουηδίας αλλά και την απόκτηση νέων μαχητικών από δύο βασικούς συμμάχους της Ουάσιγκτον.
Με δεδομένο ότι μιλάμε για δύο νατοϊκούς συμμάχους, ο νόμος προβλέπει ότι η Επιστολή Προσφοράς και Αποδοχής (LOA) θα σταλεί αντιστοίχως στην Αθήνα και στην Άγκυρα αμέσως μετά το πέρας 15 ημερών. Στην περίπτωση που δεν υπάρξει κάποια αντίδραση στο Κογκρέσο, η κυβέρνηση έχει την ευχέρεια να στείλει την επιστολή νωρίτερα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η επιστολή θα πρέπει να θεωρείται επίσημη μετά τον προβλεπόμενο χρόνο, ο οποίος δίνει στους Αμερικανούς νομοθέτες την ευκαιρία να διατυπώσουν ενστάσεις που ενδέχεται να έχουν.
Από εκεί και πέρα, θα ακολουθήσουν διαπραγματεύσεις που θα κρατήσουν αρκετούς μήνες για την οριστικοποίηση των τεχνικών λεπτομερειών αλλά και των όρων χρηματοδότησης που θα έχει η κάθε συμφωνία αντίστοιχα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η αμερικανική πλευρά διαβεβαιώνει στις ιδιωτικές συζητήσεις που έχει ότι η συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Βίλνιους, γνωστή και ως το «Πακέτο Μενέντεζ», θα ισχύσει στο ακέραιο.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Σημαντική ημέρα για την εθνική μας άμυνα
Για επισφράγιση του στρατηγικού βάθους των ελληνοαμερικανικων σχέσεων αλλά και για θωράκιση της πατρίδας μας μέσω της μεγέθυνσης της αποτρεπτικής της ισχύος σε γη, θάλασσα και αέρα χωρίς να επιβαρύνεται ο Έλληνας φορολογούμενος κάνει λόγο σε δήλωση του ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης μετά την επιστολή, που έλαβε από τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, ‘Αντονι Μπλίνκεν σχετικά με την απόκτηση από τη χώρα μας έως και 40 μαχητικών αεροσκαφών 5ης γένιας, F -35, αλλά και φρεγατών, μεταγωγικών C 130, αρμάτων μάχης, οχημάτων και άλλου αμυντικού υλικού. «Η σημερινή εξέλιξη δικαιώνει την ενεργητική διπλωματία αξιοπιστίας, που ακολουθούμε παντού τα τελευταία χρόνια» σημείωσε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός.
Ακολουθεί ολόκληρη η δήλωση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη:
Σήμερα είναι μία σημαντική ημέρα για την εθνική μας άμυνα και για την ελληνική διπλωματία. Γιατί, με βάση επιστολή που έλαβα από τον Υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Antony Blinken, αναδεικνύεται και επισφραγίζεται το στρατηγικό βάθος των ελληνοαμερικανικών σχέσεων.
Με αυτήν, η Ελλάδα τίθεται και επισήμως στην τροχιά απόκτησης έως και 40 μαχητικών αεροσκαφών τελευταίας γενιάς F-35. Ταυτόχρονα, όμως, αποκτά και εντελώς δωρεάν ένα πολύ μεγάλο πακέτο εξοπλισμών που ενισχύουν καθοριστικά και τους τρεις κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων, αλλά και το Ελληνικό Λιμενικό.
Πρόκειται για φρεγάτες, για μεταγωγικά C-130, για θωρακισμένα άρματα μάχης και οχήματα, αλλά και για πολλά ακόμη στοιχεία αμυντικού υλικού, τα οποία η χώρα μας εξασφάλισε ύστερα από το αίτημα που είχα διατυπώσει, τον Μάιο του 2022, προσωπικά στον Πρόεδρο Biden.
Η πατρίδα θωρακίζεται, έτσι, διπλά: απ’ τη μία πλευρά η αποτρεπτική της ισχύς μεγεθύνεται σε γη, σε αέρα και σε θάλασσα. Ενώ, από την άλλη, δεν επιβαρύνεται ο Έλληνας φορολογούμενος, καθώς αυτό το πακέτο θα διατεθεί δωρεάν, από τα αμερικανικά αποθέματα.
Είναι το αποτέλεσμα μιας μεθοδικής, αθόρυβης και μακράς προσπάθειας, που συνδύασε τη συμμαχική συνέπεια της Ελλάδας στα διεθνή μέτωπα με την προώθηση των εθνικών της συμφερόντων. Αποτέλεσμα το οποίο εδραιώνει, παράλληλα, τη δυναμική και αυτοτελή ελληνοαμερικανική στρατηγική σχέση.
Γιατί η σημερινή εξέλιξη δικαιώνει την ενεργή διπλωματία της αξιοπιστίας που ακολουθούμε παντού τα τελευταία χρόνια: από τον πόλεμο στην Ουκρανία, τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ και την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, μέχρι την ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο και το δράμα της Μέσης Ανατολής.
Με καθαρές θέσεις και με πρωτοβουλίες στα μεγάλα ζητήματα, η Ελλάδα ασκεί, πλέον, ενεργό ρόλο στον Δυτικό κόσμο. Κάτι που της αναγνωρίζουν εταίροι και σύμμαχοι, βλέποντας στη χώρα μας έναν σταθερό συμπαραστάτη, έναν έμπιστο συνομιλητή αλλά και έναν αναγκαίο συνοδοιπόρο και συνεργάτη.
Σε μία εποχή αβεβαιότητας, λοιπόν, η πατρίδα μας επιβεβαιώνει ότι στέκει με σοβαρότητα και γεωπολιτική ωριμότητα στον παγκόσμιο χάρτη. Ενώ, την ίδια ώρα, υπηρετεί τα εθνικά της δίκαια, θωρακίζοντας την άμυνά της. Στον δρόμο της σταθερότητας και της ειρήνης, πάντα με υπερηφάνεια και εθνική αυτοπεποίθηση.
