Υποβόσκον κίνδυνο λανθασμένου υπολογισμού από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία στην Ερυθρά Θάλασσα, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πολυμέτωπο πόλεμο, επισημαίνει η Moody’s στο εβδομαδιαίο report της.
Παράλληλα, προειδοποιεί ότι κάτι τέτοιο -αν και δεν αποτελεί το βασικό σενάριο- εν τούτοις μπορεί να προκαλέσει απρόβλεπτη κλιμάκωση και να εκτροχιάσει το σύνολο των προβλέψεων για τις μεταφορές και κατ επέκταση για τον πληθωρισμό. Συνολικά, η Moody’s καταγράφει τον αντίκτυπο τόσο της παρατεταμένης εκτροπής της ναυτιλίας από την Ερυθρά Θάλασσα, όσο και το ενδεχόμενο διεύρυνσης της σύγκρουσης. Και στα δύο σενάρια η Αίγυπτος και η Ευρώπη θα επωμιστούν το μεγαλύτερο κόστος.
Στο εβδομαδιαίο report ο οίκος αξιολόγησης αναφέρει ότι υπάρχει κίνδυνος λανθασμένου υπολογισμού, που μπορεί να προκαλέσει ανεξέλεγκτη κλιμάκωση μετεξελίσσοντας την περιφερειακή αντιπαράθεση σε πολυμέτωπη στρατιωτική σύγκρουση στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Κάτι τέτοιο θα έχει σημαντικές παγκόσμιες επιπτώσεις.
Η συνεχιζόμενη διακοπή του εμπορίου μέσω της Ερυθράς Θάλασσας θα αυξήσει το κόστος μεταφοράς και επιμελητείας. Κάτι τέτοιο θα βλάψει τις επιχειρήσεις –ή τους καταναλωτές, εφόσον μεταφερθεί το υψηλότερο κόστος– ειδικά στην Ευρώπη και θα επιδεινώσει τις δυσκολίες εξωτερικής χρηματοδότησης για την Αίγυπτο (σταθερό Caa1).
Το βασικό σενάριο
Το βασικό σενάριο της Moody’s συνεχίζει να υποθέτει ότι η στρατιωτική σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ (Α1 υπό εξέταση για υποβάθμιση) και της Χαμάς παραμένει επικεντρωμένη στη Γάζα, για παρατεταμένη περίοδο. Ταυτόχρονα, ο οίκος, προβλέπει αντιπαραθέσεις μεταξύ του Ισραήλ και των συμμάχων του εναντίον άλλων υποστηριζόμενων από το Ιράν, συμπεριλαμβανομένων των ανταρτών Χούτι και της Χεζμπολάχ στο νότιο Λίβανο (C stable). Αυτές οι αψιμαχίες θα συνεχιστούν για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, με κατά καιρούς εξάρσεις. Η κλιμάκωση του αριθμού και της έντασης αυτών των περιστατικών επιφέρει αντίστοιχη αύξηση του κινδύνου εσφαλμένου υπολογισμού που θα μπορούσε να πυροδοτήσει ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση.
Το ακραίο σενάριο
Προς το παρόν, μια ξεκάθαρη πολυμέτωπη στρατιωτική σύγκρουση στην οποία εμπλέκονται άλλοι αντιπρόσωποι που υποστηρίζονται από το Ιράν παραμένει ένα σενάριο μεσαίας πιθανότητας. Η αυξημένη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή λειτουργεί αποτρεπτικά, όπως και οι στρατιωτικές δυνατότητες και των δύο πλευρών. Οι διπλωματικές προσπάθειες με στόχο την αποκλιμάκωση της κρίσης έχουν επίσης αυξηθεί.
Μια περιφερειακή σύγκρουση που περιλαμβάνει άμεση σύγκρουση με το Ιράν παραμένει ένα γεγονός χαμηλής πιθανότητας για παρόμοιους λόγους. Περαιτέρω ανταλλαγές πυρών μεταξύ ενός συνασπισμού υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και των ανταρτών Χούτι θα αυξήσουν τα επίπεδα απειλής για στρατιωτικά μέσα των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου στη Μέση Ανατολή – κυρίως στο Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου (ΣΣΚ).
Η Moody’s σημειώνει ότι δεν αναμένει τη στόχευση κρίσιμων ενεργειακών υποδομών, επειδή η κατάπαυση του πυρός μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας (A1 θετικό) και των ανταρτών Χούτι παραμένει σε ισχύ και οι ειρηνευτικές συνομιλίες έχουν προχωρήσει. Ωστόσο, μια κλιμάκωση σε μια άμεση στρατιωτική σύγκρουση που τελικά εμπλέκει το Ιράν εγκυμονεί σημαντικούς κινδύνους για όλους τους κυρίαρχους της Μέσης Ανατολής.
Οι επιπτώσεις
Αυτό το σενάριο έχει παγκόσμιες επιπτώσεις εάν στοχοποιηθούν κρίσιμες ενεργειακές υποδομές ή αν αποκλειστεί το Στενό του Ορμούζ – το οποίο μεταφέρει περίπου το 20%-25% του παγκόσμιου εφοδιασμού πετρελαίου και φυσικού αερίου. Σύμφωνα με το βασικό σενάριο, η S&P αναμένει ότι οι ναυτιλιακές εταιρίες θα αποτραπούν από τη χρήση της Ερυθράς Θάλασσας, με υποτονικό εμπόριο να διέρχεται από τη Διώρυγα του Σουέζ.
Ο αριθμός των εμπορικών πλοίων, συμπεριλαμβανομένων των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, των δεξαμενόπλοιων και των πλοίων μεταφοράς χύδην φορτίου που διέρχονται από τη διώρυγα μειώθηκε κατά περίπου 20%-30% σε ετήσια βάση στις 8 Ιανουαρίου (Σχήμα 1). Τα ναύλα μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων έχουν διπλασιαστεί ή και τριπλασιαστεί σε σύγκριση με πριν από ένα χρόνο στις κύριες διαδρομές Ανατολής-Δύσης, αν και παραμένουν πολύ κάτω από το ανώτατο όριο το 2021-22 (Σχήμα 2).
Οι ασφαλιστικές εταιρίες χρεώνουν επίσης υψηλότερα ασφάλιστρα δεδομένης της κατάστασης ασφαλείας στην Ερυθρά Θάλασσα. Ορισμένες μεγάλες ναυτιλιακές εταιρίες έχουν αλλάξει δρομολόγιο μέσω της Αφρικής και του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας. Αυτό προσθέτει περίπου 10 ημέρες στα ευρωπαϊκά δρομολόγια. Ο μερικός αποκλεισμός της Ερυθράς Θάλασσας από τους αντάρτες Χούτι θα μειώσει τις εισπράξεις της Αιγύπτου μέσω της Αρχής της Διώρυγας του Σουέζ.
Πονάει η Αίγυπτος
Η αρχή ανέφερε πτώση 40% στις εισπράξεις τις πρώτες δύο εβδομάδες του 2024 σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι, αν και οι καταγεγραμμένες εισπράξεις το 2023 αυξήθηκαν περισσότερο από 25% από το 2022 σε πάνω από 10 δισεκατομμύρια δολάρια. Δεν αναμένουμε σημαντική επίδραση στους δημοσιονομικούς λογαριασμούς της Αιγύπτου κατά το τρέχον οικονομικό έτος που λήγει τον Ιούνιο του 2024.
Ωστόσο, ο αντίκτυπος θα ενταθεί εάν ο αποκλεισμός συνεχιστεί, επειδή η κυβέρνηση λαμβάνει το 60-70% των εσόδων της αρχής, που είναι πιθανό να ανέλθει σε περίπου 9% των εσόδων της κυβέρνησης για αυτό το οικονομικό έτος. Αυτό μπορεί να μετριαστεί εν μέρει από περαιτέρω υποτίμηση της αιγυπτιακής λίρας.
Προβλήματα για το Ισραήλ
Το Ισραήλ θα αντιμετωπίσει επίσης κάποια διακοπή του εμπορίου μέσω του λιμένα του Εϊλάτ, αν και έχει άλλα λιμάνια στη Μεσόγειο Θάλασσα. Οι κίνδυνοι της εφοδιαστικής αλυσίδας θα αυξηθούν καθώς η Διώρυγα του Σουέζ είναι ένας κρίσιμος θαλάσσιος σύνδεσμος για το παγκόσμιο εμπόριο, ιδίως μεταξύ Ασίας και Ευρώπης. Σχεδόν 20.000 πλοία περνούν από το κανάλι κάθε χρόνο. Σε όλες τις περιοχές,
χώρες εντός της ΕΕ (Aaa σταθερή) θα επηρεαστούν περισσότερο. Τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι περίπου το 20% όλων των εισαγωγών αγαθών της ΕΕ μεταφέρθηκαν δια θαλάσσης από την Ασία το 2022. Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του εμπορίου διέρχεται από τη Διώρυγα του Σουέζ. Όσον αφορά τους τομείς που είναι εκτεθειμένοι, οι λιανικοί και γενικοί κατασκευαστές εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις θαλάσσιες μεταφορές από την Ασία.
Ορισμένες αυτοκινητοβιομηχανίες διέκοψαν την παραγωγή τους στην Ευρώπη λόγω καθυστερήσεων στην παράδοση εξαρτημάτων. Οι εισαγωγές ευρωπαϊκών αγαθών στην Ασία θα επηρεαστούν λιγότερο, επειδή τείνουν να έχουν υψηλότερη προστιθέμενη αξία και μπορούν να επαναδρομολογηθούν στις αεροπορικές μεταφορές εμπορευμάτων. Αν και οι αεροπορικές μεταφορές έχουν υψηλότερο κόστος, μπορεί να απορροφηθεί ευκολότερα σε υψηλότερα περιθώρια κέρδους ή/και να μεταφερθεί στους πελάτες για αγαθά υψηλότερης προστιθέμενης αξίας. Το υψηλότερο κόστος θαλάσσιας ναυτιλίας και ασφάλισης μπορεί να μειώσει τα περιθώρια κέρδους για τις εταιρίες στους επηρεαζόμενους τομείς, εκτός εάν το υψηλότερο κόστος μετακυλίεται στους καταναλωτές. Ανάλογα με τη σύμβαση, οι εξαγωγείς ή οι εισαγωγείς ενδέχεται να μοιράζονται το υψηλότερο κόστος μεταφοράς. Η αλλαγή δρομολόγησης του θαλάσσιου εμπορίου θα επιμηκύνει επίσης τους χρόνους παραγωγής και εκπλήρωσης παραγγελιών. Υπ αυτό το πρίσμα η S&P εκτιμά ότι ο αντίκτυπος στον πληθωρισμό και τη νομισματική πολιτική θα είναι σχετικά περιορισμένος.
Σε αντίθεση με την αύξηση του κόστους που οφείλεται στις υψηλότερες τιμές ενέργειας και πρώτων υλών λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία (σταθερό Ca), πιστεύουμε ότι οι επιχειρήσεις πιθανότατα θα απορροφήσουν μεγαλύτερο μέρος της αύξησης του κόστους.
Αυτό συμβαίνει επειδή οι καταναλωτές είναι πιο ευαίσθητοι στις τιμές σήμερα και θα παραμείνουν έτσι λόγω των υψηλών επιτοκίων και της υποτονικής οικονομικής ανάπτυξης (Σχήμα 3). Οι εταιρείες έχουν επίσης προσαρμόσει τις αλυσίδες εφοδιασμού τους ως απάντηση στην πανδημία για να είναι πιο ανθεκτικές στις διακοπές. Οι τεκμαρτές προσδοκίες για τον πληθωρισμό της αγοράς ομολόγων παραμένουν σταθερές (Σχήμα 4). Εχοντας πεί αυτό,
Όσο μεγαλύτερη είναι η διαταραχή του θαλάσσιου εμπορίου και της εφοδιαστικής αλυσίδας, τόσο μεγαλύτερος θα είναι ο μακροοικονομικός και ο πιστωτικός αντίκτυπος.
Οι… ωφελημένοι
Αντίθετα, οι ναυτιλιακές εταιρίες εμπορευματοκιβωτίων θα επωφεληθούν πιθανώς από υψηλότερους ναύλους, επειδή απαιτούνται ετήσιες διαπραγματεύσεις για τα συμβόλαια
λαμβάνοντας υπόψη τη μειωμένη χωρητικότητα με μεγαλύτερους χρόνους αποστολής, αν και το μέγεθος είναι εξαιρετικά αβέβαιο.
Ο αντίκτυπος στους ασφαλιστές αντισταθμίζεται μέσω σημαντικών αυξήσεων τιμών για καλύψεις «κινδύνου πολέμου» στην περιοχή της Ερυθράς Θάλασσας, πρόσθετες καλύψεις που λαμβάνονται από ναυτιλιακές εταιρείες, επειδή οι ζημιές που σχετίζονται με τον πόλεμο ή οι απώλειες πλοίων και φορτίου εξαιρούνται από την βασική κάλυψη.
