Στα ελληνοτουρκικά εστιάστηκε το πολιτικό σκέλος της συνάντησης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Άντονι Μπλίνκεν στην Κρήτη, ενώ παράλληλα συζητήθηκαν πρωτοβουλίες σε γεωοικονομικό επίπεδο για την εμπέδωση της σταθερότητας στην περιοχή.
Τη δημιουργία -του από καιρό σχεδιαζόμενου- περιφερειακού πλέγματος ασφαλείας, με αιχμή την ενεργειακή ασφάλεια, συζήτησε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην Κρήτη, στο πλαίσιο της δημιουργίας βιώσιμου πλαισίου για την επαναπροσέγγιση Ελλάδας – Τουρκίας.
Ο Άντονι Μπλίνκεν έφτασε στην Ελλάδα και μάλιστα στην Κρήτη, ως δεύτερο σταθμό, της περιοδείας του στην περιοχή Ανατολικής Μεσογείου και Μέσης Ανατολής. Προηγουμένως Αμειρκανός ΥΠΕΞ είχε επισκεφθεί τον Ταγίπ Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη. Όπως είχε εξ αρχής επισημάνει το Crisis Monitor η επιλογή των back-to-back συναντήσεων πολιτικά και διπλωματικά καταδεικνύει την αξιόπιστη μεταφορά μηνυμάτων και κοινών προτάσεων.
Τα ελληνοτουρκικά ως μείζον ζήτημα ανέδειξε στις δηλώσεις του και ο ίδιος ο Άντονι Μπλίνκεν, θέτοντας τα εξοπλιστικά που τέθηκαν και από τις δύο πλευρές ως προβλέψεις και προσθήκες στον κεντρικό άξονα και όχι ως αυτόνομα θέματα, παρά τις διαφορετικές δημόσιες δηλώσεις αξιωματούχων σε Αθήνα και Άγκυρα.
Όπερ σημαίνει ότι τα F-35 που ζητά η Ελλάδα και τα F-16 που έχει αιτηθεί η Τουρκία αποτελούν ορόσημα στο ευρύτερο πλαίσιο γεωπολιτικής ασφάλειας, προ προϋποθέτει πρόοδο στα γεωενεργειακά ζητήματα. Πρόκειται για μια γερμανικού τύπου προσέγγιση, που απαιτεί δύο βήματα για κάθε μία ολοκλήρωση. Αθήνα και Άγκυρα παρουσίασαν τα βήματά τους και σκιαγράφησαν τις προοπτικές, ενώ κλήθηκαν να αποδείξουν την ειλικρίνεια της πολιτικής βούλησης.
Καθώς οι ΗΠΑ οδεύουν σε εκλογές εν μέσω ακραίας πόλωσης, είναι ξεκάθαρο ότι το State Department διαμήνυσε ότι δεν θα ανεχθεί δημόσιες εξάρσεις, ούτε προσπάθειες ενεργητικής υπονόμευσης ακόμα και στην Ουάσιγκτον. Το μήνυμα αυτό ήταν ξεκάθαρο μετά και τη νέα δίωξη που ασκήθηκε στον Μενέντεζ. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι στην Κωνσταντινούπολη στο πάνελ της συνάντησης συμμετείχε ο επικεφαλής της MIT Ιμπραχίμ Καλίν…. Από Ελληνικής πλευράς, μπορεί να μην συμμετείχε ο καθ ύλην ομόλογος του Καλίν, αλλά η επί της ουσίας διαχειρίστρια του δικτύου των assets στις ΗΠΑ, η υφυπουργός Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου.
Οριοθετώντας το πλαίσιο και από τις δύο πλευρές, η αμερικανική διπλωματία θέλησε να προσδιορίσει ασφυκτικά τα περιθώρια των δύο πλευρών για διαπραγματεύσεις και δημόσιες… παρεμβάσεις. Με τον τρόπο αυτό ο Άντονι Μπλίνκεν αναγκάστηκε μεν να ανοίξει πολλά χαρτιά στο τραπέζι, ταυτόχρονα όμως έθεσε ξεκάθαρους όρους και δημιούργησε ενιαίο πλαίσιο.
Τόσο ο Ταγίπ Ερντογάν όσο και ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησαν ανταλλάγματα, τόσο στα εξοπλιστικά, όσο και σε πολιτικό και θεσμικό επίπεδο. Ο Μπλίνκεν έδωσε διαβεβαιώσεις, αλλά απέφυγε να δεσμευτεί. Επίσης, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ ζήτηση από την τουρκική πλευρά ταυτόχρονες κινήσεις τόσο στο μέτωπο της Ουκρανίας όσο και της Μέσης Ανατολής, με στόχο να πειθαναγκαστούν όλοι οι παράγοντες άμεσα, ώστε να συμμετάσχουν σε διαπραγματεύσεις. Από την Ελλάδα ζήτησε ενεργή στήριξη στη διαχείριση του περιφερειακού ρίσκου.
Η ενεργοποίηση Μπλίνκεν και του συνόλου της αμερικανικής διπλωματίας, επί των ελληνοτουρκικών, θέτει τις διμερείς σχέσεις ως βασικό κρίκο στη δικλείδα ασφαλείας της ανατολικής Μεσογείου που διαμορφώνουν οι ΗΠΑ. Ενόψει πιο εντατικών διεργασιών στη Μέση Ανατολή, η ευθυγράμμιση Ελλάδας και Τουρκίας, φαίνεται χρησιμοποιείται από τις ΗΠΑ ως μοχλός πίεσης. Αν μάλιστα σε αυτό το πλαίσιο προστεθούν Αίγυπτος και Κύπρος, τότε είναι σαφές ότι οι ΗΠΑ επιζητούν ενεργά την αναβίωση της γεωπολιτικής στρατηγικής ασφάλειας στην ανατολική Μεσόγειο που προωθούνταν από το State Department επί Τραμπ.
Προφανώς, στη συνάντηση Μητσοτάκη -Μπλίνκεν θίχθηκαν και άλλα ζητήματα, όπως οι σχέσεις Ελλάδας – Κίνας. Επίσης, συζητήθηκαν οι εξελίξεις στην κατεύθυνση εδραίωσης της Ελλάδας ως διαμετακομιστικού ενεργειακού και εμπορευματικού κέντρου και ο ρόλος συγκεκριμένων επιχειρήσεων σε αυτό τον σχεδιασμό.
Δηλώσεις
«Δεν θυμάμαι καμία άλλη εποχή που οι σχέσεις και η φιλία Ελλάδας-Ηνωμένων Πολιτειών ήταν πιο ισχυρές», τόνισε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας.
«Σε αυτούς τους δύσκολους και απαιτητικούς καιρούς για την περιοχή, είναι εξαιρετικά σημαντικό για εμάς να σταθούμε δίπλα δίπλα, όχι μόνο να εργαστούμε για την περαιτέρω ενίσχυση της σχέσης μας, αλλά και για να ενεργήσουμε ως σύμμαχοι και να διασφαλίσουμε ότι η ειρήνη και η σταθερότητα θα επιτρέψουν στην ταραγμένη περιοχή μας» είπε από πλευράς του ο κ. Μητσοτάκης.
Το επόμενο χρονικό διάστημα αναδένονται θετικά βήματα στον τομέα της αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας – ΗΠΑ, γεγονός που αποτυπώνει το εξαιρετικό κλίμα στις σχέσεις των δυο χωρών.
«Κάναμε μια συνολική επισκόπηση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Επιβεβαιώσαμε ότι στο πλαίσιο του εξαιρετικού επιπέδου τους θα υπάρξουν περαιτέρω θετικά βήματα στον τομέα της αμυντικής συνεργασίας» σχολίασε ο πρωθυπουργός σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Άλλωστε, σε ερώτημα για τα F-35 κυβερνητικές πηγές τόνιζαν ότι “η Ελλάδα, ως συνεπής και αξιόπιστος εταίρος και σύμμαχος, θα λάβει αυτά που έχουν συμφωνηθεί“.
Επιπλέον, ο Πρωθυπουργός και ο κ. Μπλίνκεν αντάλλαξαν απόψεις για διεθνή και περιφερειακά ζητήματα με επίκεντρο τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε την αυξανόμενη ανησυχία του για την ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα και για τους κινδύνους επέκτασης της κρίσης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός επανέλαβε την ανάγκη απρόσκοπτης ροής ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα και υπογράμμισε ότι η λύση δεν μπορεί παρά να είναι πολιτική, στη βάση της λύσης των δύο κρατών σύμφωνα με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Άντονι Μπλίνκεν αντάλλαξαν ακόμη απόψεις για τις εξελίξεις στην Ουκρανία. Ο Υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών εξέφρασε τις ευχαριστίες του για την στήριξη που παρείχε η Ελλάδα στην Ουκρανία από την πρώτη στιγμή.
Συζητήθηκε ακόμη η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο Πρωθυπουργός επανέλαβε τη σταθερή και διαχρονική θέση της Ελλάδας υπέρ της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών και των σχέσεων καλής γειτονίας με βάση το Διεθνές Δίκαιο, αρχές που διασφαλίζουν την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια.
Εποικοδομητική χαρακτήρισε τη συνάντηση που είχε με τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, ο Άντονι Μπλίνκεν λίγο πριν αναχωρήσει για το Τελ Αβίβ, ενώ ανακοίνωση για τη συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών εξέδωσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, τονίζοντας ότι οι δύο πλευρές υπογράμμισαν τη δύναμη της διμερούς σχέσης.
