Τα ελληνοτουρκικά επαναφέρει στο προσκήνιο η κυβερνητική πλειοψηφία στην Ελλάδα, καθώς ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής και πρώην υφυπουργός Παιδείας Άγγελος Συρίγος σε δηλώσεις του χαρακτηρίζει παρωχημένη τη Συνθήκη της Λωζάνης, ενώ με διευκρινιστική παρέμβαση διαμηνύει ότι η Ελλάδα δεν σκοπεύει να συμμορφωθεί προς την αποστρατιωτικοποίηση ακόμα και αν η Τουρκία διαλύσει τη Στρατιά του Αιγαίου.
- Auditor’s note
- Οι αντιδράσεις
- Οι δηλώσεις
- Οι διευκρινήσεις
Το νέο περιβάλλον που δημιουργείται στις ελληνοτουρκικές σχέσεις φαίνεται ότι σκιαγραφεί ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής και πρώην υφυπουργός Παιδείας Άγγελος Συρίγος, χαρακτηρίζοντας αφενός τη συνθήκη της Λωζάνης παρωχημένη, αλλά ξεκαθαρίζοντας ότι δεν συζητείται η αναθεώρησή της.
Ο Άγγελος Συρίγος έκανε τις δηλώσεις αυτές στον ΣΚΑΪ, επιλογή που έχει αυξημένη σημειολογική αξία και ειδικό βάρος, δεδομένης τόσο της πολιτικής τοποθέτησης του σταθμού, όσο και των επιχειρηματικών συμφερόντων του επιχειρηματία Γιάννη Αλαφούζου. Επιπλέον, ως κάλυψη στον Άγγελο Συρίγο γίνεται αντιληπτή η τοποθέτηση του διευθυντή του Γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού Δημήτρη Τσιόδρα.
Auditor’s note: Η αναθεώρηση του ρίσκου
Συνδυαστικά, σε πολιτικό-διπλωματικό επίπεδο, η κυβέρνηση μοιάζει να προσπαθεί να μετρήσει αντιδράσεις στην κοινή γνώμη, ενώ παράλληλα στέλνει μηνύματα στην Άγκυρα ότι κινείται στην κατεύθυνση της εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων. Από καθαρά πολιτική σκοπιά τέτοιες δηλώσεις προκαλούν κλυδωνισμούς στη βάση της ΝΔ και ανεβάζουν το εγγενές πολιτικό ρίσκο. Ωστόσο, δεν θεωρούνται ικανές να προκαλέσουν εσωτερική κρίση. Κατά πολλούς, ενδεχομένως το Μαξίμου να προσπαθεί να προβοκάρει Σαμαρά και Καραμανλή να αντιδράσουν, ώστε να μετρηθεί εκ νέου η απήχησή τους τόσο στο εσωτερικό του κόμματος όσο και στην κοινωνία.Ενόψει Ευρωεκλογών, μάλιστα, πιθανή σύγκρουση Σαμαρά – Μητσοτάκη είτε άμεσα, είτε σε επίπεδο περιβάλλοντος θα οδηγούσε σε αναθεώρηση του ειδικού βάρους που απολαμβάνει το περιβάλλον του πρώην πρωθυπουργού στην κατάρτιση των ευρωψηφοδελτίων.
Με το σενάριο του ανασχηματισμού να έχει αναθερμανθεί ενόψει των Ευρωεκλογών, ή ως απάντηση στο αποτέλεσμά τους, ενδεχόμενη τοποθέτηση του Άγγελου Συρίγου σε θέση ευθύνης, θα σημάνει ότι ο πρωθυπουργός είναι σύμφωνος με τις δηλώσεις του, ενισχύοντας τα σήματα προς την Άγκυρα.
Όσον αφορά τις διευκρινήσεις που έδωσε ο Άγγελος Συρίγος, εξηγώντας ότι δεν μίλησε για αναθεώρηση, αλλά επιμένοντας ότι το 97% της Συνθήκης της Λωζάνης είναι παρωχημένο, αυτές δεν εισφέρουν διπλωματικά κάτι, δεδομένου ότι για την αναθεώρηση μιας Συνθήκης απαιτείται η συναίνεση των χωρών που την υπέγραψαν αρχικά. Τη Συνθήκη της Λωζάνης υπέγραψαν οι:
- Γαλλία
- Ηνωμένο Βασίλειο
- Βασίλειο της Ιταλίας
- Ιαπωνία
- Βασίλειο της Ελλάδας
- Ρουμανία
- Γιουγκοσλαβία
Σε αυτό το πλαίσιο, η μόνη βιώσιμη επιλογή είναι η μερική υποκατάσταση της Συνθήκης της Λωζάνης με μια νέα σε διμερές επίπεδο, με συμφωνία που θα αναγνωρίζεται από οργανισμούς όπως η ΕΕ και το NATO κατ’ ελάχιστον, και ενδεχομένως ο ΟΗΕ.
Οι αντιδράσεις
Οι δηλώσεις του Άγγελου Συρίγου -όπως ήταν αναμενόμενο- προκάλεσαν θύελλα αντιδράσεων από όλο το πολιτικό φάσμα, με τον Στέφανο Κασσελάκη να ανεβάζει τους τόνους, μιλώντας για σύσσωμη αντίδραση του λαού στην προσπάθεια της κυβέρνησης να προετοιμάσει το έδαφος για υποχωρήσεις. Επίσης, στη δήλωσή του ο Στέφανος Κασσελάκης κάνει αναφορά στην Πατριωτική Αριστερά, καταδεικνύοντας ότι η συνεργασία με τον Νίκο Κοτζιά προχωράει και πως ο πρώην υπουργός Εξωτερικών είχε συμμετοχή στη συγγραφή της ανακοίνωσης.
Με “καζάνι που βράζει” μοιάζει και η βάση της ΝΔ, καθώς τόσο ο Αντώνης Σαμαράς όσο και ο Κώστας Καραμανλής έχουν απριόρι τοποθετηθεί κατά των παραχωρήσεων και της επαναχάραξης της εθνικής γραμμής στα ελληνοτουρκικά. Οι δηλώσεις του Άγγελου Συρίγου έδωσαν παρείχαν και βέλη στη φαρέτρα της Ακροδεξιάς.
Η κάλυψη από Τσιόδρα
Ο διευθυντής του γραφείου Τύπου του Πρωθυπουργού αν και δέχθηκε πολλές ερωτήσεις για το εάν θεωρεί άστοχη τη δήλωση του βουλευτή της ΝΔ, απέφυγε μετ΄επιτάσεως να την χαρακτηρίσει «άστοχη» επιμένοντας ότι έχει δώσει εξηγήσεις ο ίδιος ο Άγγελος Συρίγος και ότι δεν αναφέρθηκε στα κρίσιμα ζητήματα των συνόρων και των μειονοτήτων. Ειδικότερα, σε ερώτηση που δέχθηκε ο Δημήτρης Τσιόδρας για το εάν υπάρχει θέμα διαγραφής του βουλευτή της ΝΔ, απάντησε: «ε, όχι, ρε παιδιά».
Όσον αφορά στη Συνθήκη της Λωζάνης ο Δημήτρης Τσιόδρας ανέφερε ότι η θέση της κυβέρνησης είναι σαφέστατη και εκφράζεται απο τον πρωθυπουργό και το υπουργειο Εξωτερικών και «αποτελεί το θεμέλιο για τη διευθέτηση των σχέσεων στην ευρύτερη περιοχή και των ελληνοτουρκικών σχέσεων», ενώ υπενθύμισε ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στη Συνθήκη της Λωζάνης κατά την ανταπάντησή του στον Ταγίπ Ερντογάν στην πρόσφατη επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στην Αθήνα.
Οι δηλώσεις
«Σήμερα θεωρώ ότι πρέπει να περάσουμε στην επόμενη φάση και να πούμε την πραγματικότητα. Η συνθήκη της Λωζάνης είναι μια συνθήκη παρωχημένη σε σχέση με την αποστρατικοποίηση» φέρνοντας αμηχανία στο πλατό, ενώ στην επισήμανση δημοσιογράφων πως ο Ταγίπ Ερντογάν μιλά για αναθεώρηση απάντησε «η Συνθήκη της Λωζάνης είναι ένα τεράστιο πράγμα. Είναι μια βασική συμφωνία, έχει άλλες 14 συμφωνίες, παραρτήματα κ.λπ. Το 97% όλων αυτών στο σήμερα δεν έχει καμία αξία».
«Τα μόνα που έχουν αξία στο σήμερα είναι αυτά που ορίζουν σύνορα της Τουρκίας έναντι των γειτονικών χωρών» πρόσθεσε.
Οι διευκρινήσεις
Οι δηλώσεις του αυτές έφεραν πλήθος σχολίων και αντιδράσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με τον πρώην υφυπουργό να σπεύδει να δίνει περαιτέρω διευκρινίσεις.
Μιλώντας στην ιστοσελίδα militaire.gr θέλησε να ξεκαθαρίσει πως «εάν κάτι είναι παρωχημένο δε σημαίνει ότι αναθεωρείται».
Ο Άγγελος Συρίγος έκανε ειδική αναφορά σε διατάξεις περί «συμμαχικών νεκροταφείων» και περί «επιστροφής αιχμαλώτων» που δεν έχουν καμία βάση στο σήμερα, ενώ αναφορικά με τις διατάξεις περί αποστρατιωτικοποίησης σημείωσε ότι αναφέρονται σε μέσα που αφορούσαν το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Επανέλαβε ότι το μοναδικό που έχει σημασία είναι οι διατάξεις για τα σύνορα και τις δύο μειονότητες για να επισημάνει πως και οι διατάξεις που αναφέρονται στην αποστρατιωτικοποίηση δεν αναθεωρούνται γιατί πρακτικά είναι νεκρές, αφού αφορούν σε άλλες εποχές και άλλα όπλα.
Σημείωσε ότι η Τουρκία όταν μιλά για Συνθήκη της Λωζάνης αναφέρεται σε θέματα των συνόρων και των μειονοτήτων για να τονίσει πως το διεθνές δίκαιο προβλέπει πως οι συνθήκες που περιλαμβάνουν συμφωνίες για σύνορα δεν αλλάζουν με τίποτα στον κόσμο.
