Μπορεί η δραστηριότητα και οι απειλές των Χούτι στην Ερυθρά θάλασσα να έχουν αναγκάσει μεγάλες εταιρίες να εκτρέψουν πλοία και να προκαλούν ανησυχία για το ενδεχόμενο παρατεταμένου disruption στις εμπορικές διαδρομές, η ένταση των σχετικών δημοσιευμάτων όμως, είναι τελικά πολλαπλάσια της αντίδρασης των αγορών.
Τελικά, πόσο κοντά είμαστε σε μια ναυτιλιακή-εμπορική κρίση και πως θα έμοιαζε αυτή; Αυτό είναι το ερώτημα που τίθεται ως απόρροια της κλιμακούμενης έντασης στη Μέση Ανατολή και των ενδείξεων διάχυσής της. Βέβαια, τέτοιες καταστάσεις αποτελούν συχνά και μοχλό πολιτικο-διπλωματικής πίεσης που κάθε πλευρά τον εκμεταλλεύεται κατά το δοκούν, υπ αυτό το πρίσμα, η ένταση των δημοσιευμάτων θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως πολλαπλασιαστής που επιτρέπει στη Δύση να διαπραγματευτεί με το Ιράν και το Ισραήλ για μια πιο βιώσιμη αποκλιμάκωση.
Ενώ τα δημοσιεύματα ανεβάζουν την ένταση, η παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία προετοιμάζεται για την προοπτική να ζήσει χωρίς τον σημαντικότερο εμπορικό δρόμο της για εβδομάδες και οι αγορές παρακολουθούν την κατάσταση και αποτιμούν τις προοπτικές… αλλά χωρίς ιδιαίτερο άγχος.
Παρόλο που οι ΗΠΑ εργάζονται για να συγκεντρώσουν μια task force για να αντιμετωπίσουν τους πειρατές Χούτι, οι ναυτιλιακές εξακολουθούν να περιμένουν λεπτομέρειες και ανησυχούν για την εφαρμογή.
Οι Χούτι, που υποστηρίζονται από το Ιράν, επιτίθενται σε πλοία επιδεικνύοντας έμπρακτη υποστήριξη στη Χαμάς στον πόλεμό της εναντίον του Ισραήλ. Πρόκειται για σαφή διάχυση του αρχικού μετώπου και γεωγραφική διεύρυνσή του, που σηματοδοτεί ενίσχυση του γεωπολιτικού και γεωοικονομικού κινδύνου. Με την κίνηση αυτή το Ιράν ανοίγει μέτωπο με τη Δύση σε έναν πόλεμο δι’ αντιπροσώπων, στοχεύοντας να εντείνει την πίεση στις ΗΠΑ ώστε να χαλιναγωγήσουν το Ισραήλ.
Μέχρι τώρα, πάντως, οι αγορές έχουν αντιδράσει συγκρατημένα. Η ανοδική έξαρση ήταν μικρής διάρκειας τόσο στις τιμές των εμπορευμάτων όσο και στα ναύλα. Η αποκλιμάκωση άμεση και το premium που έχει παραμείνει μικρό.
Το κόστος των καθυστερήσεων
Οι επιθέσεις έχουν δημιουργήσει δυνητικά μια χειρότερη —και πιο διαρκή— έκτακτη ανάγκη για τη ναυτιλία από το κλείσιμο της Διώρυγας του Σουέζ το 2021, όταν ένα πλοίο που έμεινε κολλημένο για μια εβδομάδα προκάλεσε το παγκόσμιο εμπόριο για μήνες. Καθώς τα πλοία που μεταφέρουν τα πάντα, από πετρέλαιο μέχρι σιτηρά και αυτοκίνητα αναγκάζονται να πλεύσουν γύρω από την Αφρική, το επιπλέον κόστος και οι καθυστερήσεις ενέχουν κινδύνους για την παγκόσμια οικονομία, ακριβώς τη στιγμή που ο πληθωρισμός φαινόταν ότι θα υποχωρούσε.
Ειδικότερα απόρριψη της Ερυθράς Θάλασσας και της Διώρυγας του Σουέζ, οδηγεί σε αναδρομολόγηση των πλοίων μέσω του περίπλου της Αφρικής. Αυτό ανεβάζει μεσοσταθμικά το κόστος κατά 1 εκατ. ανά πλοίο, ενώ καθυστερεί έτι περαιτέρω τους χρόνους παράδοσης εμπορευμάτων κατά 7 έως 10 ημέρες, προκαλώντας πίεση στην εφοδιαστική αλυσίδα. Συνδυαστικά ατα παραπάνω εκτιμάται ότι εφόσον καταστούν τάση, θα έχουν επίπτωση στη μάχη κατά του πληθωρισμού.
Σε αυτή τη φάση οι τιμές του πετρελαίου κινούνται πλαγιοκαθοδικά, ωστόσο ενδεχόμενη αύξηση της ζήτησης από τη ναυτιλία, εφόσον η προσωρινή κατάσταση καταστεί κανονικότητα, θα μπορούσε να δημιουργήσει ανοδική πίεση στις τιμές.
Το κλειδί για τον προσδιορισμό των επιπτώσεων και των σεναρίων διαχείρισης είναι η χρονική διάρκεια της έντασης αυτής και δυνατότητα των ΗΠΑ και άλλων χωρών να παράσχουν εγγυήσεις ελεύθερης ναυσιπλοΐας.
Η ασφάλεια της ναυτιλίας
Το Πεντάγωνο δεν έχει ακόμη διευκρινίσει πώς η λεγόμενη Επιχείρηση Prosperity Guardian θα προστατεύει τα πλοία. Vincent Clerc, ο διευθύνων σύμβουλος του γίγαντα ναυτιλίας εμπορευματοκιβωτίων A.P. Moller-Maersk A/S, εκτιμά ότι θα χρειαστούν μερικές εβδομάδες για να τεθεί σε λειτουργία η task force.
Νηοπομπές ή χαλαρές συνοδείες, που ακολουθούν μια συγκεκριμένη διαδρομή, έχουν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν στο παρελθόν όταν από τη Σομαλία αποτελούν φόβητρο για τα πλοία. Ένα ακόμη σενάριο είναι η διαμόρφωση ζώνης ασφαλείας στη θάλασσα μέσω πολυεπίπεδης επιτήρησης από πλοία, φορυφόρους και εναέρια μέσα και η έκδοση προδιαγεγραμμένων δρομολογίων. Αυτό θα είχε άλλες επιπλοκές, όμως σε γεωπολιτικό επίπεδο.
Μια νηοπομπή – όπου στρατιωτικά πλοία συνοδεύουν σκάφη – είναι πιθανώς λιγότερο πιθανό καθώς «είναι εντάσεως πόρων», που συναπάγεται μεγάλη δέσμευση πολεμικών πλοίων, τα οποία δύσκολα θα βρεθούν διαθέσιμα.
Ο συνασπισμός υπό την ηγεσία των ΗΠΑ που συμμετέχει στην Επιχείρηση Prosperity Guardian περιλαμβάνει μόνο λίγες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ισπανία δήλωσε ότι η εμπλοκή της υπόκειται στις αποφάσεις της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, μετέδωσε το κρατικό ειδησεογραφικό δίκτυο EFE την Τρίτη, επικαλούμενο το υπουργείο Άμυνας.
Η Ουάσιγκτον ζήτησε επίσης από την Αυστραλία να συμμετάσχει, ένα αίτημα που ουσιαστικά απορρίφθηκε από την κυβέρνηση στην Καμπέρα.
Αυτές οι λεπτομέρειες μπορεί να καθυστερήσουν το χρόνο που χρειάζεται για να τεθεί υπό έλεγχο η κατάσταση ασφαλείας, δήλωσε ο Munro Anderson, επικεφαλής επιχειρήσεων σε κίνδυνο θαλάσσιου πολέμου και ειδικός στην ασφάλεια Vessel Protect.
