Νέα δεδομένα στη διεθνή γεωπολιτική και γεωοικονομική σκακιέρα δημιουργεί η απόφαση της Βενεζουέλας να προσαρτήσει την αυτόνομη Γουιάνα, καθώς η περιοχή Εσεκίμπο που της ανήκει αποδείχθηκε ότι έχει τεράστια κοιτάσματα πετρελαίου, τα οποία εκμεταλλεύεται η Exxon Mobil και παράγουν μεγάες -για το μέγεθος της χώρας- ροές κεφαλαίων.
Η διαμάχη για την περιοχή του Εσεκίμπο μεταξύ της Βενεζουέλας και της Γουιάνας διαρκεί για πάνω από εκατό χρόνια. Η αναβίωση της έντασης αυτής τώρα, καταδεικνύει ότι τέτοιες κρίσεις δεν κλείνουν ποτέ οριστικά και ότι η η γεωπολιτική έχει εξελιχθεί από παιχνίδι σκακιού σε… μπιλιάρδο.
Η Βενεζουέλα που αγωνίζεται να επανακτήσει τη σταθερότητα και την κανονικότητα, έχει δεχθεί τρομακτικό οικονομικό πλήγμα και αν και διαθέτει μεγάλο ορυκτό πλούτο βρίσκεται υπό καθεστώς κυρώσεων οι οποίες περιορίζουν δραματικά τη δυνατότητά της να τον εκμεταλλευτεί. Έτσι, καθώς κατέκτησε την πολιτική σταθερότητα, αλλά στο φόβο νέας αμφισβήτησής του, ο Νικολάς Μαδούρο επιδιώκει να συσπειρώσει τον λαό σε κοινούς σκοπούς και γύρω από το πρόσωπό του. Υπ’ αυτό το πρίσμα η προσάρτιση μιας πλούσιας σε πετρέλαιο περιοχής, που δεν διαθέτει ουσιαστικά μέσα για να αμυνθεί αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία. Γι’ αυτό άλλωστε και ο Μαδούρο προκάλεσε δημοψήφισμα, επιδεικνύοντας την έυρεία αποδοχή του από τον λαό, πριν την προκήρυξη εκλογών.
Ενδεχόμενη στρατιωτική επέμβαση της Βενεζουέλας στη Γουιάνα θεωρείται πιθανή, όχι όμως και αναπόδραστη. Ο Μαδούρο διεκδικεί κυρίως την πολιτική κυριαρχία και οικονομικούς πόρους. Καθώς οι ΗΠΑ έχουν ήδη ανοιχτεί σε δύο στρατιωτικά μέτωπα, το ενδεχόμενο ενός τρίτου και μάλιστα τόσο κοντά τους, μοιάζει με σενάριο τρόμο και μάλιστα ενόψει εκλογών. Συνεπώς, υπάρχει περιθώριο για διαπραγματεύσεις που θα μπορούσαν να ανακόψουν τη δυναμική της σύγκρουσης και την αλλαγή του status quo, το ζήτημα είναι αν ο Μπάιντεν έχει το περιθώριο να υπαναχωρήσει, ή αν στην Ουάσιγκτον εκτιμούν ότι θα μπορούσαν να διαχειριστούν και τρίτο μέτωπο, ή αν θεωρούν ότι ο Μαδούρο μπλοφάρει.
You will find more infographics at Statista
Το ιστορικό
Η προέλευση της διαμάχης χρονολογείται από την εποχή της αποικιοκρατίας, όταν η ισπανική και η ολλανδική αυτοκρατορία διεκδίκησαν την περιοχή. Το 1899, εκδόθηκε διαιτητική απόφαση που επιβεβαίωσε ότι η περιοχή ανήκει στη Γουιάνα.
Ωστόσο, η Βενεζουέλα δεν το αναγνώρισε ποτέ αυτό και συνεχίζει να επιμένει στις αξιώσεις της στην πλούσια σε πόρους περιοχή. Σε πρόσφατο δημοψήφισμα, η πλειοψηφία του πληθυσμού της Βενεζουέλας ψήφισε υπέρ αυτής της θέσης. Στη Γουιάνα, οι φόβοι για βίαιη προσάρτηση αυξάνονται τώρα.
Η Γουιάνα δεν έχει ρεαλιστικά μέσα για να αντιταχθεί στρατιωτικά στη Βενεζουέλα και ως εκ τούτου θα εξαρτάται από τη διεθνή βοήθεια.
Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο αναφέρει μια ιστορική συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο το 1966 – λίγους μόλις μήνες πριν η τότε αποικία της Βρετανικής Γουιάνας γίνει ανεξάρτητη. Ωστόσο, το ενδιαφέρον του για την περιοχή είναι πιο πιθανό να έχει οικονομικό χαρακτήρα. Το 2015, η πετρελαϊκή εταιρία ExxonMobil ανακάλυψε μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου συνολικής χωρητικότητας περίπου δέκα δισεκατομμυρίων βαρελιών στα ανοικτά των ακτών της Γουιάνας. Έκτοτε, η Γουιάνα παράγει μεγάλες ποσότητες πετρελαίου και, όπως και η γειτονική της χώρα, εξελίσσεται όλο και περισσότερο σε κράτος-παραγωγός πετρελαίου.
Η Γουιάνα γνώρισε υψηλή οικονομική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, ενώ η Βενεζουέλα χρειάστηκε να αντιμετωπίσει τις συνεχιζόμενες κρίσεις. Αναλαμβάνοντας την περιοχή του Εσεκίμπο, ο Μαδούρο θα αποκτούσε επίσης τον έλεγχο μεγάλων τμημάτων αυτού του λεγόμενου «μπλοκ Stabroek».
