Ενεργό ρόλο στην φυγάδευση κεφαλαίων Ρώσων ολιγαρχών και ιδιαίτερα του Ρομάν Αμπράμοβιτς φέρεται να έπαιξαν η πολιτική ηγεσία της Κύπρου και η PwC, σε μια περίοδο που υποτίθεται ότι έκανε υποχωρήσεις για να κερδίσει στρατηγική συνεργασία με τις ΗΠΑ και ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Έρευνα της Διεθνούς Κοινοπραξίας Δημοσιογράφων (ICIJ) αποκαλύπτει ότι Ρώσοι ολιγάρχες μεταβίβασαν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ενώ απειλούνταν με κυρώσεις μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Όπως αναφέρει η Guardian, η διαρροή των 3,6 εκατ. αρχείων αποκαλύπτει πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της Κύπρου ως πύλης εισόδου στην Ευρώπη για τη ρωσική ελίτ. Μεταξύ των 104 Ρώσων δισεκατομμυριούχων του περιοδικού Forbes που εντοπίστηκαν το 2023, τα δύο τρίτα εμφανίζονται μαζί με μέλη της οικογένειας ως πελάτες παρόχων επαγγελματικών υπηρεσιών της Κύπρου. Υπάρχουν αρχεία που σχετίζονται με 71 Ρώσους πελάτες οι έχουν τεθεί σε καθεστώς κυρώσεων από τον Φεβρουάριο του 2022.
Η έρευνα με τίτλο Cyprus Confidential αναδεικνύει τον κομβικό ρόλο της PwC Κύπρου και άλλων συμβούλων στη διαχείριση των συναλλαγών καθώς οι δυνάμεις του Βλαντιμίρ Πούτιν εξαπέλυαν την επίθεσή τους.
H μεγαλύτερη διαρροή οικονομικών δεδομένων στην ιστορία της Κύπρου, ρίχνει επίσης φως στο πώς οι αδιαφανείς υπεράκτιες δομές που διαχειρίζονται λογιστές και πάροχοι εταιρικών υπηρεσιών στο κράτος μέλος της ΕΕ μπορεί να έχουν επιτρέψει την πραγματοποίηση μη δηλωμένων πληρωμών σε γνωστό δυτικό δημοσιογράφο και πιθανές παραβιάσεις κανόνων σχετικά με τη χρηματοδότηση ποδοσφαιρικών συλλόγων.
Μετά τις αποκαλύψεις, η κυπριακή κυβέρνηση απάντησε στη Guardian υποσχόμενη μια «προσέγγιση μηδενικής ανοχής» στις παραβιάσεις των κυρώσεων. Εκπρόσωπος της κυβέρνησης δήλωσε ότι η Κύπρος λαμβάνει τεχνική υποστήριξη από τη βρετανική κυβέρνηση για τη δημιουργία μονάδας εφαρμογής κυρώσεων το επόμενο έτος. Έχει επίσης ενταχθεί σε διασυνοριακό σχέδιο της ΕΕ για την αποτελεσματικότητα των κυρώσεων.
Οι ακριβείς κανόνες σχετικά με το χρονοδιάγραμμα και την επιβολή των κυρώσεων κατά του Πούτιν και των αξιωματούχων, πολιτικών και επιχειρηματιών που βρίσκονταν κοντά στο καθεστώς του βρίσκονται τώρα υπό έλεγχο, τόσο στην Κύπρο όσο και σε όλη την Ευρώπη.
Οι αποκαλύψεις
Σύμφωνα με την έρευνα,
- η PwC Κύπρου και άλλοι σύμβουλοι βοήθησαν έναν από τους πιο ισχυρούς ολιγάρχες της Ρωσίας, τον Αλεξέι Μορντάσοφ, να επιχειρήσει να μεταβιβάσει μερίδιο εισηγμένης εταιρείας 1 δισ. λιρών την ημέρα που τέθηκε σε καθεστώς κυρώσεων από την της Ε.Ε. H Guardian αναφέρει ότι ενημερώθηκε ότι η μεταβίβαση υπόκειται σε «εν εξελίξη» ποινική έρευνα στην Κύπρο.
- 600.000 ευρώ μη δηλωμένων πληρωμών από εταιρείες που συνδέονται με τον ίδιο ολιγάρχη σε γερμανό δημοσιογράφο με επιρροή, που θεωρείται κορυφαίος ειδικός στη Ρωσία, για την έκδοση δύο βιβλίων για τον Πούτιν.
- Πληρωμές δεκάδων εκατομμυρίων από τον Ρομάν Αμπράμοβιτς κατά την περίοδο που ήταν ιδιοκτήτης της Τσέλσι σε μάνατζερ, σκάουτερ και στελέχη συλλόγων που μπορεί να παραβίασαν τους κανόνες για τo «financial fair play» στο ποδόσφαιρο.
- Αδιευκρίνιστες συμφωνίες που επέτρεψαν στον Αμπράμοβιτς και στον μάνατζερ Πίνχας Ζαχάβι να ελέγχουν τις καριέρες 21 νεαρών ποδοσφαιριστών υπό αμφιλεγόμενες συμφωνίες ιδιοκτησίας από τρίτους.
Το υπουργείο Οικονομικών της Κύπρου δήλωσε στη Guardian ότι έχει ξεκινήσει ποινική έρευνα για τη μεταβίβαση του μεριδίου του Μορντάσοφ στον μεγαλύτερο τουριστικό πράκτορα της Ευρώπης, την Tui. Το όνομα του μεγιστάνα εμφανίστηκε στη λίστα κυρώσεων της ΕΕ στις 28 Φεβρουαρίου 2022, με έγγραφα που δείχνουν ότι οι σύμβουλοί του προσπάθησαν να μεταβιβάσουν το μερίδιο του 1 δισεκατομμυρίου λιρών στη Μαρίνα Μορντάσοβα, η οποία φέρεται να είναι σύντροφος της ζωής του, την ίδια ημέρα.
Εκπρόσωπος του υπουργείου είπε: «Γνωρίζουμε τη μεταβίβαση μετοχών Tui και διεξάγεται ποινική έρευνα».
Το κρυφό ντιλ ανάμεσα στον Αμπράμοβιτς και τα «πορτοφόλια» του Πούτιν
Σύμφωνα με το BBC, τα αρχεία που διέρρευσαν αποκαλύπτουν ένα ντιλ 40 εκατ. ευρώ που συνδέει τον Αμπράμοβιτς με δύο άντρες που αποκαλούνται τα «πορτοφόλια» του Πούτιν.
Η μυστική συμφωνία προέβλεπε τη μεταβίβαση μετοχών εξαιρετικά επικερδούς ρωσικής διαφημιστικής εταιρείας, της Video International, σε δύο μέλη του στενού κύκλου του Πούτιν. Οι μετοχές μεταβιβάστηκαν από εταιρείες που ανήκαν σε καταπίστευμα που συνδεόταν με τον Αμπράμοβιτς στον Σεργκέι Ρολντούγκιν και τον Αλεξάντερ Πλεκόφ.
Οι δύο άντρες έλαβαν εκατομμύρια δολάρια σε μερίσματα.
Έχουν και οι δύο κατηγορηθεί ότι λειτουργούν ως «πορτοφόλια» του Ρώσου προέδρου, κρατώντας κρυφά χρήματα για λογαριασμό του.
