Πολύ ψηλότερα βάζει τον πήχη της ανάπτυξης για το 2023 η ελληνική κυβέρνηση, υπερβαίνοντας τις εκτιμήσεις της Κομισιόν και των οίκων αξιολόγησης, ποντάροντας σε εκρίναξη των Ξένων Άμεσων Επενδύσεων και στα κοινοτικά κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης, δημιουργώντας έτσι σημαντικό δημοσιονομικό χώρο για την παροχή στήριξης.
Σύμφωνα με τις βασικές παραδοχές του προσχεδίου που κατατίθεται στη βουλή το οικονομικό επιτελείο θέτει τον πήχη της ανάπτυξης στο 2,3%, αναθεωρώντας επί τα βελτίω τις προβλέψεις και αισθητά υψηλότερα από τις εκτιμήσεις των διεθνών οίκων και των θεσμών. Να σημειωθεί ότι η αρχική πρόβλεψη έκανε λόγο για ανάπτυξη 1,8% ενώ για το 2023. Μάλιστα, για 2024 η κυβέρνηση προβλέπει επιτάχυνση στο 3%.
Η κυβέρνηση προβλέπει περαιτέρω υποχώρηση της ανεργίας στο 11,2% το 2023 και στπ 10,6% το 2024 με βάση την μεθοδολογία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού. Βάσει της ελληνικής μεθόδου η ανεργία θα υποχωρήσει στο 9%. Η συνολική απασχόληση από 1,4% φέτος θα επιβραδυνθεί στο 0,9% το 2024 λόγω της αυξανόμενης στενότητας στην αγορά εργασίας.
Οι πυλώνες της ανάπτυξης
Ειδικότερα, οι νέες εκτιμήσεις βασίζονται στις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, οι οποίες αναμένεται να αυξηθούν κατά 12,1% τον επόμενο χρόνο από 8,3% το 2023. Εντύπωση προκαλεί η διατύπωση ότι:
«η Ελλάδα στέλνει ισχυρό σήμα ισχυροποίησης των προοπτικών της οικονομίας, το οποίο προβλέπεται ότι θα συνεχίσει να εμπεδώνεται έχοντας ευεργετικό αντίκτυπο στην επενδυτική δραστηριότητα που κινείται δυναμικά με αιχμή το κομμάτι των εξοπλισμών».
Ταμείο Ανάκαμψης
Όπως ήταν αναμενόμενο κεντρικό ρόλο στην αναπτυξιακή έκρηξη αναμένεται να παίξει το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο προβλέπεται να συμβάλει 1,7% στον ρυθμό ανάπτυξης του 2024. Οι εξαγωγές θα επανακάμψουν παρουσιάζοντας άλμα 6,3% το 2024 από 2,7% φέτος. Αυτό συναπάγεται βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
Το οικονομικό επιτελείο υποστηρίζει ότι θετικά θα επηρεάσει την αναπτυξιακή δυναμική η ανάκριση της επενδυτικής βαθμίδας. Επίσης, μεγάλο βάρος αποδίδεται σε σειρά δομικών μεταρρυθμίσεων και του fine tuning του τραπεζικού συστήματος, μέσω καλύτερης εκμετάλλευσης των καταθέσεων. Ωστόσο, αυτό το σκέλος αντιφάσκει καταφανώς με τις συστάσεις της ΕΚΤ και τις εσυζητήσεις για αύξηση του κατώτατου ορίου διαθεσίμων, καθώς και της συζήτησης για μείωση του DTC.
Στο τελικό κείμενο του προϋπολογισμού για το 2024 που θα κατατεθεί το Νοέμβριο θα υπάρχει και εναλλακτικό δυσμενές σενάριο που θα κατεβάζει μία μονάδα τον ρυθμό επέκτασης σε περίπτωση όξυνσης της πληθωριστικής κρίσης και ισχυρών αναταράξεων στο διεθνές περιβάλλον.
Σε κάθε περίπτωση, η ανάπτυξη θα είναι υψηλότερη από το 1,3% του μέσου όρου της ευρωζώνης.
Πληθωρισμός
Όσον αφορά στον πληθωρισμό, προβλέπεται ότι θα υπάρξει αποκλιμάκωση του εναρμονισμένου δείκτη στη περιοχή του 4% για το σύνολο του έτους από 5% που έχει εγγραφεί στο προϋπολογισμό για να υποχωρήσει στο 2,4% το 2024. Βέβαια, κρίσιμο σημείο είναι ο πληθωρισμός στα τρόφιμα, ο οποίος δεν καλπάζει, χωρίς ενδείξεις ουσιατικής υποχώρησης.
Βέβαια οι ανατιμήσεις στην ομάδα των τροφίμων εξακολουθούν να τρέχουν με υψηλούς ρυθμούς πάνω από 10,7% διευρύνοντας την «αιμορραγία» στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.
Το οικονομικό επιτελείο δεν έχει περιλάβει ενδεχόμενη σημαντική επίδραση στις τιμές, την επάρκεια και τις εξαγωγές από τις πρόσφατες καταστροφές στη Θεσσαλία, υπολογίζει Ωστόσο ανησυχητικές εστίες ανάφλεξης εξακολουθούν να υπάρχουν και συνδέονται με την απώλεια ζωικού και φυτικού κεφαλαίου στις περιοχές που επλήγησαν από την κακοκαιρία και αναμένεται να οδηγήσουν σε περαιτέρω αύξηση των τιμών καθιστώντας αβέβαιη την ένταση της αποκλιμάκωσης του γενικού δείκτη τιμών τους επόμενους μήνες. Να σημειωθεί ότι ο προϋπολογισμός συντάσσεται με την πρόβλεψη για μέση τιμή αργού πετρελαίου από 81,8 δολάρια το βαρέλι το 2023 σε 81,2 δολάρια το βαρέλι το 2024.
Πλεόνασμα
Η πρόβλεψη για πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ το 2023 παραμένει, καθώς αποτελεί εχέγγυο για την αναβάθμιση και απαλύνει την πίεση από το Eurogroup για τις διαβιβαστικές πληρωμές. Το 2024 όμως θα είναι δύσκολη χρονιά, καθώς ο στόχος ανεβαίνει στο 2,1% του ΑΕΠ. Όπερ σημαίνει ότι θα απαιτηθούν μέτρα δημοσιονομικής ποσαρμογής τουλάχιστον 3 δισ.
Στο κείμενο του προσχεδίου υπάρχει ιδιαίτερη αναφορά για τις καταστροφές που προκλήθηκαν από τις πυρκαγιές της θερινής περιόδου και ιδιαίτερα αυτές από την πρόσφατη κακοκαιρία Daniel για τις επιπτώσεις στην οικονομία και το εύρος επίδρασης του κόστους στον προϋπολογισμό που θα ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ.
Για το 2024 η κυβέρνηση κατεβάζει το αποθεματικό για τις φυσικές καταστροφές στα 600 εκατ., ευελπιστώντας ότι δεν θα επαναληφθούν και πεοσβλέποντας -χωρίς να αναφέρεται- στη λειτουργία του rainy day fund.
Το έλλειμμα του ονομαστικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αναμένεται να βελτιωθεί περαιτέρω κατά περίπου 300 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση υποχωρώντας ως ποσοστό του ΑΕΠ στο 4,2% το 2024 από 4,5% το 2023.
Παρά την απαίτηση για δημοσιονομική προσαρμογή, στο προσχέδιο του 2024 περιλαμβάνονται παροχές και φοροελαφρύνσεις ύψους 2,5 δισ. ευρώ με ανοιχτό το παράθυρο για πρόσθετες παρεμβάσεις ανάλογα με τα δημοσιονομικά περιθώρια.
Ταυτόχρονα, αντιφατικός φαίνεται ο στόχος για μείωση της ιδιωτικής καταταλώσης κατά 2 δισ., από το 2,5 στο 1,6% του ΑΕΠ.
