Ορατό, αλλά όχι πολύ πιθανό, είναι το ενδεχόμενο ο ΣΥΡΙΖΑ να βρεθεί μπροστά σε ένα δυσλειτουργικό ηγετικό μοντέλο, πολύ πιο δύσκολο απ’ αυτό που διαμορφώθηκε επί Αλέξη Τσίπρα. Οι τέσσερις υποψήφιοι -που μπορεί να γίνουν έξι ή ακόμη και επτά- εκφράζουν ξεκάθαρα ανταγωνιστικά πολιτικά και κομματικά μοντέλα.
Ενώ ήδη έχουν κατατεθεί τέσσερις υποψηφιότητες, τρεις ακόμη εξετάζονται υπό διαφορετικό πρίσμα η κάθε μία. Ακόμη και αυτοί που ήδη έχουν καταθέσει υποψηφιότητα και έχουν εκστρατεύσει ανά την επικράτεια για να διαμορφώσουν δίκτυο και να ενεργοποιήσουν μέλη και φίλους, έχουν διαφορετικές επιδιώξεις, τόσο σε σχέση με την κατεύθυνση και τη λειτουργία του κόμματος, όσο και εφόσον δεν εκλεγούν για τον ρόλο τους μέσα στον νέο πολιτικό οργανισμό.
Πρόκειται για μια αρκετά σύνθετη διαδικασία, η έκβαση της οποίας δεν θα κρίνει αυτοστιγμεί το πολιτικό πρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά θα αποτελέσει εφαλτήριο για νέες διαπραγματεύσεις στο εσωτερικό. Εξάλλου, στις αρχές Σεπτεμβρίου έχει προγραμματιστεί η σύγκληση του διαρκούς συνεδρίου του κόμματος, το οποίο θα επικυρώσει της υποψηφιότητες που θα υποβληθούν και ενδεχομένως να παράξει ένα ανακοινωθέν -όχι μανιφέστο- που θα εμπεδώνε την ενότητα και θα δεσμεύει τους υποψηφίους για κοινή πορεία μετά τα αποτελέσματα των εκλογών και ανεξάρτητα από αυτά.
Όσον αφορά στις υποψηφιότητες, μέχρι στιγμής έχουν εκδηλώσει επισήμως την πρόθεσή τους οι Έφη Αχτσιόγλου, Ευκλείδης Τσακαλώτος, Στέφανος Τζουμάκας και Νίκος Παππάς. Τη διάθεσή τους να εξερευνήσουν το ενδεχόμενο έχουν προβάλλει οι Παύλος Πολάκης και Διονύσης Τεμπονέρας, που έχουν θέσει προαπαιτούμενα, ενώ εσχάτως αναδύεται και το άστρο του -εκ Μαϊάμι ορμώμενου- Στέφανου Κασσελάκη.
Πρέπει να σημειωθεί ότι, τόσο το συνέδριο όσο και τα υφιστάμενα όργανα, έχουν διαμορφωθεί επί Αλέξη Τσίπρα, με τη διαδικασία ποσοστώσεων. Παρ΄ όλα αυτά, μετά την παραίτηση του πρώην πρωθυπουργού, το κόμμα άρχισε να φυλορροεί και ιδιαίτερα το κεντρώο τμήμα του. Αντιθέτως, καταγράφεται συσπείρωση στις τάξεις της Ομπρέλας, που αποτελεί τη διάδοχη τάση των 53+ και ενσωματώνει και στελέχη που ιδεολογικά ακουμπούν στη Σοδιαλδημοκρατία.
Το ενδεχόμενο εκλογής προέδρου από την κεντρώα, πάλαι ποτέ προεδρική τάση, δεν μπορεί να αποκλειστεί. Σε ένα τέτοιο σενάριο, με την αριστερή πτέρυγα να ελέγχει τους αρμούς του κόμματος και την μεταξύ τους επικοινωνία δραστικά περιορισμένη, η προοπτική κλυδωνισμών συγκεντρώνει αυξημένες πιθανότητες. Από την άλλη πλευρά, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο επικράτησης του Ευκλείδη Τσακαλώτου, η πολιτική πλατφόρμα του οποίου βρίσκεται πολύ μακριά από τις επιδιώξεις Παππά και Τζουμάκα, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και σε μίνι διάσπαση.
Ευκλείδης Τσακαλώτος: Η εμπέδωση της δυναμικής
Από την Ομπρέλα προέρχεται ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο οποίος είχε αρχικά ταχθεί υπέρ της υποχώρησης υπέρ της Έφης Αχτσιόγλου. Ωστόσο, ακολούθως αποφάσισε να διεκδικήσει την ηγεσία του κόμματος. Εκ των στόχων του είναι να συμβάλει στην προγραμματική εκδήλωση της πολιτικής πλατφόρμας της Ομπρέλας και την πολιτική αποτύπωση και εσωκομματική δυναμομέτρηση του ιδεολογικού χώρου, σε όρους επιρροής στο υπό διαμόρφωση νέο μίγμα.
Έφη Αχτσιόγλου: Το φαβορί
Από τον χώρο των προεδρικών προέρχεται η Έφη Αχτσιόγλου, η οποία όμως διατηρεί ανοιχτούς διαύλους με την Ομπρέλα και προσωπικές αναφορές, ενώ απολαμβάνει της στήριξης της “τεχνοκρατικής σέχτας”. Μέχρι στιγμής η Έφη Αχτσιόγλου θεωρείται φαβορί για την προεδρία, καθώς ως νέα, γυναίκα, με κυβερνητική εμπειρία και το πιο συστημικό προφίλ θεωρείται ότι τυγχάνει ευρύτερης αποδοχής, καθώς εμφορείται από λιγότερο ριζοσπαστικές απόψεις, συγκριτικά με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο.
Στέφανος Τζουμάκας: Το στοίχημα
Η έκπληξη, μέχρι στιγμής, είναι ο Στέφανος Τζουμάκας, ο οποίος προέρχεται από το ΠΑΣΟΚ, βρισκόταν στον στενό κύκλο συνεργατών του Αλέξη Τσίπρα και θωρεί ότι έχει την απαιτούμενη απεύθυνση στον κεντρώο χώρο, ώστε να διευρύνει το κόμμα και να επιβάλει την μετεξέλιξή του. Δημοσκοπικά, πάντως, η υποψηφιότητα του Στέφανου Τζουμάκα δεν δείχνει να βρίσκει απήχηση, ενώ δεν έχει δυναμική στον υφιστάμενο κομματικό μηχανισμό.
Παρ’ όλα αυτά, η καταγραφή της δυναμικής του στον πρώτο γύρο των εσωκομματικών εκλογών, θα του επιτρέψει να διαπραγματευτεί με όρους “συγκυβερνήτη” ή καταλύτη με τους υποψηφίους που θα περάσουν στον δεύτερο γύρο. Υπ΄ αυτό το πρίσμα ο Στέφανος Τζουμάκας φαίνεται ότι επιχειρεί να αναδειχθεί σε εσωκομματικό πόλο και δίαυλο για την διεύρυνση.
Νίκος Παππάς: Οι σκοπιμότητες
Εντύπωση προκάλεσε και η υποψηφιότητα του Νίκου Παππά, ο οποίος εσωκομματικά έχει αντιπάλους, αλλά θεωρεί ότι θα μπορέσει να αποτελέσει τον πόλο που αναζητούν οι κεντρώοι για να συσπειρωθούν και να διεκδικήσουν αλλαγή των εσωκομματικών ισορροπιών. Κατά πολλούς, η υποψηφιότητά του Νίκου Παππά, μπορεί να αποδειχθεί καταλυτική για την επόμενη ημέρα στον ΣΥΡΙΖΑ, ανεξαρτήτως της πρόκρισής του στον δεύτερο γύρο, στοίχημα που παραμένει ανοιχτό.
Σε προσωπικό επίπεδο, για τον πάλαι ποτέ υπασπιστή του Αλέξη Τσίπρα, η υποψηφιότητα ήταν μονόδρομος για να κατοχυρώσει τη θέση του εντός της ηγετικής ομάδας, να αποφύγει την υποβάθμισή του, λόγω του παρελθόντος του και να εμπεδώσει τη στήριξη τμήματος της βάσης στο πρόσωπό του.
Στέφανος Κασσελάκης: Ο εφοπλιστής αουτσάιντερ
Τις τελευταίες ώρες έντονη είναι η φημολογία ότι ο υποψήφιος βουλευτής με το ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ και εφοπλιστής Στέφανος Κασσελάκης αναμένεται να ανακοινώσει την ερχόμενη Τρίτη την υποψηφιότητά του για πρόεδρος του κόμματος.
Η φημολογία εντείνεται και από το γεγονός ότι ο ίδιος έχει ξεκινήσει εδώ και έξι ημέρες μία «ανοιχτή πλατφόρμα ιδεών» στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook, στην οποία καταθέτει τις προτάσεις του για μία σειρά από ζητήματα από τα εργασιακά και το φορολογικό, έως τα εθνικά θέματα, τα κοινωνικά ζητήματα και τις σχέσεις Εκκλησίας – Κράτους, καθώς και για πολιτικά ζητήματα. Χαρακτηριστικό είναι ότι σήμερα, Κυριακή, σε άλλη ανάρτησή του σημειώνει πως κάποιες από τις προτάσεις που του κατατέθηκαν «θα τις δείτε σύντομα να εντάσσονται στο σχέδιό μας».
Ο Στέφανος Κασσελάκης βρέθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ ως προσωπική επιλογή του Αλέξη Τσίπρα στο πλαίσιο ανοίγματος στους νέους, την αριστεία και την ομογένεια. Δεν διαθέτει εσωκομματικά ερείσματα, αλλά, όπως φαίνεται, μπορεί να διαμορφώσει ικανή δυναμική που να τον καταστήσει παράγοντα στην εξίσωση. Στόχος του είναι η προσέλκυση και ενεργοποίηση νέων, πιο system-friendly προσώπων. Υπ’ αυτή τη λογική, η ενεργοποίησή του και το ενδεχόμενο να καταθέσει υποψηφιότητα μπορούν να επηρεάσουν θετικά στην κατεύθυνση της κινητοποίησης ευρύτερων κοινωνικών μαζών, εντός και εκτός Ελλάδας. Ο Στέφανος Κασσελάκης άρχισε να κινείται πιο έντονα την περίοδο που Αλέξης Τσίπρας βρέθηκε στις ΗΠΑ και συγκεκριμένα στην Καλιφόρνια.
Πολάκης – Τεμπονέρας: Θέλουν χώρο
Αμέσως μετά την παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα πρωτοβουλίες για την διεκδίκηση της προεδρίας εκδήλωσαν -έστω και συγκεκαλυμένα αρχικά- τόσο ο Παύλος Πολάκης, όσο και ο Διονύσης Τεμπονέρας από τα Χανιά και την Πάτρα αντίστοιχα. Το ενδεχόμενο κατάθεσης υποψηφιοτήτων τους παραμένει ανοιχτό μέχρι το τέλος του συνεδρίου, αν και οι πιθανότητες έχουν περιοριστεί δραστικά, προϊόντος του χρόνου. Ωστόσο, αν τελικά διεκδικήσουν την προεδρία, η κινητοποίησή του θα μπορούσε να συμβάλλει στην αναθέρμανση πολιτικών ομάδων οι δεσμοί των οποίων με τον ΣΥΡΙΖΑ έχουν ατροφήσει.
