Η διόρθωση ξεκίνησε. Η αγορά έδειξε ξεκάθαρη διάθεση πτωτικής εκτόνωσης της πλαγιοκαθοδικής συσσώρευσης στις τελευταίες συνεδριάσεις της προηγούμενης εβδομάδας. Το ζήτημα πλέον είναι που θα σταματήσει η κίνηση αυτή και τί θα γίνει μετά.
Με την αγορά να έχει τεθεί ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα σε mode διόρθωσης, η έξαρση της Παρασκευής, μετά την ανακοίνωση του MSCI ήταν εν πολλοίς αναμενόμενη, καθώς οι θετικοί καταλύτες είχαν προεξοφληθεί και εμπεδωθεί και νέα στοιχεία που θα μπορούσαν να συντηρήσουν το memontum δεν υπάρχουν, ούτε αναμένονται έως τα τέλη του μήνα.
Εύκολες απαντήσεις και γυάλινες μπάλες δεν υπάρχουν, όλα εξαρτώνται από τα εισερχόμενα οικονομικά και επιχειρηματικά στοιχεία, καθώς και από το βαθμό επίδρασης του πολιτικού κινδύνου στην αγορά.
Η διόρθωση είναι πάντα υγιής, η αύξησης της μεταβλητότητας μετά την εκπνοή και επιβεβαίωση προσδοκιών αναμενόμενη. Το σενάριο πλήρους εκτροχιασμού της αγοράς κρίνεται ως υπερβολικό, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η διόρθωση έχει ολοκληρωθεί και η αγορά είναι έτοιμη για να αναζητήσει υψηλότερα επίπεδα. Κάθε άλλο, η τάση και η δυναμική προδιαγράφουν αναταράξεις και εκτόνωση.
State of play
Ο Γενικός Δείκτης προσγειώθηκε την Παρασκευή στις 1286,6 μονάδες, μισή ανάσα υψηλότερα από το χαμηλό των 1281,7 μονάδων. Σε αυτά τα επίπεδα αναμένεται να δοθούν μάχες οπισθοφυλακών. Η έκβασή τους βραχυχρόνια θα κριθεί από την ανάγκη deleveraging ισχυρών παιχτών και τον πανικό που προκάλεσε το μίνι sell-off στους επενδυτές λιανικής. Καθώς δείκτες και μετοχές έχουν υπεραποδόσει των ευρωπαϊκών ομολόγων τους, περιθώρια περαιτέρω διόρθωσης αυτόνομα και συγκριτικά υπάρχουν.
Η έντονη μεταβλητότητα και η νευρικότητα αναμένεται να κυριαρχήσουν στις προσεχείς συνεδριάσεις. Ενδεχόμενες προσπάθειες σταθεροποίησης θα επιβεβαιώσουν τη διεύρυνση του εύρος της πλαγιοκαθοδικής συσσώρευσης. Για τη μεταβολή της δυναμικής αυτής απαιτούνται νέοι καταλύτες, που θα προσελκύσουν φρέσκο χρήμα. Στο μεταξύ, πωλητές και αγοραστές θα συνεχίσουν το σκάκι. Ειλημμένες επενδυτικές αποφάσεις μεγάλων funds για είσοδο σε ελληνικές μετοχές δεν αλλάζουν, σε κάποιες περιπτώσεις όμως οι διαχειριστές μεταφέρουν την “αντιδικία” στο ταμπλό.
Τα δεδομένα
Θεμελιωδώς, δεν έχουν αλλάξει πολλά πράγματα. Οι προσδοκίες επιβεβαιώνονται, μέχρι τώρα και η ελληνική οικονομία έχει επιδείξει ανθεκτικότητα, το ίδιο και οι επιχειρήσεις, ενώ οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και η προοπτική για αύξησή τους αποτελούν πλέον την ραχοκοκαλιά της αναπτυξιακής δυναμικής. Ωστόσο, καθώς ο δομικός πληθωρισμός αποδεικνύεται επίμονος, η ΕΚΤ απόλυτα αποφασισμένη να “του σπάσει την πλάτη”, όπως δήλωσε η Κριστίν Λαγκάρντ και τα γεωπολιτικά και γεωοικονομικά μέτωπα ανοιχτά, οι αβεβαιότητες που περικυκλώνουν κάθε success story δεν μπορούν να αγνοούνται επ αόριστον. Ιδιαίτερα, όταν στην αγορά κυριαρχούν ξένα χαρτοφυλάκια τα οποία είναι πολύ πιο ευεπίφορα στις τάσεις που δημιουργούνται στο διεθνές πεδίο και ακολουθούν ενιαίες are-wide στρατηγικές επενδύσεων.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο Αύγουστος και ιδιαίτερα τα μέσα του μήνα, ευνοούν διαχρονικά διορθωτικές κινήσεις, καθώς είναι ο ενδιάμεσος μήνας του τρίτου τριμήνου, γεγονός που καθιστά τις όποιες κινήσεις αναστρέψιμες μέχρι τα τέλη της περιόδου όταν και τα μεγάλα χαρτοφυλάκια θα χρειαστεί να δώσουν στοιχεία.
Οι τεχνικοί δείκτες
Τεχνικά, ο Γενικός Δείκτης και τα βαριά χαρτιά είχαν βρεθεί σε βαθιά σε υπεραγορασμένες ζώνες, επίπεδα που ήταν πρακτικά αδύνατο να συντηρηθούν εν μέσω θερινής ραστώνης, χωρίς φρέσκο χρήμα -που δεν έρχεται χωρίς καταλύτες και προσδοκίες- και καθώς ΕΚΤ και Fed επιμένουν να αποδεικνύονται πιο επιθετικές έναντι των προσδοκιών στις αυξήσεις επιτοκίων και στις προοπτικές. Πλέον, οι τεχνικοί δείκτες που χρησιμοποιούνται αυτόνομα ή συνδυαστικά για τη διαμόρφωση επενδυτικών στρατηγικών έχουν μεταβληθεί ουσιωδώς: Ο RSI που καταγράφει το επίπεδο υπεραγορασμένης αγοράς και είχε εκτοξευθεί πάνω από το 70, έχει υποχωρήσει στο 40(!).. Ο MACD που δίνει την ένδειξη και της βραχυχρόνιας τάσης είναι αρνητικός. Ο 30άρης κινητός μέσος είναι χαμηλότερα από τον 10άρη ΚΜΟ, καταδεικνύοντας με ακρίβεια τη μεσοπρόθεσμη αδυναμία.
Η εικόνα αυτή απορρέει από την τάση στα βαριά δικτοβαρή χαρτιά. Η Τράπεζα Πειραιώς -που μπήκε στον MSCI- είχε υπεραποδόσει της αγοράς και του κλάδου, με αποτέλεσμα, όπως συνηθίζεται, το sell by the fact να οδηγήσει τη μετοχή χαμηλότερα από το προηγούμενο χαμηλό. Η βιαιότητα της πτώσης όμως θα μπορούσε να ενισχύσει το σενάριο τεχνικής αντίδρασης. Από την άλλη πλευρά, Eurobank, Alpha Bank και Εθνική έδειξαν αντοχές και διατήρησαν τα προηγούμενα χαμηλά τους.
Ανησυχίες
Ανησυχία για τις τράπεζες δημιουργεί η πρόθεση της ιταλικής κυβέρνησης να φορολογήσει τα έκτακτα -υπέρ- κέρδη από την αύξηση επιτοκίων. Αν και η Μελόνι ανέκρουσε πρύμναν και χρειάστηκε να ανασκευάσει, εν τούτοις το ζήτημα αυτό συζητείται σε επίπεδο υπουργών Οικονομικών, έχει απασχολήσει το EUrogroup και στο παρελθόν η Κομισιόν ενέκρινε την έκτακτη φορολόγηση υπερκερδών στις ενεργειακές.
Σε περιβάλλον επιβράδυνσης της ανάπτυξης, υπό το φόβο ύφεσης και με την ενεργοποίηση των νέων δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ -στη σκιά της επιβαρυντικής συγκυρίας ανόδου της ακροδεξιάς στην Ευρώπη- οι τράπεζες θα μπορούσαν να αποτελέσουν “θύμα”. Αυτούς τους παράγοντες τους μετράει η αγορά.
Ψαλιδίζονται οι προοπτικές
Μετά τις εκλογές δύο οίκοι αναβάθμισαν σε επίπεδο επενδυτικής βαθμίδας την ελληνική οικονομία, συμβάλλοντας στην εμπέδωση της δυναμικής. Ωστόσο, κανείς εξ αυτών δεν ήταν αναγνωρισμένος ως top-tier από την ΕΚΤ, που συνεπάγεται ότι η Ελλάδα δεν ανέκτησε το status επιλεξιμότητας των ομολόγων στο πλαίσιο των προγραμμάτων στήριξης. Στην αγορά ομολόγων, όμως, τα ελληνικά ομόλογα διαπραγματεύονται -καιρό τώρα- σε επίπεδα καλύτερα από των ιταλικών, ένδειξη ότι η προοπτική αυτή έχει προεξοφληθεί εν τοις πράγμασι. Αν τώρα η ΕΚΤ αναβαθμίσει την Scope στους αναγνωρισμένους οίκους, τότε και η Ελλάδα θα βρεθεί αυτομάτως μέσα στο καλάθι επιλέξιμων ομολόγων. Το ζήτημα όμως της επενδυτικής βαθμίδας έχει από καιρό προεξοφληθεί και πλέον δεν αποτελεί ενεργή προοπτική για την αγορά.
Πλέον, οι επενδυτές εστιάζουν στα ρίσκα, αρχικά από την αύξηση των επιτοκίων, τη συνεπακόλουθη επιβράδυνση και παράλληλα με τον επίμονο πληθωρισμό που δημιουργεί κλυδωνισμούς στην κοινωνία και περιορίζει την ανθεκτικότητα της οικονομίας. Οι φωτιές στη Ρόδο και τη Μαγνησία χτύπησαν στην καρδιά της βαριάς βιομηχανίας του τουρισμού. Οι προσπάθειες άμεσης ανάσχεσης των αρνητικών συνεπειών με δηλώσεις για μια δωρεάν εβδομάδα διακοπών, δεν έχουν μετουσιωθεί και δεν θεωρούνται trauma-healing. Οι εικόνες κυκλοφόρησαν σε όλο τον κόσμο, ενώ την ίδια στιγμή η Τουρκία προσφέρει παρεμφερές τουριστικό προϊόν -Turkaegean- με καλύτερους όρους τιμών, προσφέροντας κοντινή και ασφαλέστερη εναλλακτική.
Έτσι, ασχέτως του πιθανού ρεκόρ εσόδων που θα καταγράψει η Ελλάδα από τον Τουρισμό, λόγω του πληθωρισμού, οι πραγματικές τουριστικές αφίξεις θα είναι λιγότερες, η διάχυση της δαπάνης στην οικονομία πιο περιορισμένη και η αποπληθωρισμένη κατά κεφαλήν δαπάνη μικρότερη. Συνδυαστικά, οι προοπτικές θα είναι σίγουρα λιγότερο αισιόδοξες και τα προβλήματα για την επόμενη ημέρα οξύτερα.
