Με ένα νέο γεωπολιτικό και γεεωοικονομικό χάρτη ξύπνάει ο κόσμος μετά τη Σύνοδο Κορυφής του NATO στο Βίλνιους και αυτό το κατάφερε singlehandedly ο Ταγίπ Ερντοτάν. Ποιός περίμενε ότι μέσα σε λίγες ημέρες η Τουρκία θα άνοιγε την πόρτα της Συμμαχίας στη Σουηδία, θα εκνεύριζε τη Ρωσία -στέλνοντας μήνυμα στον Πούτιν- και θα δημιουργούσε συνθήκες ασφαλούς επαναπροσέγγισης με την Ελλάδα… και όλα αυτά είναι μόνο τα όσα είναι ορατά δια γυμνού οφθαλμού!
Ταχύτερα από το προσδοκώμενο άρχισε να ξετυλίγεται η συμφωνία που συνήψαν Μητσοτάκης – Ερντογάν στο Βίλνιους, καθώς η ελληνική πλευρά έδωσε στίγμα ότι σκοπεύει να άρει τις ανησυχίες για την προμήθεια και αναβάθμιση F-16 από την Τουρκία, με μόνη διασφάλιση τη διαβεβαίωση του Ταγίπ Ετντογάν ότι δεν σκοπεύει να τα χρησιμοποιήσει κατά της Ελλάδας.
Συμφωνία ηγετών, χωρίς πρόσθετες διαβεβαιώσεις φαίνεται συνήψαν ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Ταγίπ Ερντογάν στο Βίλνιους, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του NATO. Όπως προκύπτει από τις έως τώρα εξελίξεις, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε ως μοναδική και ανεξάρτητη δικλείδα ασφαλείας να μη χρησιμοποιήσει τους νατοϊκούς εξοπλισμούς η Τουρκία κατά άλλης χώρας του ΝΑΤΟ. Επ’ αυτού, μάλιστα, ο Ταγίπ Ερντογάν έσπευσε να δηλώσει ότι δεν σκοπεύει να τα χρησιμοποιήσει κατά της Ελλάδας.
Αν και η συμφωνία αυτή μοιάζει με “νίκη” για την Ελλάδα, εν τούτοις είναι πύρρειος, καθώς η Κύπρος δεν αναφέρεται πουθενά και εμπίπτει στο scope of action της Άγκυρας και των νέων όπλων, ενώ μέχρι τώρα Ελλάδα και Τουρκία αντιμετώπιζαν εαυτούς στο πλαίσιο του Δόγματος Ενιαίου Αμυντικού Χώρου. Επίσης, όπως προκύπτει, από τις δηλώσεις, το κλίμα και τις αποστροφές των ηγετών, πλέον η εμπιστοσύνη χτίζεται σε επίπεδο ηγετών, συναρτώντας τις όποιες πρωτοβουλίες με πρόσωπα και όχι με χώρες, γεγονός που αντιβαίνει στη λογική της συνέχειας του κράτους και δημιουργεί ανασφάλεια.
Βέβαια, βάση της αλλαγής επιπέδου προσέγγισης αποτέλεσε η ξεκάθαρη εντολή τόσο του Κυριάκου Μητσοτάκη όσο και Ταγίπ Ερντογάν και ο καθαρός ορίζοντας τετραετίας που έχουν μπροστά τους. Υπ’ αυτό το πρίσμα και μετά τις αλλαγές στα υπουργεία Εξωτερικών και την ανάθεση της διαχείρισης των διαπραγματεύσεων σε έμπιστα των ηγετών πρόσωπα, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για εποικοδομητική, βήμα, βήμα προσέγγιση, Τα ερωτηματικά όμως, για το θεσμικό υπόβαθρο και τα εχέγγυα της προσέγγισης παραμένουν.
Auditor’s note: Το νέο προφίλ του Ερντογάν
Συνολικά, ο Ταγίπ Ερντογάν επιχείρησε στη Σύνοδο Κορυφής του NATO να πείσει για το νέο, αλλαγμένο του προφίλ, καθώς από “ταραχοποιός” γίνεται fixer, επιλύοντας το ζήτημα με τη Σουηδία και θέτοντας σε τροχιά τα ελληνοτουρκικά, Έτσι, ο Τούρκος πρόεδρος σκοπεύει με μεγάλες κινήσεις “grand gestures” να επανακτήσει την εμπιστοσύνη των συμμάχων και να του δοθεί μεγαλύτερο εύρος και αποδοχή. Πριν από τη Σύνοδο Κορυφής, η Τουρκία απελευθέρωσε μαχητές του Αζόφσταλ, ενώ ακόμα πιο πριν αναθεώρησε τη νομισματική της πολιτική, εγκαταλείποντας τα erdoganomics και ευθυγραμμιζόμενη με τα ορθόδοξα οικονομικά.
Δηλώσεις Ερντογάν
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε σήμερα “πιο αισιόδοξος από ποτέ” αναφορικά με την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16 από τις ΗΠΑ, μετά τις συνομιλίες που είχε χθες με τον Αμερικανό ομόλογό του Τζο Μπάιντεν στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους.
Αναφερόμενος στην Ελλάδα, ο Ερντογάν είπε ότι στόχος της Τουρκίας είναι να αποκτήσει περισσότερους φίλους παρά περισσότερους εχθρούς.
“Δεν έχουμε χρησιμοποιήσει ποτέ τα F-16 μας εναντίον της Ελλάδας και δεν σκοπεύουμε να τα χρησιμοποιήσουμε εναντίον της Ελλάδας στο μέλλον”, είπε, σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu.
Η διατύπωση αυτή όμως, δεν περιλαμβάνει τη χρήση των F-16 για παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου της Ελλάδας και της υπερπτήσεις επί εθνικού εδάφους που συνιστούν αμφισβήτηση κυριαρχίας.
Αναφορικά με την προμήθεια των μαχητικών από τις ΗΠΑ είπε: “Η προσδοκία μας είναι ότι θα φτάσουμε σε μια θετική έκβαση. Είμαι πιο αισιόδοξος από ποτέ (για αυτό το θέμα)”, τόνισε σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στο τέλος της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ.
Χθες ο Αμερικανός σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Τζέικ Σάλιβαν δήλωσε ότι η αμερικανική κυβέρνηση θα προχωρήσει στη μεταφορά μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία σε συνεννόηση με το Κογκρέσο. Είχε προηγηθεί το πράσινο φως της Άγκυρας στην ένταξη της Σουηδίας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Ο διάλογος μπροστά στις κάμερες
Στο διάλογο που είχαν μπροστά στις κάμερες, ο Τούρκος πρόεδρος επεσήμανε την ύπαρξη νέου Υπουργικού Συμβουλίου και στις δύο χώρες με τον κ. Μητσοτάκη να τονίζει πως «αντιλαμβάνομαι πως οι Υπουργοί Εξωτερικών έχουν ήδη μιλήσει και έχουν μία πολύ καλή επαφή και συνεργασία».
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, στην αρχή της συνάντησης των δύο ηγετών ήταν παρών και ο επικεφαλής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών, Ιμπραήμ Καλίν, ο οποίος και συνεχάρη τον Έλληνα πρωθυπουργό για την επανεκλογή του. Με τη σειρά του ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνεχάρη τον κ. Καλίν για την ανάληψη των νέων καθηκόντων του.
