Μηνύματα σε πολλούς αποδέκτες στέλνει με άρθρο του στην Καθημερινή της Κυριακής ο Αλέξης Παπαχελάς, λίγο πριν την ορκωμοσία της νέας Βουλής και ενόψει της ψήφου εμπιστοσύνης, επισημαίνοντας την ταχεία ανακύκλωση του πολιτικού προσωπικού και την έξοδο προσωπικοτήτων που έπαιξαν ακόμα και σημαίνοντες ρόλους.
Ο διευθυντής της Καθημερινής εντοπίζει την τοξικότητα ως βασικό αίτιο της απόρριψης προσώπων από την πολιτική αρένα, επισημαίνοντας την συστατική αλλαγή που έχει επέλθει με τη συμβολή των social media, αλλά και αλλαγής του ήθους και ύφους της πολιτικής αντιπαράθεσης. Αν και αναφέρει παραδείγμα από τον διεθνή πολιτικό στίβο, αποφεύγει να κάνει συγκεκριμένες αναφορές για την ελληνική σκηνή. Εν τούτοις, το πλαίσιο μέσα στο οποίο τοποθετεί το ζήτημα και οι αναφορές που επιλέγει δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για παρανοήσεις.
Οι επισημάνσεις του Αλέξη Παπαχελά δεν είναι τυχαίες, ενώ το φάσμα των αποδεκτών δεν περιορίζεται κομματικά στο πεδίο που καταγράφεται η ένταση τώρα, αλλά εκτείνεται σε ολόκληρο το συστημικό πολιτικό φάσμα, καθώς επιλέγει να θέσει τον δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων. Όπερ σημαίνει ότι δεν αναφέρεται μόνο στο ζήτημα της παραίτησης του Αλέξη Τσίπρα, αλλά στον πολιτικό κύκλο, αγγίζοντας και τους επιτυχημένους -σε αυτή τη φάση- πολιτικούς.
Μεταξύ άλλων, ο έμπειρος δημοσιογράφος αναφέρεται στους “ροκ σταρ” της πολιτικής, στα είδωλα που δημιουργούν τα social media, όπως το TikTok και αναδεικνύει την περίπτωση του πρώην καγκελάριο της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς, ο οποίος αν και πολλά υποσχόμενος πολιτικός, εν τέλει σήμερα εργάζεται στην Καλιφόρνια. Επισημαίνει και την πρώην πρωθυπουργό της Φινλανδίας, τη Σάνα Μαρίν, η οποία επίσης βρίσκεται στην έξοδο, καλύπτοντας έτσι ολόκληρο το συστημικό φάσμα…
Ο Αλέξης Παπαχελάς μιλά για την “υπερεπικοινωνία”, ενώ στην κατακλείδα του αναφέρει ότι:
“Στην εποχή μας, μπορείς να κάνεις πολιτική καριέρα εάν έχεις «άστρο», αλλά ο κίνδυνος να μπεις στην κατηγορία των διαττόντων αστέρων που αναζητούν κάποια δουλειά είναι μεγάλος.”
Το άρθρο του Αλέξη Παπαχελά
Διάττοντες αστέρες στο πολιτικό καμίνι
Κάτι έχει αλλάξει στην πολιτική, και όχι μόνο στην Ελλάδα. Μέχρι πριν από μία δεκαετία περίπου, κανείς Eυρωπαίος πολιτικός, που είχε αναλάβει κάποια υψηλή θέση, δεν σκεπτόταν ότι μπορεί να χρειαστεί να βρει και μια κανονική δουλειά. Η πολιτική ήταν ένα κλειστό σύστημα που εξασφάλιζε κάποιου είδους προστασία και σχετική μονιμότητα. Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί τον Μιτεράν, τον Κολ, τον Ανδρέα Παπανδρέου ή τον Κων. Καραμανλή να φεύγουν ξαφνικά από την πολιτική και να αναζητούν κάποια δουλειά στον ιδιωτικό τομέα. Είχαν αντοχή στον χρόνο και ένα στάτους που δεν επηρεαζόταν από το αν κέρδιζαν ή έχαναν εκλογές.
Κοιτάξτε τι συμβαίνει τώρα! Από πού να αρχίσει κανείς; Ο Μπόρις Τζόνσον, ένας πρωθυπουργός που εξελέγη με ισχυρή πλειοψηφία και εντολή, βρίσκεται εκτός Κοινουβουλίου επειδή –κυρίως– δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις οικονομικές του ανάγκες, αλλά και στο πόθεν έσχες. Μια σειρά από ροκ σταρ της πολιτικής αποθεώθηκαν στο TikTok και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στο τέλος δεν άντεξαν το καμίνι της πολιτικής. Ο Σεμπάστιαν Κουρτς ήταν ο νεότερος επικεφαλής κυβέρνησης παγκοσμίως και όλοι προέβλεπαν ότι το άστρο του θα έλαμπε στο ευρωπαϊκό πολιτικό στερέωμα για δεκαετίες. Σήμερα εργάζεται για ένα fund στην Καλιφόρνια. Η πρώην Φινλανδή πρωθυπουργός Σάνα Μάριν ήταν ένα ακόμη αστέρι που έλαμψε και έσβησε. Το φθινόπωρο θα αποχωρήσει από την ηγεσία του κόμματός της και θα αναζητήσει «μια καινούργια ζωή». Τα παραδείγματα είναι πολλά.
Το ερώτημα είναι γιατί· γιατί έχουμε τόσο πολλούς πολιτικούς ηγέτες μιας ή δύο χρήσεων το πολύ. Και γιατί, επίσης, η πιο δυναμική δημοκρατία και οικονομία στον κόσμο καταλήγει με δύο ηλικιωμένους διεκδικητές της προεδρίας.
Βασικός λόγος είναι η τοξικότητα. Είναι άλλο πράγμα να μπαίνεις στο καμίνι και άλλο σε θάλαμο αερίων, να εισπνέεις κάθε μέρα τοξικότητα χωρίς να μπορείς να βρεις πουθενά ιδιωτικότητα. Αναρωτιέται κανείς αν Μιτεράν, Παπανδρέου κ.ά. θα άντεχαν σε αυτό το περιβάλλον, με τις αδυναμίες και τα πάθη τους σε κοινή θέα… Η πολιτική ήταν πάντοτε ένα σπορ για σκληρά παιδιά, αλλά τώρα δικαιολογεί και επίδομα επικινδυνότητας. Και βέβαια, υπό κανονικές συνθήκες, δεν είναι ένα επάγγελμα που έχει σοβαρά οικονομικά οφέλη. Ειδικά στην εποχή μας, ακόμη και κάποια παράπλευρα προνόμια, του τύπου οι πτήσεις σε business class, μπαίνουν στο στόχαστρο της κριτικής.
Γιατί, όμως, πολλά αστέρια της πολιτικής λιώνουν όταν φτάνουν ψηλά; Ισως γιατί είναι προϊόντα και σκλάβοι της υπερεπικοινωνίας. Ξεχνούν ότι η πολιτική είναι μαραθώνιος, απαιτεί στρατηγική και ότι στο τέλος κρίνονται από τις πράξεις και τα έργα. Το να χρησιμοποιείς το TikTok σαν μέσο είναι αναγκαίο και ανοίγει δρόμους επικοινωνίας. Αν όμως είσαι προϊόν του TikTok και μόνο, δεν θα αντέξεις στον χρόνο.
Στην εποχή μας, μπορείς να κάνεις πολιτική καριέρα εάν έχεις «άστρο», αλλά ο κίνδυνος να μπεις στην κατηγορία των διαττόντων αστέρων που αναζητούν κάποια δουλειά είναι μεγάλος.
