Επένδυση 53,3 εκατ. της ΕΚΤΕΡ για τη δημιουργία υπερπολυτελούς τουριστικής μονάδας στην Πάρο μπλόκαρε το Συμβούλιο της Επικρατείας, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του project έχει λάβει έγκριση χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης, με το Ανώτατο Δικαστήριο να αποδέχεται την αρνητική εισήγηση του Δήμου Πάρου.
Μια ακόμη ένδειξη, από την πλευρά της Δικαιοσύνης, ότι υπάρχει βούληση για έλεγχο του υπερτουρισμού και της υποβάθμισης της ποιότητας ζωής και του συνολικού περιβάλλοντος, έρχεται αυτή τη φορά από το ΣτΕ και αφορά σε τουριστική επένδυση στην Πάρο, που χρηματοδοτείται κυρίως από το Ταμείο Ανάκαμψης, την οποία σταμάτησε.
Η ΕΚΤΕΡ ανακοίνωσε πρόσφατα ότι από τα 53,3 εκατ. ευρώ της επένδυσης, τα 42,6 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από δάνειο που συγχρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και την Τράπεζα Πειραιώς. Πρόκειται για σαφή απόδειξη, ότι τα κριτήρια βιωσιμότητας που αξιολογούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης είναι… επιδερμικά.
Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση του ΣτΕ και το σκεπτικό της, σηματοδοτούν στροφή στην αξιολόγηση των τουριστικών επενδύσεων, αν και ακόμα θα ήταν πρώιμο να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα.
Το timeline
Ειδικότερα, όπως αναφέρει το Βήμα, το Συμβούλιο της Επικρατείας διαφώνησε με τον τρόπο έκδοσης των πολεοδομικών αδειών, εγκαλώντας το Κεντρικό Πολεοδομικό Συμβούλιο (ΚΕΣΥΠΟΘΑ), που δέχθηκε χωρίς επαρκή αιτιολόγηση το προτεινόμενο έργο. Το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο επαναλαμβάνει την ανάγκη συνυπολογισμού της φέρουσας ικανότητας του κάθε νησιού, σημειώνοντας ότι αυτό πρέπει να γίνεται αυτοτελώς από το Δημόσιο και όχι κατά περίπτωση, για να εγκριθεί ένα συγκεκριμένο έργο.
Η υπόθεση αφορά σχέδιο που προωθούσε η τεχνική εταιρεία ΕΚΤΕΡ σε έκταση 327 στρεμμάτων στη χερσόνησο Αη Γιάννη Δέτη στις Κολυμπήθρες της Πάρου για τη δημιουργία μεγάλου τουριστικού συγκροτήματος που περιλαμβάνει ξενοδοχείο πέντε αστέρων, τουριστικό χωριό, αθλητικές εγκαταστάσεις, εμπορικές χρήσεις και άλλα. Το έργο προωθούνταν με ειδικό πολεοδομικό σχέδιο, ένα είδος «πολεοδομικής ομπρέλας», που τροποποιεί τον υφιστάμενο πολεοδομικό σχεδιασμό για να εξυπηρετήσει μια επένδυση. Τμήμα της εν λόγω έκτασης βρίσκεται εντός του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου του Μυκηναϊκού Ανακτόρου των Κουκουναριών και της παραλίας Πλαστήρα, που προστατεύονται από το 1979 (μάλιστα η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων έχει προτείνει την επέκταση του αρχαιολογικού χώρου). Από πολεοδομικής απόψεως, η περιοχή της επένδυσης εμπίπτει στο σύνολό της σε «περιοχή προστασίας τοπίου», ενώ ένα μικρό τμήμα της εμπίπτει σε ζώνη οικιστικού ελέγχου.
Αρνητικές εισηγήσεις
Τα προβλήματα ξεκίνησαν νωρίς. Ο Δήμος Πάρου γνωμοδότησε αρνητικά, ενώ αρκετές ήταν και οι αντιδράσεις πολιτών, καθώς η περιοχή όπου επρόκειτο να γίνει το τουριστικό χωριό είναι σχετικά ανέπαφη.
Στη συνέχεια, αρνητικά γνωμοδότησε και η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων (το 2019 και το 2021), κρίνοντας ότι πρόκειται για μια «ιδιαιτέρως μεγάλης κλίμακας κάλυψη και θα διαταράξει σημαντικά και μη αναστρέψιμα το περιβάλλον των μνημείων, που αποτελούν μάρτυρες της συνεχούς κατοίκησης και της ανθρώπινης δραστηριότητας στην περιοχή».
Οι αντιρρήσεις παρακάμφθηκαν μέσω του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, που τον Νοέμβριο του 2021 κατόπιν αυτοψίας γνωμοδότησε θετικά. Το ΚΑΣ έκρινε ότι δεν υπάρχει οπτική επαφή του ακινήτου με τις αρχαιολογικές θέσεις, εκτός από ένα μικρό τμήμα που ζήτησε να μείνει αδόμητο. Επίσης ζήτησε να προηγηθεί επιφανειακή έρευνα σε όλη την έκταση του οικοπέδου και αν βρεθούν αρχαιότητες να γίνει σωστική ανασκαφική έρευνα από την οποία να εξαρτηθεί η συνέχιση ή μη των εργασιών.
Τέλος, το ειδικό πολεοδομικό σχέδιο (ΕΠΣ) για την επένδυση κατέληξε στο Κεντρικό Πολεοδομικό Συμβούλιο (ΚΕΣΥΠΟΘΑ) που γνωμοδότησε θετικά. Οπως ανέφερε, εκτός από τη μια ενότητα (217 από τα 327 στρέμματα, δηλαδή τα δύο τρίτα της έκτασης) που ζητείται αλλαγή χρήσης σε τουριστική, στις υπόλοιπες δύο περιοχές διατηρούνται τα ισχύοντα από το πολεοδομικό σχέδιο της Πάρου.
Ως προς την παρέκκλιση για τα ύψη των κτιρίων που ζητήθηκε από τον επενδυτή (προσθήκη δεύτερου ορόφου στο 30% των κτιρίων), το ΚΕΣΥΠΟΘΑ την ενέκρινε ως ηπιότερη από τα επιτρεπόμενα της γενικής νομοθεσίας για την εκτός σχεδίου δόμηση. «Η έγκριση του ΕΠΣ στη ζητούμενη θέση είναι συμβατή με τον υπερκείμενο χωροταξικό σχεδιασμό και έχει στόχο την προστασία και ανάδειξη του τοπίου ιδιαίτερου φυσικού κάλλους με την ένταξή του σε μια ήπια οργανωμένη τουριστική ανάπτυξη», ανέφερε το ΚΕΣΥΠΟΘΑ.
Προωθείτο με ειδικό πολεοδομικό σχέδιο, ένα είδος «πολεοδομικής ομπρέλας», που τροποποιεί τον υφιστάμενο πολεοδομικό σχεδιασμό για να εξυπηρετήσει μια επένδυση.
Το μπλόκο
Εν τέλει, το Συμβούλιο της Επικρατείας «δεν τεκμηριώνεται με ειδικό τρόπο και με την παράθεση συγκεκριμένων στοιχείων για τη δυναμικότητα του έργου, ενόψει και των ενστάσεων που προβλήθηκαν κατά τη διαβούλευση, η ομαλή ένταξη του ακινήτου με τους προτεινόμενους κατά παρέκκλιση όρους δόμησης στο ισχύον Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο, αλλά μόνο επιχειρείται κατά τρόπο αφηρημένο μια αριθμητική σύγκριση μεταξύ των ισχυόντων, των θεωρητικά μέγιστων και των προτεινόμενων μεγεθών. Ομως, η απαιτούμενη τεκμηρίωση πρέπει να έχει τη μορφή επιστημονικής συστηματικής μελέτης».
