Μαρτυρίες, βίντεο, κατηγορίες και αντιφατικές δικαιολογίες, συνθέτουν ένα εξαιρετικά τρομακτικό παζλ ευθυνών για το ναυάγιο των 750 μεταναστών ανοιχτά της Πύλου.
Αν και η Δικαιοσύνη διέταξε έρευνα και μάλιστα με άκρα μυστικότητα, οι πρώιμες ενδείξεις δείχνουν στην κατεύθυνση επιχειρησιακής συγκάλυψης από τα στελέχη του λιμενικού, η αξιοπιστία του οποίου έχει αμφισβητηθεί διεθνώς και κατ επανάληψη, ενώ η Κομισιόν έχει εφαρμόσει και διοικητικά μέτρα κατά της Ελλάδας επ αφορμής στοιχείων που καταδεικνύουν παράνομες πρακτικές.
Το Crisis Monitor, είχε από καιρό επισημάνει τις συνθήκες που δημιουργούνται στην Αφρική, την προοπτική αύξησης των προσφυγικών ροών, αλλά και τα ζητήματα με με τον επιχειρησιακό σχεδιασμό του Λιμενικού Σώματος. Ζητήματα που άπτονται της επάρκειας και αξιοπιστίας της ελληνικής ακτοφυλακής και της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής (Frontex) έχουν εγείρει πολλά διεθνή media, ενώ πέρυσι αποκαλύφθηκε σκάνδαλο μεγατόνων με την εμπλοκή του επικεφαλής της Frontex και Ελλήνων αξιωματικών στο Λιμενικό και στην Αστυνομία. Αποτέλεσμα ήταν η παραίτηση του επικεφαλής της Frontex, αλλά στην Ελλάδα δεν υπήρξαν αντίστοιχες κυρώσεις, παρά τα ευρήματα της ευρωπαϊκής έρευνας.
Στο ίδιο πλαίσιο επιχειρησιακής διαχείρισης εντάσσονται οι καταδιώξεις μέσα σε κατοικημένες περιοχές στον Έβρο, που έχουν πολλές φορές οδηγήσει σε θανατηφόρα δυστυχήματα, τα push-back και η κακοποίηση μεταναστών μετά τη σύλληψή τους.
Το CM ανέδειξε το θέμα των 600+ νεκρών εγκαίρως, θέτοντας παράλληλα ερωτήματα για τη στάση και τις αποφάσεις των αρχών.
Τα γεγονότα
Το γρι-γρι που ξεκίνησε από την Αίγυπτο, μεταφέροντας Αιγύπτιους κυρίως μετανάστες, ολόκληρες οικογένειες, βυθίστηκε έξω από την Πύλο. Το δουλεμπορικό, όπως το χαρακτηρίζουν τα media, είχε γίνει εγκαίρως αντιληπτό από τις αρχές και στην περιοχή πριν την ανατροπή και βύθισή του είχαν ειδοποιηθεί και έπλεαν εμπορικά σκάφη.
Το υπερφορτωμένο σκάφος που μετέφερε μετανάστες είχε κατεύθυνση την Ιταλία και οι άνθρωποι φοβόντουσαν ότι αν τους σταματήσουν οι ελληνικές αρχές -μετά από τέσσερις ημέρες στη θάλασσα- θα πήγαιναν χαμένα τα λεφτά που είχαν πληρώσει και η προοπτική που είχαν… αγοράσει.
Αν και το σκάφος έπλεε σε διεθνή ύδατα, η περιοχή που βρισκόταν για πολλές ώρες και που εν τέλει βυθίστηκε ήταν στον έλεγχο της Ελλάδας, όσον αφορά την Έρευνα και Διάσωση. Το Δίκαιο της Θάλασσας προβλέπει συγκεκριμένες διαδικασίες ελέγχου σε διεθνή ύδατα, οι οποίες ιδιαίτερα σε πρόδηλα έκνομες συμπεριφορές και κίνδυνο ζωής δεν περιλαμβάνουν συναίνεση.
Αντιφάσεις και… αποδείξεις
ΟΙ ελληνικές αρχές στην αρχή έκαναν φειδωλές ανακοινώσεις, αλλά καθώς περνούσαν οι ώρες και ολοένα και περισσότερα στοιχεία αποκαλύπτονταν, δημιουργούνταν εύλογα ερωτηματικά, στα οποία οι απαντήσεις ήταν αποσπασματικές και χωρίς συνοχή, προκαλώντας αντιδράσεις…
Μέσα σε λίγες ώρες, η ελληνική ακτοφυλακή παραδέχθηκε το περιστατικό με το σχοινί, απορρίπτοντας όμως ότι έγινε προσπάθεια ρυμούλκησης, κάτι που δεν αρνήθηκε όμως ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Παρά το γεγονός ότι εδώ και δύο ημέρες στις επίσημες ανακοινώσεις του το Λιμενικό δεν είχε καμία αναφορά σε περιστατικό με σκοινί, ενώ σήμερα το πρωί ο εκπρόσωπος του Λιμενικού διέψευσε τις αναφορές, με μεσημεριανή ενημέρωση το Σώμα παραδέχεται ότι το παράκτιο περιπολικό έριξε ένα μικρό σκοινί προς το αλιευτικό.
Ειδικότερα, το Λιμενικό δεν μιλά για σκοινί ρυμούλκησης, αναφορά που έχει γίνει από αρκετούς διασωθέντες, αλλά για ένα μικρό σκοινί που δόθηκε στο αλιευτικό τρεις ώρες πριν από τη βύθισή του. Σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση από το Λιμενικό, περίπου τρεις ώρες πριν βυθιστεί το σαπιοκάραβο που μετέφερε εκατοντάδες ψυχές, το παράκτιο περιπολικό προσέγγισε κι έριξε ένα μικρό σκοινί προκειμένου, όπως αναφέρεται, να διαπιστώσει την υφιστάμενη κατάσταση του σκάφους και των επιβαινόντων. Σημειώνεται, ακόμη ότι η διαδικασία αυτή κράτησε μερικά λεπτά και, στη συνέχεια, αφού οι μετανάστες έλυσαν οι ίδιοι το σκοινί, το παράκτιο περιπολικό απομακρύνθηκε και παρακολουθούσε το αλιευτικό από κοντινή απόσταση.
Διευκρινίζεται πως «για αυτά τα λίγα λεπτά που διήρκεσε η προσέγγιση τα σκάφη ως είθισται κάνουν κραάττει τις μηχανές, εξού και δέθηκαν με ένα σχοινί για να μην απομακρυνθούν όσο υπήρχε η επικοινωνία μεταξύ του καπετάνιου του ΠΠΛΣ με τους μετανάστες στο εξωτερικό κατάστρωμα».
Η παραδοχή αυτή έρχεται σε μια στιγμή που πληθαίνουν οι δηλώσεις από διασωθέντες που αναφέρουν ότι το Λιμενικό είχε δέσει με σκοινί και ρυμουλκούσε το αλιευτικό.
Κάτι τέτοιο δεν επιβεβαιώνεται από την ακτοφυλακή, ωστόσο, γεννά ερωτήματα το γεγονός ότι μόλις σήμερα το πρωί ο εκπρόσωπος Τύπου δήλωνε ότι «δεν έγινε ποτέ οποιαδήποτε διαδικασία πρόσδεσης ούτε από εμάς ούτε από κάποιο άλλο πλοίο. Το μόνο που θα μπορούσε να προσιδιάζει σε αυτό που λέει η εφημερίδα είναι ότι για την παροχή τροφοεφοδίων όταν πλησίασε το φορτηγό πλοίο κατέβασε, λόγω διαφοράς ύψους, σκοινιά για να μεταφερθούν τα τρόφιμα».
Η νέα εκδοχή για το περιστατικό που παρουσιάζει το Λιμενικό είναι πανομοιότυπη με τα όσα δήλωσε το πρωί στην ΕΡΤ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Ηλίας Σιακαντάρης, αλλά και το ρεπορτάζ της εφημερίδας «Καθημερινή», το οποίο το πρωί είχε διαψευστεί.
Οι μαρτυρίες από τους διασωθέντες
Τη μαρτυρία ενός 24χρονου οδοντιάτρου Σύρου πρόσφυγα μετέφερε ο δημοτικός σύμβουλος Καλαμάτας, Τάσος Πολυχρονόπουλος. Οπως είπε, κατά την ώρα της αναχώρησης ο 24χρονος άκουσε ότι το αλιευτικό σκάφος είχε 750 άτομα.
«Στην πορεία, όπως μαρτυρεί και ο ίδιος, είπαν κατά τη διάρκεια της αναχώρησης, 750 άτομα, κλείσαμε», ανέφερε ο κ. Πολυχρονόπουλος.
«Τους έδεσε με κάποιο σχοινί το σκάφος του Λιμενικού και προσπάθησε να τους ρυμουλκήσει τραβώντας προς τα αριστερά το καΐκι και ξαφνικά, για λόγους που ούτε εκείνος κατάλαβε, πήρε δεξιά κλίση και αστραπιαία βυθίστηκε το σκάφος, κάτι που μαρτυρείται και διασταυρώνεται και από άλλες ειδήσεις, δυστυχώς. Αυτή είναι η μαρτυρία του», επισήμανε ο κ. Πολυχρονόπουλος.
Όλοι κατά του Λιμενικού
Με ελάχιστες εξαιρέσεις εξηγήσεις για τον ρόλο του Λιμενικού και την αποτυχημένη επιχείρηση ζητούν θεσμικοί παράγοντες, η Δικαιοσύνη και η κοινωνία των πολιτών. Στο θέμα παρενέβη και ο Εισαγγελέας του Αρίου Πάγου, ζητώντας πλήρη διερεύνηση αλλά σε καθεστώς απόλυτης μυστικότητας.
Στο μεταξύ έρευνα για τυχόν ποινικά αδικήματα από την πλευρά του Λιμενικού ζητά ο Δικηγορικός Σύλλογος Καλαμάτας.
Σύγκρουση για το ζήτημα της επιχειρησιακής διαχείρισης είχε και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας με τον υπηρεσιακό υπουργό Πολιτικής Προστασίας κ. Τουρνά.
