Από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, έχει προκαλέσει τεράστιες ζημιές. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν πεθάνει και υποδομές αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων έχουν καταστραφεί στην Ουκρανία. Ωστόσο, όλη αυτή η ζημιά έχει ένα σχετικά ήπιο κόστος για τη Ρωσία. Όπως αναφέρει και ο Economist, οι οικονομικές επιδόσεις και η καθημερινότητα έχουν επηρεαστεί πολύ λιγότερο απ’ ότι προσδοκούσαν οι αναλυτές, παρά τις σκληρές κυρώσεις. Το άμεσο δημοσιονομικό κόστος του πολέμου -όσα ξοδεύει σε άνδρες και μηχανές- είναι εκπληκτικά χαμηλό.
Σύμφωνα με ανάλυση του Economist το κόστος του πολέμου στην Ουκρανία για την οικονομία της Ρωσίας, σε αυτή τη φάση, είναι ελεγχόμενο και συγκριτικά με άλλους πολέμους και με αναγωγή στις περιόδους που συνέβησαν, είναι μικρό.
Ο προϋπολογισμός της Ρωσίας είναι θολός – ειδικά ο στρατιωτικός της. Επομένως, η εκτίμησή για το τι ξοδεύει η Ρωσία για την εισβολή στην Ουκρανία είναι ανακριβής. Ωστόσο, η συνεργασία του Economist με ειδικούς, κατέληξε σε ένα νούμερο, το οποίο προκύπτει από τον μηχανισμό αναλύσεων που το ίδιο το μέσο διαθέτει.
Ειδικότερα, η ανάλυση περιλαμβάνει τη λήψη της πρόβλεψης της ρωσικής κυβέρνησης πριν από την εισβολή για το τι θα ξοδέψει για την άμυνα και την ασφάλεια, και τη σύγκριση με αυτά που πραγματικά ξοδεύει. Έτσι, το κόστος της εισβολής προσδιορίζεται στα 5 τρισ. ρούβλια (67 δισεκατομμύρια δολάρια) ετησίως, ή 3% του ΑΕΠ.
Αυτό είναι, σύμφωνα με τα ιστορικά δεδομένα, ένα ασήμαντο ποσό.
Ο Economist συγκέντρωσε εκτιμήσεις των δαπανών για άλλους πολέμους—μερικούς με τη Ρωσία, άλλους όχι (βλ. διάγραμμα). Στην κορύφωση του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου, η ΕΣΣΔ ξόδεψε το 61% του ΑΕΠ για τη χρηματοδότηση του πολεμικού εγχειρήματος. Την ίδια περίπου περίοδο η Αμερική ξόδεψε περίπου το 50% του ΑΕΠ στις στρατιωτικές της δυνάμεις.
Τρεις λόγοι εξηγούν γιατί η Ρωσία ξοδεύει τόσο λίγα.
- Ο πρώτος είναι πολιτικός. Πολλοί στη ρωσική κυβέρνηση θα ήθελαν να συνεχίσουν να παρουσιάζουν τον πόλεμο στην Ουκρανία ως μια «ειδική στρατιωτική επιχείρηση». Δύσκολα θα είχε νόημα μια τέτοια πράξη να κοστίζει διψήφιο ποσοστό του ΑΕΠ.
- Ο δεύτερος είναι οικονομικός. Η Ρωσία θα πάλευε να επεκτείνει την πολεμική προσπάθεια χωρίς να κοστίσει ακριβά στους πολίτες της: η εκτύπωση χρημάτων θα τονώσει τον πληθωρισμό, διαβρώνοντας το βιοτικό επίπεδο. Η φόρτωση των τραπεζών με δημόσιο χρέος μπορεί να έχει παρόμοιο αποτέλεσμα. Οι αυξήσεις φόρων ή μια μεγάλη μετατόπιση των δημόσιων δαπανών προς την άμυνα θα έτρωγαν επίσης τα προσωπικά εισοδήματα. Αυτό είναι ένα πρόβλημα για τον Βλαντιμίρ Πούτιν, που έχει προεδρικές εκλογές το 2024. Η νίκη του κ. Πούτιν φαίνεται σίγουρη, αλλά δεν θέλει την πιθανή αμηχανία μεγάλων διαδηλώσεων, όπως συνέβη για παράδειγμα στις βουλευτικές εκλογές του 2011. «Φυσικά, η εθνική άμυνα είναι η κορυφαία προτεραιότητα», είπε πρόσφατα, «αλλά στην επίλυση στρατηγικών καθηκόντων σε αυτόν τον τομέα,
Δεν πρέπει να επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος και δεν πρέπει να καταστρέψουμε τη δική μας οικονομία». - Ο τρίτος λόγος σχετίζεται με την αμυντική οικονομία ευρύτερα. Οι σημερινές ένοπλες δυνάμεις είναι πολύ πιο αποτελεσματικές από αυτές του παρελθόντος. Χρειάζονται όλο και λιγότερους ανθρώπους και οι μηχανές τους είναι όλο και πιο ακριβείς. Η οικονομική θεωρία της «ασθένειας κόστους» προτείνει ότι η υψηλή
Οι τομείς παραγωγικότητας τείνουν να κατέχουν μικρότερο μερίδιο του ΑΕΠ με την πάροδο του χρόνου (σε αντίθεση με κάτι όπως η υγειονομική περίθαλψη, που τείνει να καταλαμβάνει μεγαλύτερο μερίδιο). Το να ξοδέψετε πολύ λιγότερα από ό,τι κάνατε το 1945 μπορεί ακόμα να σας αγοράσει έναν ισχυρό στρατό
