Τελικά πόσο LNG χρειάζεται η Ευρώπη, πόσο θα χρειαστεί και που θα το αποθηκεύσει; Μετά τον αρχικό πανικό από την κακοσχεδιασμένη ενεργειακή μετάβαση και τον γεωενεργειακό πόλεμο με τη Ρωσία, οι Ευρωπαίοι φαίνεται ότι έχουν υπεραντιδράσει, σχεδιάζοντας τη δημιουργία πλεονάζουσας αποθηκευτικής ικανότητας LNG. Αν και σε πρώτη ανάλυση δεν είναι κακό να έχεις αποθηκευτικούς χώρους, μια πιο ενδελεχής εξέταση του ζητήματος αναδεικνύει προβλήματα που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν πολιτικές και στόχους της ΕΕ.
Καμπανάκι, για το ενδεχόμενο δημιουργίας υπερβάλλουσας αποθηκευτικής δυναμικότητας LNG κρούουν αναλυτές του ενεργειακού κλάδου. Αυτό μεταφραζεται σταθερά χαμηλές τιμές αποθήκευσης, κατά τόπους, ή ακόμα και υπερπροσφορά που θα μπορούσε να υπονομεύσει ακόμη και τη βιωσιμότητα των ΑΠΕ.
Από τον κίνδυνο ανεπάρκειας προμηθειών και την ενεργειακή ανασφάλεια η Ευρώπη τώρα αντιμετωπίζει το πρόβλημα υπερεπάρκειας αποθηκευτικών χώρων LNG, ειδικά καθώς οι ΑΠΕ καλύπτουν ολοένα αυξανόμενο μέρος των ενεργειακών αναγκών.
Καθώς η ενεργειακή κρίση, λόγω της κακοσχεδιασμένης πολιτικής πράσινης μετάβασης συνάντησε την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, με αποτέλεσμα την εκτόξευση των τιμών και τα δημοσιεύματα ακόμα και για δελτίο στην κατανάλωση, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πανικοβλήθηκαν Όταν η Gazprom άρχισε να κλείνει τις στρόφιγγες, οι Ευρωπαίοι διαπίστωσαν ότι είχαν ένα διττό πρόβλημα: Την εξεύρεση επαρκών προμηθειών και την αποθήκευσή τους. Αν προστεθεί και η παράμετρος του timing, καθώς φθηνές τιμές επιτυγχάνοντας σε off-season περιόδους και εφόσον υπάρχει επαρκής προβλεωιμότητα για μεγάλα συμβόλαια.
Καθώς όμως η ΕΕ επιμένει στην πολιτική κατά της κλιματικής αλλαγής, με μεγάλες επενδύσεις στις ΑΠΕ αποφεύγει τα μακροχρόνια συμβόλαια LNG, γεγονός που την καθιστά ευάλωτη σε αναπροσαρμογές τιμών.
Πολλές ευρωπαϊκές χώρες —και η Γερμανία ειδικότερα— επιτάχυναν τα σχέδια για νέα υποδομή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) για να φέρουν προμήθειες δια θαλάσσης από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Κατάρ και αλλού.
Έχασαν τη μπάλα
Ωστόσο, σύμφωνα με μια νέα ανάλυση του Ινστιτούτου Ενεργειακής Οικονομίας και Χρηματοοικονομικής Ανάλυσης (IEEFA), oι ευρωπαϊκές χώρες μπορεί να έχουν υπερβεί σε μεγάλο βαθμό το όριο, με την τρέχουσα προγραμματισμένη ικανότητα εισαγωγής να υπερβαίνει κατά πολύ την πιθανή ζήτηση LNG έως το 2030.
Εάν υλοποιηθούν τα τρέχοντα σχέδια υποδομής, η χωρητικότητα τερματικού σταθμού LNG σε όλη την Ευρώπη — συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, της Νορβηγίας και της Τουρκίας,
που συνδέονται στενά με την αγορά φυσικού αερίου της ΕΕ — θα μπορούσαν να ξεπεράσουν τα 400 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm), δείχνει η ανάλυση.
Όμως, καθώς η ζήτηση φυσικού αερίου σε ολόκληρη την ΕΕ έχει ήδη μειωθεί και οι ανανεώσιμες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να αποτελέσουν όλο και μεγαλύτερο μερίδιο του ενεργειακού μείγματος της Ευρώπης, η πραγματική ζήτηση LNG το 2030 θα μπορούσε να φτάσει τα 150 bcm, η IEEFA προβλέπει ότι, αυτό θα δημιουργήσει ένα gap 250 bcm αχρησιμοποίητης δυναμικότητας εισαγωγής LNG, που ισοδυναμεί με περισσότερο από το ήμισυ της συνολικής ζήτησης φυσικού αερίου της Ευρώπης, που ανερχόταν σε 413 bcm το 2021.
Πιθανή η εγκατάλειψη ανώριμων έργων
Μια τέτοια κατάσταση θα μπορούσε να δει τους τερματικούς σταθμούς σε όλη την Ευρώπη να μένουν σε αδράνεια και να γίνονται «λανθάνοντα περιουσιακά στοιχεία». Ειδικότερα, η Ana Maria Jaller-Makarewicz, ενεργειακή αναλύτρια στην IEEFA και συγγραφέας της νέας ανάλυσης επισημαίνει ότι
«Αυτό είναι το πιο ακριβό και περιττό ασφαλιστήριο συμβόλαιο στον κόσμο», είπε, προσθέτοντας ότι η Ευρώπη θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο εγκατάλειψης ορισμένων σχεδιαζόμενων έργων.
Η διαπίστωση αυτή θα μπορούσε να επηρεάσει και ανώριμα έργα LNG στην Ελλάδα, όπως το FSRU στην Κομοτηνή και το υπό ανάπτυξη FSRU στον Βόλο. Στην πραγματικότητα η Ρεβυθούσα, με την ενίσχυση της ικανότητας, το terminal της Motor Oil και το FSRU στην Αλεξανδρούπολη φαίνεται ότι υπερκαλύπτουν τις ανάγκες της αγοράς και της ευρύτερης περιοχής.
Ιδιαίτερα, μάλιστα καθώς το ΔΝΤ προειδοποιεί για μια 5ετίας έως και 10ετία χαμηλής ανάπτυξης και υψηλού -συγκριτικά- πληθωρισμού.
Οι πλεονασματικοί χώροι
Η Γερμανία, η οποία είχε μηδενική ικανότητα εισαγωγής LNG πριν από το 2022, είναι μεταξύ των χωρών που έχει επενδύσει περισσότερο σε νέες υποδομές, με σχέδια να δαπανήσει τουλάχιστον 9 ευρώ.
8 δισεκατομμύρια τα επόμενα 15 χρόνια. Σύμφωνα με την ανάλυση της IEEFA, η χώρα θα μπορούσε να έχει 9 bcm πλεονάζουσας χωρητικότητας έως το 2030.
Από την άλλη πλευρά, η Γερμανία, που κάνει τεράστιες επενδύσεις υποστηρίζει -δια στόματος εκπροσώπου του υπουργείου Οικονομικών, ότι τα σχέδια της χώρας «ενισχύουν τα προληπτικά μέτρα και διασφαλίζουν την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού» για τη Γερμανία και την Ευρώπη ευρύτερα.
Ωστόσο, οι χώρες με προϋπάρχουσα υποδομή LNG βρίσκονται σε καλό δρόμο για να έχουν τη μεγαλύτερη πλεονάζουσα χωρητικότητα, με την Ισπανία να προβλέπει αναντιστοιχία 50 bcm. Στην Τουρκία, το φτάνει στα 44 bcm. στο Η.Β., 40 bcm. στη Γαλλία, 14 bcm. και στην Ιταλία, 10 bcm.
Οι εισαγωγές LNG στην Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 60% το 2022 σε σύγκριση με το 2021, συμπεριλαμβανομένης της υπερδιπλάσιας αύξησης των εισαγωγών από τις ΗΠΑ, της αύξησης κατά 23% των εισαγωγών από το Κατάρ και της αύξησης κατά 12% των εισαγωγών LNG από τη Ρωσία.
Η IEEFA δήλωσε ότι η ζήτηση LNG θα συνεχίσει να αυξάνεται το 2023, αλλά θα αρχίσει να μειώνεται ξανά το επόμενο έτος, κυρίως λόγω των περικοπών της ζήτησης φυσικού αερίου στην ΕΕ. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αναλαμβάνουν μεγαλύτερο μερίδιο της ενεργειακής επιβάρυνσης και οι κυβερνήσεις εστιάζουν όλο και περισσότερο σε μέτρα ενεργειακής απόδοσης.
Το πράσινο λόμπι
Εκτός αυτού, η πληθώρα σχεδίων για νέες υποδομές LNG της Ευρώπης έχει ήδη επικριθεί από το πράσινο λόμπι, καθώς τροφοδοτούνται φόβοι ότι θα μπορούσε να ωθήσει τους εισαγωγείς να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν φυσικό αέριο για να δικαιολογήσουν το κόστος της νέας υποδομής.
Ορισμένες υποδομές LNG αναμένεται να μετατραπούν για εισαγωγή καθαρού αερίου υδρογόνου στο μέλλον. Ωστόσο, ο Jaller-Makarewicz της IEEFA προειδοποίησε ότι η μελλοντική ζήτηση για υδρογόνο είναι ακόμα αβέβαιη και ότι υπάρχουν τεχνικές προκλήσεις που σχετίζονται με τη μετατροπή της υποδομής για εισαγωγή και μεταφορά υδρογόνου.
