Κινήσεις που καταμαρτυρούν κορύφωση πολιτικών διεργασιών, κάνει το Μέγαρο Μαξίμου, με την ημερομηνία των εκλογών να παραμένει είτε επτασφράγιστο μυστικό, είτε να μην έχει αποφασιστεί ακόμη. Οι άγνωστοι στην εξίσωση παραμένουν πολλοί, με βασική την πολιτική αντίδραση των νέων και το καναλιζάρισμα του θυμού στην κάλπη. Υπάρχουν όμως και άλλοι παράγοντες που είτε υποτιμώνται, είτε το πολιτικό προσωπικό εκτιμά ότι η αποκάλυψή τους θα μπορούσε να υπονομεύσει τις δυναμικές που διαμορφώνονται.
Τόσο το Μέγαρο Μαξίμου όσο και η αντιπολίτευση εστιάζουν αυτή τη στιγμή στη διαχείριση του σωρευμένου κοινωνικού θυμού και της ακόμη μεγαλύτερης έντασης της νεολαίας. Η αντιπολίτευση θεωρεί ότι θα είναι de facto ενισχυμένη, ενώ η κυβέρνηση επιζητά τρόπους για damage control. Στην πραγματικότητα, άπαντες αντιλαμβάνονται τη φωτιά που έχει ξεσπάσει, αλλά δεν μπορούν να προσδιορίσουν την πορεία της λαίλαπας. Το ζητούμενο πλέον είναι η οριοθέτησή της. Στο παρελθόν, το πολιτικό σύστημα είχε διαχειριστεί εσωτερικά τέτοιες εξάρσεις, αλλά όχι χωρίς κόστος. Τώρα, Τσίπρας και Μητσοτάκης δεν φαίνονται διατεθειμένοι να αναλάβουν απριόρι αυτό το κόστος για να ελέγξουν τη δυναμική. Έτσι, ο κίνδυνος να βρεθούν προ εκπλήξεως εντείνεται.
Την εκτός διαγραμμάτων ανάπτυξη του κινδύνου φαίνεται να διαβάζει και το Χρηματιστήριο της Αθήνας, το οποίο διορθώνει -σε λογικά πλαίσια μεν- αλλά με δυναμική που ξεπερνά ακόμα και την ανοδική του έξαρση... Έχοντας μάλιστα αφήσει συστημικά χάσματα στην άνοδο, η πτώση γίνεται πιο οδυνηρή. Η συμπεριφορά της αγοράς παρέχει διαχρονικά πιο ακριβείς ενδείξεις για τις κοινωνικές τάσεις από άλλες μετρήσεις και αναλύσεις, καθώς ενσωματώνει περισσότερα δεδομένα, παράγοντας μια πιο συνολική αποτίμηση της κατάστασης.
Οι κινήσεις Μητσοτάκη
Την Πέμπτη 9 Μαρτίου, θα πραγματοποιηθεί υπό την προεδρία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη η τακτική συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου με αντικείμενο ζητήματα του τραγικού δυστυχήματος (ενδεχόμενες θεσμικές κινήσεις, παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν άμεσα κλπ). Δεν θα υπάρχουν άλλα θέματα στην ατζέντα, γνωστοποιούν κυβερνητικές πηγές.
Την Παρασκευή 10 Μαρτίου ο Πρωθυπουργός θα επισκεφθεί την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου. Οπως σημειώνεται, η επίσκεψη είναι στο πλαίσιο των μηνιαίων τακτικών συναντήσεών τους και δεν συνδέεται με τίποτα άλλο.
Τόσο το μονοθεματικό Υπουργικό Συμβούλιο, όσο και η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με την Κατερίνα Σακελλαροπούλου, αποτελούν ενδείξεις προετοιμασίας του εδάφους, αλλά ουδείς γνωρίζει προς τι; Προφανώς η πρώτη εικασία είναι η ανακοίνωση της ημερομηνίας των εκλογών, αλλά ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου δήλωσε τη Δευτέρα ότι “το ζήτημα αυτό δεν απασχολεί καθόλου τον πρωθυπουργό.”
Το πολιτικό σκηνικό
Το πολιτικό ρίσκο παραμένει σε υψηλά επίπεδα, κάτι που αναγνωρίζει πλέον και το Χρηματιστήριο. Ιδιαίτερα μετά τη νέα κρίση που πυροδότησε το δυστύχημα στα Τέμπη, το πολιτικό σκηνικό ανασυντίθεται, σε δύο βασικούς άξονες:
- Την επανενεργοποίηση της νεολαίας και
- τον θυμό που αναδεικνύεται σε μείζονα πολιτική συμπεριφορά.
Αν και δημοσκοπήσεις διεξάγονται διαρκώς, θεωρείται δύσκολο να καταγράψουν την τάση που διαμορφώνεται στους κόλπους της νεολαίας. Σε αυτή τη φάση, μάλιστα, δεν είναι σαφές αν η διοχέτευση της σωρευμένης οργής από τα social media στους δρόμους, μέσω κεντρικά οργανωμένων συλλαλητηρίων λειτουργεί συσπειρωτικά ή συμβάλει στη διάχυση της οργής σε ολόκληρο το θεσμικό πολιτικό σύστημα, προάγοντας την αντίδραση και την απόδραση προς την αντισυστημική ψήφο.
Κίνδυνος κοινωνικών αναταραχών
Σε αυτή τη φάση δεν πρέπει να υποτιμάται ο κίνδυνος κοινωνικών αναταραχών, είτε στο πλαίσιο “ελεγχόμενων εκρήξεων” από τη αστυνομία, ώστε να διαλύσει συγκεντρώσεις και να εκτονώσει δυνητικά κινηματικές καταστάσεις, είτε αυθόρμητες, στο πλαίσιο επανασύστασης πυρήνων αντισυστημικής δράσης. Σε αμφότερα τα σενάρια, η -γνωστή πλέον- εκμετάλλευση παρακρατικών ομάδων, θα μπορούσε να αποτελέσει θρυαλλίδα εκτράχυνσης των γεγονότων. Αντιστοίχως, η πολιτική ρητορική και ενδεχόμενες σκιές για προσπάθειες συγκάλυψης, θα μπορούσαν να ρίξουν λάδι σε μια φωτιά, τις εστίες της οποίας δεν έχει ακόμη κανείς εντοπίσει.
Η κινητικότητα της Τετάρτης και η συμμετοχή στα συλλαλητήρια που διοργανώνονται θα δώσουν μια αρκετά σαφή εικόνα για τη συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Αυτό όμως δεν αρκεί για να ανατρέχει το πολιτικό σκηνικό. Στην καλύτερη περίπτωση, ο ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται να βάλει πάτο στο βαρέλι της εκροής ψηφοφόρων προς τα αριστερά. Ωστόσο, η επιλογή του Αλέξη Τσίπρα να ανακοινώσει την ενσωμάτωση του Βαγγέλη Αντώναρου στα ψηφοδέλτια, σε αυτή τη φάση, θα μπορούσε να υπονομεύσει την ευρύτερη τάση συσπείρωσης που προσπαθεί να εμπνεύσει.
Κάτι αντίστοιχο φαίνεται να συμβαίνει και με την υποψηφιότητα του τέως υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, Κώστα Αχ. Καραμανλή, την οποία χαρακτήρισε δεδομένη ο κυβερνητικός εκπρόσωπος τη Δευτέρα.
Τέτοιες αποχρώσεις προσπαθούν να αποτυπώσουν οι δημοσκόποι, αλλά η εξαγωγή συμπερασμάτων σε πρώιμο στάδιο και με βάση μοντέλα θεωρείται εξαιρετικά επισφαλής.
Επίσης, πρέπει να σημειωθεί η έξαρση των συνωμοσιολογικών σεναρίων και ομάδων στα social media, οι οποίες αποτέλεσαν στο παρελθόν τη βάση για σχηματισμούς όπως η Ελλήνων Συνέλευσις του Αρτέμη Σώρρα. Τέτοιες ομάδες δεν είναι σαφές προς ποια κατεύθυνση θα κινηθούν πολιτικά, ούτε αν κινούνται συντεταγμένα. Σε οριακές καταστάσεις, όμως, ιδιαίτερα στην περιφέρεια, μπορούν να επηρεάσουν μάχες…
Η ημερομηνία των εκλογών
Γενική πεποίθηση είναι, πάντως, ότι οι εκλογές θα πραγματοποιηθούν τον Μάιο, καθώς η αρχική ημερομηνία -που είχε προκριθεί ή επιλεγεί- η 9η Απριλίου, δεν προσφέρεται, καθώς συμπίπτει με τα Μνημόσυνα των 40 ημερών για τα θύματα του δυστυχήματος των Τεμπών, που θα πραγματοποιηθούν το Σάββατο 8 Απριλίου. Καθώς μετά ακολουθεί το Πάσχα και η επόμενη του Πάσχα εβδομάδα ακυρώνεται de facto, αφού ο κόσμος θα είναι εξαντλημένος από τις εορταστικές μετακινήσεις, η ημερομηνία που είναι πιο πρόσφορη και για τις πρώτες αλλά και για τις δεύτερες κάλπες, φαίνεται να είναι η 21η Μαΐου.
Αυτό το σενάριο, εξυπηρετεί και τη συλλογιστική περιορισμού της βαρύτητας του παράγοντα “ψήφος των νέων”, καθώς στις δεύτερες και πλέον κρίσιμες κάλπες, η τουριστική περίοδος θα έχει ξεκινήσει και πολλοί νέοι θα έχουν φύγει για τα νησιά και την επαρχία για να δουλέψουν σε εποχικές δουλειές, ενώ άλλοι θα βρίσκονται διακοπές στο εξωτερικό.