Σε σκάνδαλο επικών διαστάσεων εξελίσσεται η υπόθεση μαζικής αγοράς εμβολίων της Pfizer από την ΕΕ, με διεθνή media όπως οι New York Times και η Build να προσφεύγουν κατά της Κομισιόν για τη μη-δημοσιοποίηση μηνυμάτων μεταξύ της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του Άλμπερτ Μπουρλά, καθώς και στοιχείων για τις συμβάσεις.
Διαστάσεις που είναι δύσκολο να αγνοηθούν λαμβάνει το σκάνδαλο ΕΕ-Pfizer και ιδιαίτερα το σκέλος των επαφών και συνεννοήσεων της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του επικεφαλής της φαρμακευτικής εταιρίας, Άλπερτ Μπουρλά.
Ειδικότερα, οι New York Times μηνύουν την ΕΕ για τα «άφαντα» μηνύματα Φον ντερ Λάιεν – Μπουρλά-2
Ευρωκοινοβούλιο: Η Φον ντερ Λάιεν σε ακρόαση για τις συμβάσεις των εμβολίων κατά της Covid-19
Από την πλευρά της η γερμανική εφημερίδα Bild κατέθεσε προηγουμένως μια σειρά αγωγών κατά της Κομισιόν ζητώντας την αποκάλυψη εγγράφων που σχετίζονται με τις διαπραγματεύσεις για την αγορά των εμβολίων που κατασκευάστηκαν από τις Pfizer/BioNTech και την AstraZeneca.
Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι ο Άλπερτ Μπουρλά δεν προσήλθε να καταθέσει ενώπιον της αρμόδιας επιτροπής του Ευρωκοινοβουλίου, ενισχύοντας τις ενδείξεις για κακοδιαχείριση και ενδεχομένως διαφθορά.
Η υπόθεση, πάντως, εγκυμονεί κινδύνους και για την Pfizer, καθώς υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο η ΕΕ, χώρες-μέλη σύλλογοι ή μεμονωμένοι πολίτες να προσφύγουν στα δικαστήρια ζητώντας αποζημιώσες, εάν αποδειχθεί εκτός από κακοδιαχείριση και …διαφθορά.
Θέλουν τα sms… που ήταν εφήμερα
Οι New York Times προσφεύγουν στη δικαιοσύνη κατά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αποτυχία της Κομισιόν να δημοσιοποιήσει τα γραπτά μηνύματα μεταξύ της προέδρου Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του διευθύνοντος συμβούλου της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά.
Η εφημερίδα θα αντιμετωπίσει τους δικηγόρους της Ε.Ε. στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ), υποστηρίζοντας ότι η Κομισιόν έχει νομική υποχρέωση να δημοσιοποιήσει τα μηνύματα, τα οποία θα μπορούσαν να περιέχουν πληροφορίες για τις συμφωνίες του της Ε.Ε. σχετικά με την αγορά εμβολίων κατά της COVID-19 αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ.
Η μήνυση κατατέθηκε στις 25 Ιανουαρίου και δημοσιεύτηκε στο δημόσιο μητρώο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου τη Δευτέρα, αλλά δεν υπάρχουν ακόμη λεπτομερείς πληροφορίες. Δύο άτομα που γνωρίζουν το θέμα επιβεβαίωσαν τις λεπτομέρειες στο Politico, ενώ οι New York Times αρνήθηκαν να προβούν σε κάποιο σχόλιο, όπως και η ΕΕ.
Πόρισμα για κακοδιαχείριση
Η μήνυση έρχεται μετά από έρευνα του Ιανουαρίου 2022 από την Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια, Έμιλι Ο’ Ράιλι, η οποία έκρινε την Κομισιόν υπεύθυνη για «κακοδιαχείρηση», αφού δεν παρείχε πρόσβαση σε μηνύματα μεταξύ της προέδρου Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του διευθύνοντος συμβούλου της φαρμακευτικής εταιρείας Pfizer Αλμπερτ Μπουρλά σχετικά με αγορές εμβολίων κατά του κορωνοϊού.
Σε απάντηση, η Επίτροπος για τις Αξίες και τη Διαφάνεια της ΕΕ, Βέρα Γιούροβα, ισχυρίστηκε ότι τα μηνύματα κειμένου μπορεί να έχουν διαγραφεί, λόγω της «μικρής διάρκειας και εφήμερης φύσης τους».
Το timeline των αποκαλύψεων
Τον Απρίλιο του 2021, η εφημερίδα The New York Times αποκάλυψε ότι η Φον ντερ Λάιεν και ο Μπουρλά αντάλλασσαν μηνύματα και κλήσεις σχετικά με τις προμήθειες εμβολίων για τα κράτη-μέλη. Ο δημοσιογράφος Αλεξάντερ Φάντα του netzpolitik.org ζήτησε στη συνέχεια από την Κομισιόν πρόσβαση σε γραπτά μηνύματα και άλλα έγγραφα, αλλά η Επιτροπή δεν δημοσιοποίησε κανένα από τα μηνύματα.
Σύμφωνα με την έρευνα της Ο’ Ράιλι, η Κομισιόν δεν έψαξε τα γραπτά μηνύματα της προέδρου, κάτι που «δεν ανταποκρίνεται στις εύλογες προσδοκίες για διαφάνεια στην Επιτροπή. Όταν πρόκειται για το δικαίωμα δημόσιας πρόσβασης στα έγγραφα της Ε.Ε., σημασία έχει το περιεχόμενο και όχι η συσκευή ή η μορφή. Εάν τα μηνύματα αφορούν πολιτικές και αποφάσεις της Ε.Ε., θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως έγγραφά της».
Η υπόθεση έχει φέρει στο φως τη συζήτηση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. χειρίζονται τα μηνύματα των στελεχών της, ιδίως όταν αυτά περιλαμβάνουν πληροφορίες για βασικές αποφάσεις πολιτικής.
