Αν και οι διαπραγματεύσεις για την επιβολή πλαφόν στην τιμή εισαγωγής ρωσικού πετρελαίου από τα Ουράλια ήταν έντονες και η συμφωνία των G7, της Αυστραλίας και της ΕΕ διαφημίστηκε στα media, οι αγορές δεν αντέδρασαν… σε αυτό. Οι επενδυτές τήρησαν την ίδια στάση και μετά την ανακοίνωση των αντίμετρων από τον Βλάντιμιρ Πούτιν.
Ως παιχνίδια ισχύος “μεγάλων αγοριών”, χωρίς ουσιαστικό αντίκτυπο στο ισοζύγιο προσφοράς – ζήτησης αντιλαμβάνονται οι αγορές διεθνώς το νέο επεισόδιο στον γεωοικονομικό πόλεμο Δύσης – Ρωσίας, που αφορά στη θέσπιση πλαφόν στις εισαγωγές πετρελαίου από τη Ρωσία και τα αντίμετρα της Μόσχας στις χώρες που υιοθετούν τον μηχανισμό.
Τελευταίες εξελίξεις
- Οι τιμές του πετρελαίου υποχωρούν λόγω των ανησυχιών για την άνοδο της Κίνας COVID, πιθανή παγκόσμια ύφεση.
- Ιαπωνικές εταιρείες υπογράφουν πολυετείς συμφωνίες για την αγορά LNG από το Ομάν και Η.Π.Α.
- Η γαλλική υπηρεσία εποπτείας ενέργειας δεν βλέπει κανέναν κίνδυνο για τα τροφοδοτικά μέχρι τουλάχιστον τα μέσα Ιανουαρίου
Το ρωσικό πετρέλαιο Ουραλίων κινείται πάνω από τα 56 δολάρια το βαρέλι, κάτω από το επίπεδο του πλαφόν.
Το αργό πετρέλαιο Brent κινήθηκε ελαφρώς υψηλότερα στις ειδήσεις και σημείωσε άνοδο 1,4% στα 85,1 δολάρια.
Η απάντηση του Πούτιν
Τα προαποφασισμένα αντίποινα της Ρωσίας για στο ευρωπαϊκό πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου ανακοίνωσε ο Βλάντιμιρ Πούτιν, απαγορεύοντας τις εξαγωγές πετρελαίου σε χώρες που συμμετέχουν στον μηχανισμό.
Ο Ρώσος πρόεδρος έδωσε την Τρίτη την πολυαναμενόμενη απάντηση της Ρωσίας στη θέσπιση ανώτατου ορίου τιμών στο πετρέλαιο, υπογράφοντας ένα διάταγμα που απαγορεύει την εξαγωγή αργού πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου από την 1η Φεβρουαρίου για πέντε μήνες σε χώρες που τηρούν το ανώτατο όριο.
Οι G7, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Αυστραλία συμφώνησαν αυτόν τον μήνα να θέσουν πλαφόν στα 60 δολάρια το βαρέλι, για το ρωσικό αργό πετρέλαιο, το οποίο θα τεθεί σε ισχύ από τις 5 Δεκεμβρίου. Το πλαφόν αυτό αποτελεί απάντηση στην «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Το ανώτατο όριο είναι κοντά στην τρέχουσα τιμή του ρωσικού πετρελαίου, αλλά πολύ κάτω από την απροσδόκητη τιμή που μπόρεσε να πουλήσει η Ρωσία για φέτος και αυτό βοήθησε στην αντιστάθμιση του αντίκτυπου των οικονομικών κυρώσεων στη Μόσχα.
Η Ρωσία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο μετά τη Σαουδική Αραβία, και μια μεγάλη διακοπή των πωλήσεών της θα είχε εκτεταμένες συνέπειες για τον παγκόσμιο ενεργειακό εφοδιασμό.
Το διάταγμα, που δημοσιεύτηκε σε κυβερνητική πύλη και στον ιστότοπο του Κρεμλίνου, παρουσιάστηκε ως άμεση απάντηση σε «ενέργειες που είναι εχθρικές και αντιφατικές με το διεθνές δίκαιο από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τα ξένα κράτη και τους διεθνείς οργανισμούς που προσχωρούν σε αυτές».
«Απαγορεύονται οι παραδόσεις ρωσικού πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου σε ξένες οντότητες και ιδιώτες, εφόσον συμμετέχουν έμμεσα ή άμεσα στον μηχανισμό καθορισμού ανώτατου ορίου τιμών», αναφέρεται στο διάταγμα.
«Η καθιερωμένη απαγόρευση ισχύει για όλα τα στάδια της προμήθειας μέχρι τον τελικό αγοραστή».
Το διάταγμα, το οποίο περιλαμβάνει μια ρήτρα που επιτρέπει στον Πούτιν να ακυρώνει την απαγόρευση σε ειδικές περιπτώσεις, ανέφερε: «Αυτό… τίθεται σε ισχύ την 1η Φεβρουαρίου 2023 και ισχύει μέχρι την 1η Ιουλίου 2023».
Οι εξαγωγές αργού πετρελαίου θα απαγορευτούν από την 1η Φεβρουαρίου, αλλά η ημερομηνία για την απαγόρευση των πετρελαϊκών προϊόντων θα καθοριστεί από τη ρωσική κυβέρνηση και μπορεί να είναι μετά την 1η Φεβρουαρίου.
Έλλειμμα προσφοράς
Το ανώτατο όριο τιμών, αόρατο ακόμη και στους καιρούς του Ψυχρού Πολέμου μεταξύ της Δύσης και της Σοβιετικής Ένωσης, έχει ως στόχο να ακρωτηριάσει τα ρωσικά κρατικά ταμεία και τις στρατιωτικές προσπάθειες της Μόσχας στην Ουκρανία.
Η γενικότερη αίσθηση πάντως είναι ότι το πλαφόν τιμής στο πετρέλαιο από τα Ουράλια, αποτελεί σημειολογικό μέτρο και θα επηρεάσει ελάχιστα τα έσοδα της Μόσχας από τις εξαγωγές πετρελαίου.
Ωστόσο, ο υπουργός Οικονομικών Anton Siluanov δήλωσε την Τρίτη ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα της Ρωσίας θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο από το προγραμματισμένο 2% του ΑΕΠ το 2023, με το ανώτατο όριο της τιμής του πετρελαίου να συμπιέζει τα έσοδα από τις εξαγωγές.
Ένα επιπλέον δημοσιονομικό εμπόδιο για τη Μόσχα, καθώς οι δαπάνες για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία έχουν εκτοξευθεί.
Το ανώτατο όριο τιμών της G7 επιτρέπει σε χώρες εκτός ΕΕ να συνεχίσουν να εισάγουν ρωσικό αργό πετρέλαιο, δια θαλάσσης, αλλά θα απαγορεύσει στις ναυτιλιακές, ασφαλιστικές και αντασφαλιστικές εταιρίες να διακινούν φορτία ρωσικού αργού σε όλο τον κόσμο, εκτός εάν πωλείται σε χαμηλότερη τιμή από το πλαόν.
Οι χώρες της ΕΕ έχουν εφαρμόσει ξεχωριστά ένα εμπάργκο που τους απαγορεύει να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο, δια θαλάσσης, χορηγώντας όμως εξαιρέσεις.
