Σε τροχιά εξελίξεων φαίνεται ότι έχει εισέλθει η Μέση Ανατολή, καθώς το Ιράν ανακοίνωσε την κατάργηση της αστυνομίας ηθών, κίνηση που ακολουθεί τη δολοφονία της 22χρονης Μαχσά Αμινί και τις μαζικές διαδηλώσεις που έφτασαν στο όριο των κοινωνικών αναταραχών.
Ο γενικός εισαγγελέας του Ιράν Μοχαμάντ Τζαφάρ Μονταζερί ανακοίνωσε την κατάργηση της αστυνομίας ηθών από τις αρμόδιες αρχές, μετέδωσε σήμερα το πρακτορείο Isna.
«Η αστυνομία ηθών δεν έχει καμία σχέση με τη δικαστική εξουσία και καταργήθηκε από τις αρχές που τη δημιούργησαν», δήλωσε ο Μονταζερί χθες Σάββατο το βράδυ από την ιερή πόλη Κομ, μετά το κύμα διαδηλώσεων που συγκλονίζουν τη χώρα για πάνω από δύο μήνες.
Στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου ο γενικός εισαγγελέας απάντησε στην ερώτηση ενός παρευρισκομένου ο οποίος ήθελε να μάθει «για ποιο λόγο έκλεισε η αστυνομία ηθών».
Η αστυνομία ηθών, γνωστή με το όνομα Γαστ- ε- Ερσάντ (περιπολίες προσανατολισμού) ιδρύθηκε υπό τον υπερσυντηρητικό πρόεδρο του Ιράν Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ «για να διαδώσει την κουλτούρα της σεμνότητας και του χιτζάμπ».Η αστυνομία αυτή ξεκίνησε τις περιπολίες της το 2006.
Κίνηση τακτικής ή αλλαγή πλεύσης
Μετά τον θάνατο της 22χρονης Μαχσά Αμινί, στις 16 Σεπτεμβρίου, τρεις ημέρες μετά τη σύλληψή της από την αστυνομία ηθών επειδή δεν φορούσε σωστά τη μαντίλα της, ξέσπασαν στο Ιράν πρωτοφανείς κινητοποιήσεις.
Με ιστορική τους απόφαση/ υπαναχώρηση, οι αρχές στο Ιράν ζήτησαν χθες Σάββατο από τη δικαιοσύνη και το κοινοβούλιο να αναθεωρήσουν νόμο του 1983 του Αγιατολάχ Χομεϊνί, για την υποχρεωτική χρήση της μαντίλας προκειμένου να βρεθεί μια διέξοδος στο κίνημα διαμαρτυρίας.
Η απόφαση του καθεστώτος του Ιράν να αναθεωρήσουν τον νόμου και να καταργήσουν την αστυνομία ηθών μπορεί να έχει διττό στόχο: Αφενός να κατευνάσουν την κατάστασησ στο εσωτερικό της χώρας και αφετέρου να στείλουν μήνυμα επαναπροσέγγισης με τη Δύση.
Auditor’s note: Το Background
Οι σχέσεις Ιράν – ΗΠΑ είχαν καταρρεύσει επί προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος απέσυρε τις ΗΠΑ από τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα (JCPOA), μετά από αίτημα του Μπένιαμιν Νετανιάχου. Στο μεταξύ Νετανιάχου και Τραμπ έχασαν τις εκλογές και όλα έδειχναν ότι με τη συμβολή της ΕΕ η συμφωνία θα ήταν δυνατό να αναβιώσει. Ωστόσο, η δολοφονία Ιρανού στρατηγού από τις ΗΠΑ στη Ιράκ αποτέλεσε πλήγμα -που αν και πραγματοποιήθηκε επί Τραμπ- βάθυνε την κρίση και δυσχέρανε τη διαδικασία συνεννόησης με την Τεχεράνη.
Εν τέλει, το Ιράν προσέγγισε τη Μόσχα, στέλνοντας drones που χρησιμοποιούνται κατά της Ουκρανίας, με αποτέλεσμα να αντιδράσει σφόδρα και η ΕΕ, ενώ νωρίτερα οι ΗΠΑ είχαν παγώσει την προοπτική αναβίωσης της JCPOA να παγώνει.
Η εξέγερση
Οι Ιρανές για περισσότερους από δύο μήνες έχουν βγει στους δρόμους και κάποιες έβγαλαν ή έκαψαν τη μαντίλα τους δημοσίως. Απεργίες και διαδηλώσεις ξέσπασαν σε όλη τη χώρα σε ένα από τα μεγαλύτερα κινήματα των τελευταίων δεκαετιών που δεν εξέφραζαν μόνο τη διεκδίκηση της ισότητας των γυναικών αλλά και βαθύτερη κοινωνική δυσαρέσκεια.
Συνολικά 448 διαδηλωτές έχουν σκοτωθεί από την έναρξη των κινητοποιήσεων, σύμφωνα με την μη κυβερνητική οργάνωση Iran Human Rights με έδρα τη Νορβηγία.
Το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας του Ιράν ανακοίνωσε χθες ότι «περισσότεροι από 200 άνθρωποι», πολίτες και μέλη των δυνάμεων της τάξης, έχουν σκοτωθεί, ενώ τη Δευτέρα ο στρατηγός Αμιραλί Χαζιζαντέχ των Φρουρών της Επανάστασης είχε κάνει λόγο για περισσότερους από 300 νεκρούς.
Η υπόθεση… μαντίλα
Η μαντίλα έγινε υποχρεωτική στο Ιράν τέσσερα χρόνια μετά την ισλαμική επανάσταση του 1979. Η αστυνομία ηθών δημιουργήθηκε ώστε «να διαδώσει την κουλτούρα της σεμνότητας και της χρήσης μαντίλας», αργότερα σε μία κατεύθυνση «σκλήρυνσης» της κεντρικής πολιτικής για τα δικαιώματα των γυναικών. Ο νόμος για τη μαντίλα παραμένει για πολλά χρόνια θέμα συζήτησης στην ιρανική κοινωνία.
Σύμφωνα με τον νόμο του 1983, οι γυναίκες στο Ιράν – ντόπιες και αλλοδαπές–, ανεξαρτήτως θρησκείας, θα πρέπει να φορούν δημοσίως μαντίλα και φαρδιά ρούχα.
Από τις 5 Ιουλίου ένας νέος νόμος «για τη μαντίλα και τη σεμνότητα στη χώρα», τον οποίο προώθησε ο Ιρανός πρόεδρος Εμπραχίμ Ραϊσί, επέβαλε νέους περιορισμούς στις γυναίκες: η μαντίλα πρέπει να καλύπτει όχι μόνο τα μαλλιά τους, αλλά και τον λαιμό και τους ώμους.
Ωστόσο στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που πραγματοποιήθηκε χθες στην Τεχεράνη ο Ραϊσί φάνηκε να είναι ανοικτός σε ενδεχόμενες αλλαγές στη νομοθεσία: «Το Σύνταγμά μας έχει αξίες και αρχές σταθερές και ακλόνητες (…) αλλά υπάρχουν τρόποι εφαρμογής του Συντάγματος που μπορούν να επανεξεταστούν», δήλωσε.
