Οι αξιωματούχοι των κεντρικών τραπεζών αγωνίζονται να απαντήσουν πλέον σε ένα νέο εντελώς διαφορετικό σετ ερωτημάτων για την πορεία των οικονομιών, ως απόρροια της επιθετικής πολιτικής σύσφιξης. Και ακόμα φαίνεται ότι δεν έχουν τις απαντήσεις. Το κεντρικό ερώτημα όμως δεν είναι πλέον πόσο ψηλά (θα φτάσει η ανάπτυξη) αλλά πόσο βαθιά (θα είναι η ύφεση)…
Η FOMC έλαβε την απόφαση που ανέμεναν οι αγορές, σκιαγραφώντας μια κατάσταση όμως χειρότερη από τις προσδοκίες και προλειαίνοντας το έδαφος για ακόμα πιο ζοφερές ημέρες. Άρα, οι ίδιοι οι αξιωματούχοι δεν έχουν τις απαντήσεις… και αυτό τρομάζει τις αγορές, περισσότερο από την επιθετική πολιτική.
- Θα συνεχίζει να αυξάνει τα επιτόκια
- Μεγαλύτερες οι πιθανότητες ύφεσης
- Πολύ αισιόδοξες οι… χειρότερες προβλέψεις
- Ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει στον στόχο του 2% το 2025
Η Fed επιμένει και γίνεται πιο ξεκάθαρη: Η πληθωριστική λαίλαπα θα δαμαστεί ακόμα κι αν αυτό οδηγήσει σε ύφεση. Για την ώρα, πάντως, οι έννοιες “εύρωστη” και “ισχυρή” που αναφέρονταν στην αγορά εργασίας και την ζήτηση έχουν αντικατασταθεί από την “μετριοπαθή”, ένδειξη ότι η σύσφιξη αποδίδει. Παρ’ όλα αυτά η FOMC θα συνεχίσει να συρρικνώνει τον ισολογισμό της και να αυξάνει τα επιτόκια, ενώ ο Πάουελ λέει ότι δεν υπάρχει ανώδυνος τρόπος να ελεγχθεί ο πληθωρισμός.
Υπάρχει πάντα βέβαια και το ενδεχόμενη η FOMC να θέλει να τρομάξει τις αγορές, ή να μη θέλει να εκτεθεί ξανά… Αλλά αν οι “σοφοί” δεν μπορούν να πουν τα πράγματα με όνομά τους, τότε η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου βαδίζει στο σκοτάδι και αυτό δεν είναι απλά τρομακτικό αλλά θανάσιμα επικίνδυνο.
Θα ανεχθούν το κόστος
Οι αξιωματούχοι της Federal Reserve έδωσαν το πιο ξεκάθαρο σήμα τους ότι είναι πρόθυμοι να ανεχθούν μια ύφεση ως το κόστος για την ανάκτηση του ελέγχου του πληθωρισμού. Παράλληλα, όμως, θεωρούν τις προβλέψεις για την αγορά εργασίας και την ανάπτυξη αισιόδοξες, βλέπουν τα επιτόκια ψηλότερα, τον πληθωρισμό να υποχωρεί στο στόχο το 2025 και τα νερά αχαρτογράφητα…
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, που επικρίνονται ότι άργησαν πολύ να συνειδητοποιήσουν την κλίμακα του προβλήματος του πληθωρισμού στις ΗΠΑ, κινούνται επιθετικά για να καλύψουν τη διαφορά.
Αύξησαν τα επιτόκια κατά 75 μονάδες βάσης την Τετάρτη για τρίτη συνεχή φορά και προέβλεψαν περαιτέρω σύσφιξη κατά 1,25 ποσοστιαίες μονάδες πριν από το τέλος του έτους.
Αυτό ήταν πιο επιθετικό από ό,τι περίμεναν οι οικονομολόγοι. Επιπλέον, οι αξιωματούχοι μείωσαν τις προβλέψεις για την ανάπτυξη, ενέτειναν την προοπτική αύξησης της ανεργίας και ο πρόεδρος Jerome Powell μίλησε επανειλημμένα για την οδυνηρή επιβράδυνση που απαιτείται για να περιοριστούν οι πιέσεις των τιμών που βρίσκονται στα υψηλότερα επίπεδα από τη δεκαετία του 1980.
Η παραδοχή του Πάουελ ότι θα υπάρξει ανάπτυξη κάτω της τάσης για μια περίοδο μεταφράζεται ως αποδοχή του σεναρίου ύφεσης από τους αναλυτές.
Η Fed δεν πιστεύει τον εαυτό της
Η FOMC, ήδη αμφισβητεί τον εαυτό της, καθώς βάζει αστερίσκους στις προβλέψεις, επισημαίνοντας ότι οι νέες -επί τα χείρω αναθεωρημένες- της προβλέψεις μπορεί να είναι ακόμα πολύ αισιόδοξες.
Βέβαια, οι αξιωματούχοι της Fed δεν προβλέπουν ρητά μια ύφεση, αλλά η ρητορική του Πάουελ σχετικά με τις αυξήσεις των επιτοκίων που πιθανότατα προκαλούν πόνο στους εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις έχει γίνει σταδιακά πιο έντονη τους τελευταίους μήνες. Την Τετάρτη, στη συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση, ο Πάουελ είπε ότι μια ήπια προσγείωση με μικρή μόνο αύξηση της ανεργίας θα ήταν «πολύ προκλητική».
«Κανείς δεν γνωρίζει εάν αυτή η διαδικασία θα οδηγήσει σε ύφεση ή αν ναι, πόσο σημαντική θα ήταν αυτή η ύφεση»,
είπε ο Πάουελ στους δημοσιογράφους αφού οι αξιωματούχοι αύξησαν το εύρος-στόχο για το επιτόκιο αναφοράς τους στο 3% έως 3,25%.
«Οι πιθανότητες μιας ομαλής προσγείωσης είναι πιθανό να μειωθούν στο βαθμό που η πολιτική πρέπει να είναι πιο περιοριστική ή περιοριστική για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, δεσμευόμαστε να μειώσουμε τον πληθωρισμό στο 2%».
Αυτή η νηφάλια αξιολόγηση έρχεται σε έντονη αντίθεση με πριν από έξι μήνες, όταν οι αξιωματούχοι της Fed άρχισαν για πρώτη φορά να αυξάνουν τα επιτόκια από σχεδόν μηδέν και επεσήμαναν τη δύναμη της οικονομίας ως θετικό — κάτι που θα προστατεύει τους ανθρώπους από το να αισθανθούν τις επιπτώσεις αποθέρμανσης της οικονομίας.
Οι αξιωματούχοι αναγνωρίζουν τώρα σιωπηρά, μέσω των πιο απαισιόδοξων προβλέψεων για την ανεργία, ότι η ζήτηση θα πρέπει να περιοριστεί σε κάθε επίπεδο της οικονομίας, καθώς ο πληθωρισμός έχει αποδειχθεί επίμονος.
Η διάμεση πρόβλεψη μεταξύ των 19 αξιωματούχων της Fed είναι ότι η ανεργία θα φτάσει το 4,4% το επόμενο έτος και θα παραμείνει εκεί μέχρι το 2024 από το σημερινό ποσοστό 3,7%. Αλλά ακόμη και αυτό το νέο επίπεδο μπορεί να είναι πολύ χαμηλό. Σχεδόν όλοι οι συμμετέχοντες είπαν ότι οι κίνδυνοι για τις νέες προβλέψεις τους σταθμίστηκαν προς τα πάνω. Προέβλεπαν τα επιτόκια να φτάσουν στο 4,4% φέτος και στο 4,6% το 2023, πριν μετριαστούν στο 3,9% το 2024.
Το βασικό σενάριο για τα επιτόκια
Το αποκαλούμενο διάγραμμα κουκκίδων (dot plot) έδειξε ότι τα επιτόκια πιθανότατα θα φτάσουν το 4,4% μέχρι τον Δεκέμβριο, πάνω από το 3,4% που προβλεπόταν τον Ιούνιο και θα αυξηθούν στο 4,6% το επόμενο έτος.
Δεν υπάρχει ανώδυνος τρόπος
«Πάντα καταλαβαίναμε ότι η αποκατάσταση της σταθερότητας των τιμών με ταυτόχρονη επίτευξη μιας σχετικά μέτριας αύξησης της ανεργίας και μιας ήπιας προσγείωσης θα ήταν μεγάλη πρόκληση»,
δήλωσε ο Πάουελ την Τετάρτη, για να συμπληρώσει
«Πρέπει να αφήσουμε πίσω μας τον πληθωρισμό. Μακάρι να υπήρχε ένας ανώδυνος τρόπος για να γίνει αυτό. δεν υπάρχει».
Η ανησυχία των αξιωματούχων της Fed για την ικανότητά τους να μειώσουν τον πληθωρισμό είναι εμφανής και σε άλλες προβλέψεις. Ακόμη και εν μέσω μιας νέας πορείας αύξησης των επιτοκίων, οι αξιωματούχοι εξακολουθούν να μην βλέπουν τον πληθωρισμό να υποχωρεί στο στόχο τους 2% μέχρι το 2025.
Ο Πάουελ είπε στους δημοσιογράφους πολλές φορές ότι μια πιο ήπια αγορά εργασίας μπορεί να είναι απαραίτητη για να μειωθεί επαρκώς η ζήτηση. Ωστόσο, επεσήμανε επίσης τα υψηλότερα ποσοστά αποταμίευσης και περισσότερα χρήματα σε κρατικό επίπεδο, υποδεικνύοντας ότι η οικονομία εξακολουθεί να είναι αρκετά ισχυρή, ένα «καλό πράγμα» που είπε ότι θα την κάνει πιο ανθεκτική σε μια σημαντική ύφεση.
