Μπορεί το μικρό, «ταπεινό» ελληνικό χρηματιστήριο να επιβεβαίωσε τον… ερασιτεχνισμό της λειτουργίας του για ακόμη μια φορά τα τελευταία χρόνια, καθώς η συνεδρίαση διεκόπη στις 14:25 μ.μ. και ουδέποτε επανήλθε ξανά, ενώ έγιναν κάποιες ελάχιστες λογιστικές προσαρμογές, όμως η κατάσταση διεθνώς για όλο το επενδυτικό σύστημα είναι εξαιρετικά επιβαρυμένη.
Ο νέος υβριδικός πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ε.Ε. με φόντο τα μέτρα πίεσης της Ευρώπης και την «απάντηση» του Πούτιν που πλέον απροκάλυπτα βάζει την ενέργεια στη μάχη, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται, αλλάζει κυριολεκτικά τον κόσμο. Οι καιροί είναι εξαιρετικά δύσκολοι στο χειρισμό τους, ενώ ολόκληρο το οικονομικό και επιχειρηματικό σύστημα καλείται να αλλάξει, να μεταλλαχτεί, να προσαρμοστεί, για να μην καταρρεύσει.
Η συγκυρία που διανύουμε είναι πρωτοφανής για τα χρονικά της πανευρωπαϊκής βιομηχανίας, που ουδέποτε έχει ξαναζήσει – τουλάχιστον τις τελευταίες δεκαετίες – τέτοια κατάσταση, η οποία απειλεί να τινάξει στον αέρα ιστορικές βιομηχανικές μονάδες σε όλη την Ήπειρο.
Υβριδικός πόλεμος και βιομηχανίες
Ο… υβριδικός – ενεργειακός πόλεμος μπαίνει σε νέα φάση, ίσως την πιο δραματική από την έναρξή του. Τα ενεργειακά περιθώρια για την Ευρώπη στενεύουν επικίνδυνα και πλέον όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά. Μετοχές ενέργειας αλλά και μετοχές ενεργοβόρων βιομηχανιών βρίσκονται στο καναβάτσο το τελευταίο διάστημα, όπως και αυτές της αυτοκινητοβιομηχανίας.
Θυμίζουμε ότι μεγάλες βιομηχανικές μονάδες σε όλη την Ευρώπη έχουν διακόψει προσωρινά τη λειτουργία τους, έστω και μερικώς, με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας, ενώ οι φόβοι για τον επερχόμενο χειμώνα είναι εύλογοι και είναι αυτοί που οδηγούν τους επενδυτές σε αποχώρηση από τέτοιες μετοχές. Οι επενδυτές προεξοφλούν ήδη τη μείωση στην κατανάλωση ενέργειας, εξέλιξη που με τη σειρά της θα επιδράσει αρνητικά σ’ όλη την «αλυσίδα» της οικονομίας, της κατανάλωσης και ευρύτερα, άρα θα επιφέρει πλήγμα στα μεγέθη των μεγάλων ομίλων.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο μεγαλύτερος παραγωγός χάλυβα στην Ευρώπη, η ArcelorMittal, αναγκάζεται να κατεβάσει επ’ αόριστον, λόγω ενεργειακού κόστους, τους διακόπτες σε βασικές δραστηριότητες των εργοστασίων της και ενώ έχουμε ακόμη 6 Σεπτεμβρίου και ο χειμώνας είναι μπροστά.
Η ArcelorMittal αποφάσισε να σταματήσει τη λειτουργία βασικών τμημάτων σε τρεις ευρωπαϊκές της μονάδες, στη Βρέμη, το Αμβούργο και στη Χιχόν. Η τρομακτική αύξηση του κόστους δεν μας επιτρέπει να είμαστε πλέον ανταγωνιστικοί, απαιτείται τώρα πολιτική λύση είπε σε ανακοίνωσή της η εταιρεία, που έχει θεσπίσει καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας και στις άλλες δύο μονάδες της στη Γερμανία, στο Ντούισμπουργκ και το Άισενχουτενσταντ.
Από αυτόν τον πόλεμο όμως δεν επηρεάζονται μόνο οι… πλούσιοι και οι μεγάλες βιομηχανίες, αλλά ολόκληρη η αλυσίδα των επιχειρήσεων, ακόμη και στα πιο χαμηλά στρώματα της παραγωγικής και μεταποιητικής διαδικασίας. Έτσι, η κατακόρυφη αύξηση των τιμών στην ενέργεια απειλεί με κλείσιμο τα ολλανδέζικα αρτοπωλεία, προειδοποίησε σήμερα το σωματείο των αρτοποιών, καθώς ορισμένες επιχειρήσεις διαμαρτύρονται επειδή το κόστος λειτουργίας, όπως λένε, έχει δεκαπλασιαστεί. Ο πληθωρισμός στην Ολλανδία έφτασε τον Αύγουστο το 12%, κυρίως λόγω του άλματος, στο +151%, που έκαναν μέσα σε έναν χρόνο οι τιμές του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος
Τριγμοί σε κυβερνήσεις
Τρομερά ισχυροί είναι και οι τριγμοί σε κυβερνήσεις της Ευρώπης, καθώς η μία μετά την άλλη, χώρες της ηπείρου μπαίνουν σε πολιτικές – κυβερνητικές περιπέτειες. Την ίδια ώρα, ακροδεξιά ή γενικώς ακραία και λαϊκίστηκα μορφώματα αναδεικνύονται μέσα από αυτή την κρίση, παρουσιαζόμενα ως η… καθάρεια και ανένταχτη στο σύστημα δύναμη εξυγίανσης.
Καθώς η κυβέρνηση Ντράγκι στην Ιταλία έπεσε και τη διαδέχεται – όπως όλα δείχνουν – συγκυβέρνηση ακροδεξιών κομμάτων, ενώ η Γαλλία ισορροπεί σε τεντωμένο σχοινί με τον Μακρόν αποδυναμωμένο, η πολιτική σταθερότητα στην Ε.Ε. αμφισβητείται. Με την Ελλάδα να ταλανίζεται από το σκάνδαλο υποκλοπών, κάτι που έχει επιφέρει ισχυρό πλήγμα στην κυβέρνηση της Ν.Δ. και με την απλή αναλογική να φαντάζει ως… νάρκη – για πολλούς – με ένα τουλάχιστον φιλορωσικό ακροδεξιό κόμμα να επιζητά ρόλο με αξιώσεις, οι προοπτικές για το πολιτικό σκηνικό και στη χώρα μας, δεν είναι ευνοϊκές.
Ταυτόχρονα, η Γερμανία μπορεί να μην απειλείται άμεσα από πολιτική αποσταθεροποίηση, αλλά η κυβέρνηση Σολτς ταλανίζεται από τις πολιτικές στήριξης της Ουκρανίας και αναγκάστηκε να ανακοινώσει τρίτο πακέτο στήριξης – μαμούθ, ανεβάζοντας τα συνολικά κεφάλαια στα 95 δισ. για να προλάβει κοινωνικές εκρήξεις. Η ενεργειακή κρίση είναι τόσο οξεία, που η JP Morgan έχει καταρτίσει σχέδια εκτάκτου ανάγκης για μετεγκατάσταση του προσωπικού της στην υπόλοιπη Ευρώπη, ακόμα και για επιστροφή στο Λονδίνο, απ’ όπου αποχώρησε λόγω Brexit.
Με το βλέμμα στην ΕΚΤ
Όλα αυτά λαμβάνουν χώρα την ώρα που επίκεται οι δύο κρίσιμες συνεδριάσεις αυτής της εβδομάδας, που ίσως αλλάξουν πολλά. Την Πέμπτη 8 Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιηθεί η πρώτη φθινοπωρινή σύνοδος του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στη Φρανκφούρτη, με τους αναλυτές αλλά και τις αγορές να έχουν προεξοφλήσει μια αύξηση κατά 75 μονάδες βάσης, για πρώτη φορά στην ιστορία.
Την Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου συγκαλείται στις Βρυξέλλες ένα «έκτακτο» Συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας της ΕΕ των 27. Δυο συνεδριάσεις, τα αποτελέσματα των οποίων θα δείξουν πολλά για τη συνοχή και την ανθεκτικότητα της Ε.Ε. όσον αφορά τη νομισματική και τη βιομηχανική πολιτική της Ένωσης. Το ευρωπαϊκό νόμισμα έχει χάσει το 40% της αξίας του από τη δημιουργία του, ενώ μόνο το τελευταίο 12μηνο έχασε το 16% της αξίας του έναντι του δολαρίου.
Η «κουτσή» συνεδρίαση του Χ.Α.
Επεισοδιακή ήταν η συνεδρίαση της Τρίτης 6 Σεπτεμβρίου στο ελληνικό χρηματιστήριο, καθώς στις 14:25 μ.μ., ύστερα από σχεδόν τέσσερις ώρες συναλλαγών, υπήρξε εμπλοκή στα τεχνικά συστήματα, εμποδίζοντας την παροχή στοιχείων στους providers. Την ώρα της διακοπής της συνεδρίασης ο Γενικός Δείκτης βρίσκονταν στις 837,12 μονάδες καταγράφοντας άνοδο 0,94%, ενώ ο τζίρος ήταν στα 27,35 εκατ. ευρώ.
Έκτοτε και παρά τις προσπάθειες που έκαναν τα στελέχη του ομίλου ΕΧΑΕ δεν κατέστη δυνατόν να αποκατασταθεί η βλάβη, με αποτέλεσμα η συνεδρίαση να ολοκληρωθεί (τυπικά) στις 17:20 μ.μ., όμως οι τιμές ήταν σχεδόν ίδιες με αυτές που υπήρχαν το μεσημέρι.
Το Χ.Α. αμέσως μετά την εμφάνιση της βλάβης στα συστήματα έστειλε μήνυμα στα τερματικά των χρηματιστηριακών εταιρειών που ανέφερε πως «σας ενημερώνουμε ότι οι αγορές αναστάλθηκαν. Θα ενημερωθείτε εκ νέου με νεότερη ανακοίνωση. Κατόπιν, ακολούθησε
Κατόπιν ακολούθησε ανακοίνωση της διοίκησης του Χρηματιστηρίου που ανέφερε πως «λόγω τεχνικής δυσλειτουργίας των συστημάτων διαπραγμάτευσης, η σημερινή συνεδρίαση διακόπηκε και δεν θα συνεχιστεί. Ο υπολογισμός της τιμής κλεισίματος των Χρηματοπιστωτικών Μέσων που διαπραγματεύονται στις Αγορές του Χ.Α. θα γίνει στις 17.20 και οι μετασυναλλακτικές διαδικασίες θα διεξαχθούν κανονικά. Τα αρχεία συναλλαγών θα αναρτηθούν στο site και θα είναι στη διάθεση των Μελών, προκειμένου να επιβεβαιώσουν τις εντολές και τις συναλλαγές που εκτελέστηκαν από το Σύστημα Διαπραγμάτευσης».
Κλείσιμο χωρίς… φινάλε
Μετά και το τυπικό τέλος των συναλλαγών, ο Γενικός Δείκτης διαμορφώθηκε (έχοντας μικρή διαφοροποίηση) στις 834,91 μονάδες καταγράφοντας άνοδο 0,67%, ενώ η αξία συναλλαγών ολοκλήρωσε στα 27,39 εκατ. ευρώ, ανεπαίσθητα πιο πάνω από την ώρα της διακοπής.
Σε κάθε περίπτωση, η νέα εμπλοκή στα συστήματα και η νέα διακοπή είναι ένα ακόμη πλήγμα στην αξιοπιστία του ελληνικού χρηματιστηρίου, καθώς έχουν υπάρξει κατ’ επανάληψη τα τελευταία χρόνια παρόμοια περιστατικά. Μια αγορά που θέλει να μεγαλώσει και να διεθνοποιηθεί, μια αγορά που θέλει να ελκύσει νέους – ακόμη και διεθνείς – επενδυτές, θα πρέπει να προσέξει πολύ την αξιοπιστία των συστημάτων της και την εύρυθμη λειτουργία της.
