Ένα πεντάχρονο κορίτσι έχει ήδη πεθάνει, ένα αγόρι χαροπαλεύει και περίπου 40 μετανάστες έχουν εγκλωβιστεί σε νησίδα στον ποταμό Έβρο που αποτελεί στρατιωτικό έδαφος. Δυνάμεις από την Ελλάδα και την Τουρκία βρίσκονται στην περιοχή αλλά δεν παρεμβαίνουν, καθώς μεταξύ των δύο χωρών εξελίσσεται ένα ιδιότυπο blame game, ενώ ο ΟΗΕ ζητά από τις δύο χώρες άμεση παρέμβαση.
Να θάψει το πεντάχρονο κορίτσι που πέθανε από τσίμπημα σκορπιού σε νησίδα του ποταμού Έβρου αναγκάστηκε η μητέρα του, μετά από ημέρες που το συντηρούσε επιπλέον στον ποταμό, αφού οι αρχές Ελλάδας και Τουρκίας παίζουν πινγκ πονγκ για την ιδιοκτησία της νησίδας και για την ευθύνη του μεταναστευτικού. Την ίδια στιγμή ένα αγόρι ακόμη κινδυνεύει και 40 περίπου πρόσφυγες τελούν σε απόλυτη απελπισία με πραγματικό κίνδυνο για τη ζωή τους.
Το ζήτημα προσλαμβάνει πλέον διεθνείς διαστάσεις και ανάγεται σε κρίση, καθώς οι κυβερνήσεις σε Αθήνα και Άγκυρα επιμένουν να παίζουν με τις ζωές των ανθρώπων που έχουν εγκλωβιστεί σε νησίδα, στο μέσο του ποταμού Έβρου, η οποία χαρακτηρίζεται στρατιωτική περιοχή. Ακτιβιστές από οργανώσεις επιχειρούν παντοιοτρόπως να προσεγγίσουν για να προσφέρουν βοήθεια στους πρόσφυγες, αλλά οι αρχές έχουν μπλοκάρει κάθε προσπάθεια.
Auditor’s Note: Νεκροί, ευθύνες και λύσεις
Ανεξαρτήτως περιοχής ευθύνης και της κυριαρχίας, επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης σε τέτοια περιστατικά υπαγορεύονται από την αναγκαιότητα της κατάστασης. Η μη-παρέμβαση, που έχει ως αποτέλεσμα ένα νεκρό κορίτσι πέντε ετών και αρκετούς ακόμα να χαροπαλεύουν, αποτελούν ενδείξεις ανάλγητων χωρών και αντίκεινται στο πνεύμα των συνθηκών και το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Υπ αυτό το πρίσμα και με δεδομένη τη θέση της Γερμανίας, όπως δημοσίως τη διατύπωσε από την Αθήνα η υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ, αναμένεται να υπάρξει παρέμβαση από το Βερολίνο, η οποία δεν θα είναι ευνοϊκή για την Ελλάδα. Ακόμα και αν αυτή η παρέμβαση έχει δημοσίως στόχο την Τουρκία, οι απολήξεις της κρίσης αυτής για το διπλωματικό εκτόπισμα της Ελλάδας στο πλαίσιο της ΕΕ και του ΟΗΕ δεν θα είναι θετικές.
Η κρίση αυτή, δεν είναι απομονωμένη, αλλά εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο των push-backs για τα οποία κατηγορούνται Ελλάδα και Frontex, με την αποκάλυψη της έκθεσης της OLAF να προκαλεί την παραίτηση του διοικητή της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής.
Επίσης, ζήτημα εγείρεται και με την ανακοίνωση της Ελληνικής Αστυνομίας, καθώς αναφέρεται ότι η ΕΛ.ΑΣ φυλάσσει τα ελληνικά σύνορα, αρμοδιότητα που -ωστόσο- ανήκει στις Ένοπλες Δυνάμεις. Τα ζητήματα αυτά φαίνονται ελάσσονα σε αυτή τη φάση, αλλά οι χειρισμοί αυτοί ανοίγουν διπλωματικές τρύπες που μπορούν να προκαλέσουν ουσιαστικές ζημιές στο εθνικό μέτωπο.
Δεν είναι η πρώτη φορά που εκδηλώνεται τέτοια κρίση. Στο παρελθόν έχουν πολλές φορές εγκλωβιστεί πρόσφυγες σε νησίδες. Οι αρχές και από τις δύο χώρες γνωρίζουν τα όρια και τις εναλλακτικές για τη διάσωση των ανθρώπων. Η ενεργοποίηση οργανώσεων, η αποφόρτιση του σημείου και η εκδήλωση επιχειρήσεων με πολιτικό προσωπικό είναι λύσεις που έχουν δοκιμασμένα αποδώσει στο παρελθόν.
Εντύπωση προκαλεί μάλιστα ότι στον χειρισμό της συγκεκριμένης κρίσης εμπλέκεται ενεργά μόνο η ΕΛ.ΑΣ ενώ δεν υπάρχουν ανακοινώσεις για κινητοποίηση σε διπλωματικό επίπεδο-ήτοι μεταξύ των ΥΠΕΞ- ούτε σε πολιτικό, ανάμεσα στα γραφεία των ηγετών. Οι εξελίξεις αυτές καταδεικνύουν ότι οι δίαυλοι Αθήνας – Άγκυρας είναι είτε μοιραία δυσλειτουργικοί, και ως εκ τούτου μια πολύ σοβαρότερη κρίση είναι πιθανή, είτε ότι οι άνθρωποι σε καίριες θέσεις έχουν επιλέξει στρατηγική κλιμάκωσης εντάσεων, που συνεπάγεται ότι μια μεγαλύτερη κρίση είναι… εξαιρετικά πιθανή αν όχι αναπόδραστη.
Οι φωτογραφίες των εγκλωβισμένων προσφύγων και του νεκρού παιδιού κάνουν τον γύρο του διαδικτύου και οι διεθνείς οργανώσεις ζητούν παρέμβαση για επίλυση του ζητήματος. Στην Ελλάδα, φίλα προσκείμενα στην κυβέρνηση media αναφέρονται σε επιχειρήσεις υβριδικού πολέμου με στόχο την πολυεπίπεδη αποσταθεροποίηση της κυβέρνησης. Την ίδια στιγμή, όμως φωτογραφίες του Έλληνα πρωθυπουργού να κάνει διακοπές σε εξαιρετικα χαλαρή ατμόσφαιρα και περιβολή ανακυκλώνονται στα social media, καθιστώντας σαφές ότι από ελληνικής πλευράς το ζήτημα υποτιμάται και υποβαθμίζεται.
Blame game
Οι ελληνικές αρχές έχουν ζητήσει από την Τουρκία να προσφέρει βοήθεια στους μετανάστες που βρίσκονται εντός της απαγορευμένης στρατιωτικής ζώνης σε τουρκικό έδαφος.
Σύμφωνα με το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας, οι μετανάστες δεν εντοπίστηκαν σε ελληνικό έδαφος καθώς οι συντεταγμένες της νησίδας που έχουν δοθεί, είναι εκτός ελληνικής επικράτειας.
Για αυτό ενημερώθηκαν οι τουρκικές αρχές, ώστε να προβούν κατεπειγόντως στις απαραίτητες ενέργειες και να βοηθήσουν τους ανθρώπους. Μέχρι στιγμής η Τουρκία δεν έχει ανταποκριθεί στις εκκλήσεις της Αθήνας.
Νέα ανακοίνωση της ΕΛ.ΑΣ
Στο θέμα της δραματικής υπόθεσης των προσφύγων σε νησίδα του Έβρου επανέρχεται το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας, δίνοντας και πάλι διευκρινίσεις για τις ενέργειές της, ενώ με νέα ανακοίνωση που εξέδωσε, επαναλαμβάνει ότι από την έρευνα προκύπτει πως το σημείο που αναφέρεται στις καταγγελίες είναι εκτός ελληνικής επικράτειας και έχει ενημερώσει δύο φορές τις τουρκικές αρχές.
Η ανακοίνωση της ΕΛ.ΑΣ αναφέρει:
«Με αφορμή δημοσιεύματα για την παρουσία μεταναστών σε νησίδα στον Έβρο από το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας διευκρινίζονται τα εξής: Από την πρώτη στιγμή που υπήρξε πληροφόρηση για ενδεχόμενη παρουσία μεταναστών σε νησίδα στον Έβρο, η Ελληνική Αστυνομία έκανε αλλεπάλληλες έρευνες, καθώς και με κάθε πρόσφορο τεχνικό μέσο, χωρίς να εντοπιστεί ανθρώπινη παρουσία.
Ταυτόχρονα, δόθηκαν οι συντεταγμένες στις αρμόδιες υπηρεσίες των Ενόπλων Δυνάμεων, οι οποίες επισήμαναν ότι πρόκειται για σημείο εκτός της ελληνικής επικράτειας.
Εν συνέχεια η ΕΛΑΣ προέβη σε δυο ενημερώσεις των αρχών της Τουρκίας στο Καπετάν Αντρέεβο, στο σημείο της τριεθνούς συνεργασίας.
Επισημαίνεται ότι, καθημερινά και ανά πάσα στιγμή οι δυνάμεις της ΕΛΑΣ προστατεύουν τα ελληνικά και ευρωπαϊκά σύνορα και ασφαλώς την ανθρώπινη ζωή, που αποτελεί πρώτιστη αξία».
Πινγκ-πονγκ ΟΗΕ – Μηταράκη
Ανάρτηση για το θέμα έκανε η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR).«Συνεχίζουμε να ανησυχούμε σοβαρά για την ασφάλεια και την ευημερία περίπου 40 ανθρώπων που φέρονται να έχουν εγκλωβιστεί σε μια νησίδα στα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας. Σύμφωνα με τις αναφορές που λάβαμε, ένα παιδί έχει ήδη βρει τραγικό θάνατο. Εάν δεν ληφθούν επείγοντα μέτρα, φοβόμαστε ότι κινδυνεύουν και άλλες ζωές» ανέφερε η υπηρεσία του ΟΗΕ. “Η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες και οι εταίροι της δεν έχουν πρόσβαση στην περιοχή, αλλά συνεχίζουν να προτρέπουν τις αρχές και των δύο χωρών να κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να διασώσουν την ομάδα μεταναστών αμέσως” .
We are also deeply concerned about migrants stranded by smugglers near our borders. The incident however, as reported by the Hellenic Police @hellenicpolice is outside Greek territory.
— Νότης Μηταράκης – Notis Mitarachi (@nmitarakis) August 13, 2022