Ενώ Ουκρανία και Ρωσία αλληλοκατηγορούνται για το Βομβαρδισμό της Παρασκευής στην ευρύτερη περιοχή του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια, ο επικεφαλής της Ατομικής Υπηρεσίας του ΟΗΕ προειδοποίησε για «δυνητικά καταστροφικές συνέπειες».
Η Ουκρανία κατηγορεί τις ρωσικές δυνάμεις ότι βομβάρδισαν τις εγκαταστάσεις της Zaporizhzhia στο Enerhodar, στη νοτιοανατολική Ουκρανία. Η Μόσχα κατηγόρησε το Κίεβο για το περιστατικό.
Η επίθεση «υπογραμμίζει τον πολύ πραγματικό κίνδυνο μιας πυρηνικής καταστροφής που θα μπορούσε να απειλήσει τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον στην Ουκρανία και πέρα από αυτήν», δήλωσε ο Ραφαέλ Γκρόσι, γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας, σε μια μακροσκελή δήλωση.
Στρατιωτική δράση γύρω από το εργοστάσιο –το οποίο κατέλαβε η Ρωσία τον Μάρτιο, αλλά εξακολουθεί να λειτουργεί από ουκρανικό προσωπικό — «είναι εντελώς απαράδεκτο και πρέπει να αποφευχθεί με κάθε κόστος», δήλωσε ο επικεφαλής της IEA, ενώ συμπλήρωσε πως «Αυτό πρέπει να σταματήσει και να σταματήσει τώρα».
Σχεδόν και οι επτά «απαραίτητοι πυλώνες» της πυρηνικής ασφάλειας έχουν τεθεί σε κίνδυνο στη Zaporizhzhia τους τελευταίους μήνες, συμπεριλαμβανομένων των τελευταίων 24 ωρών, αναφέρει ο Γκρόσι.
Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Volodymyr Zelenskiy είπε ότι τα ρωσικά στρατεύματα βομβάρδισαν δύο φορές στο εργοστάσιο την Παρασκευή και ζήτησε κυρώσεις κατά της ρωσικής πυρηνικής βιομηχανίας.
«Οποιοσδήποτε βομβαρδισμός αυτής της εγκατάστασης είναι ένα ανοιχτό, θρασύ έγκλημα, μια πράξη τρόμου», είπε ο Ζελένσκι στη νυχτερινή του ομιλία σε βίντεο.
Το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας διέψευσε τις αναφορές για εμπλοκή του, λέγοντας ότι η Ουκρανία είχε κάνει η ίδια τον βομβαρδισμό.
Το timeline των εξελίξεων
Οι δυνάμεις του Κρεμλίνου κατέλαβαν το εργοστάσιο και τις γύρω περιοχές τον Μάρτιο.
Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει πει ότι ο ρωσικός στρατός χρησιμοποιεί το «προστατευόμενο καθεστώς» του εργοστασίου για να εξαπολύσει επιθέσεις στις γύρω περιοχές χωρίς φόβο για αντίποινα.
Η Ρωσία φαίνεται να χρησιμοποιεί τον έλεγχό της στις εγκαταστάσεις «για να παίξει με τους φόβους της Δύσης για πυρηνική καταστροφή στην Ουκρανία, πιθανότατα σε μια προσπάθεια υποβάθμισης της δυτικής βούλησης να παράσχει στρατιωτική υποστήριξη σε μια ουκρανική αντεπίθεση», ανέφερε το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου.
Αντεπίθεση του Κιέβου
Οι μάχες αναμένεται να κλιμακωθούν στην περιοχή καθώς οι ουκρανικές δυνάμεις εξαπολύουν αντεπίθεση για την ανακατάληψη εδάφους από τη Μόσχα στη νοτιοανατολική Ουκρανία.
Ο εθνικός φορέας πυρηνικής ενέργειας της Ουκρανίας δήλωσε την Παρασκευή ότι αποσύνδεσε έναν από τους τρεις αντιδραστήρες που λειτουργούσαν στο εργοστάσιο, μετά από ρωσικό βομβαρδισμό στην εγγύς περιοχή.
Σε δήλωσή του, Ο Γκρόσι είπε ότι δεν υπήρξε καμία ζημιά στους ίδιους τους πυρηνικούς αντιδραστήρες και καμία ραδιολογική έκλυση. «Ωστόσο, υπάρχει ζημιά και αλλού στην περιοχή», είπε.
Η απάντηση της Ρωσίας
Προς υποστήριξη του ισχυρισμού της Ρωσίας ότι η Ουκρανία επιτέθηκε στο εργοστάσιο, ο Igor Vishnevetsky, ανώτερος Ρώσος διπλωμάτης αφοπλισμού, δήλωσε ότι η Μόσχα θα απευθυνθεί στον ΟΗΕ και τον ΔΟΑΕ σε μια προσπάθεια να πιέσει το Κίεβο να σταματήσει να στοχοποιεί την εγκατάσταση.
«Διαφορετικά οι συνέπειες θα είναι δύσκολο να προβλεφθούν», είπε.
Ο ΔΟΑΕ έχει ζητήσει επί τέσσερις μήνες άδεια να επισκεφθεί το εργοστάσιο, χωρίς επιτυχία, σύμφωνα με τον Γκρόσι. «Αυτό θα χρειαστεί τη συνεργασία, κατανόηση και διευκόλυνση τόσο από την Ουκρανία όσο και από τη Ρωσία», είπε.