Τις μεγαλύτερες στρατιωτικές ασκήσεις στην Ιστορία της, γύρω από την Ταϊβάν ξεκίνησε η Κίνα απαντώντας έτσι στην επίσκεψη της προέδρου της Βουλής των ΗΠΑ, Νάνσι Πελόσι και ενόψει του συνεδρίου του Κομουνιστικού Κόμματος της Κίνας, καθώς ο Σι Ζινπίν επιχειρεί να προβάλει, δύναμη, αποφασιστικότητα και να αντικρούσει την προσπάθεια αμφισβήτησης της κυριαρχίας στη Νότια Σινική Θάλασσα, κατά τη διάρκεια της Συνόδου των ASEAN…
- Τα γιατί της επίσκεψης Πελόζι στην Ταϊβάν
- Η ανάγκη του Πεκίνου να απαντήσει
- Οι νάρκες Μπάιντεν
- Οι επιλογές του Σι Ζινπίν
Το Πεκίνο αναγκάζεται να απαντήσει στην επίσκεψη της Νάνσι Πελόζι στην Ταϊβάν, σενάριο που όμως υπήρχε, είχε προετοιμαστεί και εκδηλώνεται με ψυχραιμία, χωρίς ξεσπάσματα θυμού αλλά με στοχευμένες δράσεις.
Ο Σι Ζινπίν θέλει να απαντήσει, αλλά δεν θέλει να δώσει χώρο στις ΗΠΑ να προσεγγίσουν ακόμα περισσότερο, ενώ είναι αποφασισμένος να καταστήσει σαφές τόσο στην Ταϊβάν όσο και στη διεθνή κοινότητα ότι το Πεκίνο έχει τα μέσα και την αποφασιστικότητα να επιβάλλει… πόνο.
Το Πεκίνο όμως, δεν θέλει να δώσει αφορμή στην Ουάσιγκτον να πιέσει την Ευρώπη να διευρύνει τις αποστάσεις της από την Κίνα, χορηγώντας έτσι όλη τη διαπραγματευτική ισχύ στις ΗΠΑ. Το έργο αυτό άλλωστε εξελίσσεται στην Ουκρανία…
Η κατάσταση
Με το ταξίδι της αυτό, το οποίο διήρκεσε λιγότερο από 24 ώρες, η Πελόζι πυροδότησε την οργή του Πεκίνου, καθώς επρόκειτο για την υψηλότερα ιστάμενη Αμερικανίδα αξιωματούχο που επισκέπτεται την Ταϊβάν τα τελευταία 25 χρόνια. Κατά τις συναντήσεις της, η τρίτη ανώτερη θεσμική αξιωματούχος των ΗΠΑ ξεκαθάρισε ότι η Ουάσινγκτον δεν θα εγκαταλείψει το νησί, το οποίο κυβερνάται από ένα δημοκρατικό καθεστώς και ζει υπό τη συνεχή απειλή μιας εισβολής από τον κινεζικό στρατό, καθώς το Πεκίνο θεωρεί την Ταϊβάν αποσχισθέν κομμάτι της κινεζικής επικράτειας.
Από το μεσημέρι της Πέμπτης (τοπική ώρα, ξημερώματα Πέμπτης ώρα Ελλάδας/Κύπρου) η Κίνα ξεκίνησε τεράστιους στρατιωτικούς ελιγμούς σε έξι περιοχές γύρω από την Ταϊβάν, δεσμεύοντας πολυσύχναστους εμπορικούς διαδρόμους. Σύμφωνα με την κινεζική κρατική τηλεόραση CCTV, τα στρατιωτικά γυμνάσια θα συνεχιστούν μέχρι το μεσημέρι της Κυριακής και σε αυτό το διάστημα οι ασκήσεις αναμένεται να φθάσουν ακόμη και στα 20 χλμ από τις ακτές της Ταϊβάν.
Σκηνικό έντασης
Μάλιστα, σύμφωνα με δημοσιογράφους του Γαλλικού Πρακτορείου, στρατιωτικά ελικόπτερα πέταξαν πάνω από τον ουρανό της Ταϊβάν, ο στρατός της οποίας διαμηνύει ότι «ετοιμαζόμαστε για πόλεμο, αλλά δεν τον επιδιώκουμε». «Είναι η πρώτη φορά που ο κινεζικός στρατός ασκηθεί με πραγματικά πυρά και βολές πυροβολικού μεγάλου βεληνεκούς πάνω από τα στενά της Ταϊβάν»,
σύμφωνα με την εφημερίδα Global Times.
«Ορισμένες από τις περιοχές ασκήσεων της Κίνας καταπατούν (…) τα χωρικά ύδατα της Ταϊβάν», δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας της Ταϊβάν, καταγγέλλοντας «μια παράλογη πράξη που στοχεύει στην αμφισβήτηση της «διεθνούς τάξης».
Το υπουργείο είπε ότι ο στρατός της Ταϊβάν εκτόξευσε μια φωτοβολίδα τη νύχτα από Τετάρτη προς Πέμπτη για να τρομάξει ένα drone που πετούσε πάνω από το νησί Κινμέν, το οποίο απέχει μόλις 10 χιλιόμετρα από την πόλη Σιαμέν στην ηπειρωτική Κίνα. Δεν διευκρίνισε τι είδους drone ήταν ή από πού προήλθε.
Για το Πεκίνο, αυτές οι ασκήσεις – όπως και άλλες, πιο περιορισμένες, που ξεκίνησαν τις τελευταίες ημέρες – αποτελούν «ένα αναγκαίο και θεμιτό μέτρο» μετά την επίσκεψη της κ. Πελόζι
. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι οι προβοκάτορες και η Κίνα το θύμα. Η Κίνα βρίσκεται σε αυτοάμυνα», δήλωσε στους δημοσιογράφους η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Χούα Τσουνγίνγκ.
Οι ασκήσεις στοχεύουν στην προσομοίωση ενός «αποκλεισμού» του νησιού και περιλαμβάνουν «επίθεση στόχων στη θάλασσα, πλήγματα στόχων εδάφους και έλεγχο του εναέριου χώρου»,
αναφέρει το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων Xinhua.
Τα σενάρια
Το ζήτημα, είναι σε πιο βαθμό θα φτάσει το Πεκίνο. Αυτό εξαρτάται από τη σχέση κόστους/οφέλους που αντιλαμβάνεται το πολιτικό γραφείο και με το οποίο δεν θα αμφισβητούνται υποδόρια η πολιτική κυριαρχία του Σι Ζινπίν, ενόψει του Συνεδρίου του ΚΚΚ.
Μέχρι στιγμής, πάντως, το Πεκίνο φαίνεται να έχει απορρίψει την ιδέα απευθείας αντιπαράθεσης με τις ΗΠΑ, καθώς δεν παρενόχλησε το αεροσκάφος της Πελόζι. Έτσι, διαφαίνεται ότι η αντίδραση θα εστιαστεί στην ίδια την Ταϊβάν, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση.
1. Μεγαλύτερες εισβολές πολεμικών αεροπλάνων
Καθώς οι καθημερινές εισβολές στη ζώνη αναγνώρισης αεράμυνας του νησιού είναι ήδη ο κανόνας, ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός θα έπρεπε να στείλει είτε μια ιδιαίτερα μεγάλη είτε ασυνήθιστη σειρά πτήσεων. Το ημερήσιο ρεκόρ είναι 56 αεροπλάνα της PLA στις 4 Οκτωβρίου, που συνέπεσε με κοντινές στρατιωτικές ασκήσεις υπό την ηγεσία των ΗΠΑ.
Περίπου 15 αεροπλάνα πέταξαν γύρω από την ανατολική πλευρά της Ταϊβάν, αντί για τις συνηθισμένες νοτιοδυτικές διαδρομές, για παράδειγμα, μετά από επίσκεψη αντιπροσωπείας του Κογκρέσου των ΗΠΑ τον Νοέμβριο.
Η Κίνα θα μπορούσε να διατηρήσει αυτό το επίπεδο επιθετικότητας για μέρες ή εβδομάδες, εξαντλώντας τους πόρους της ήδη εκτεταμένης Πολεμικής Αεροπορίας της Ταϊβάν καθώς προσπαθεί να απομακρύνει τα αεροπλάνα.
Η Κίνα θα πρέπει να ανταποκριθεί στρατιωτικά «με τρόπο που να είναι μια σαφής κλιμάκωση από προηγούμενες επιδείξεις δύναμης»,
αναφέρει η Amanda Hsiao, επικεφαλής αναλύτρια στην Crisis Group με έδρα την Ταϊβάν.
2. Μαχητικά πάνω από την Ταϊβάν
Η εφημερίδα Global Times του Κομμουνιστικού Κόμματος πρότεινε η Κίνα να πραγματοποιήσει στρατιωτική πτήση απευθείας πάνω από την Ταϊβάν, αναγκάζοντας την κυβέρνηση του προέδρου Tsai Ing-wen να αποφασίσει αν θα την καταρρίψει.
Πέρυσι, ο υπουργός Άμυνας της Ταϊβάν Chiu Kuo-cheng προειδοποίησε:
«Όσο πιο κοντά πλησιάζουν στο νησί, τόσο πιο δυνατοί θα αντεπιτεθούμε».
Εναλλακτικά, στέλνοντας μια βαθιά ή εκτεταμένη πτήση κατά μήκος της μέσης γραμμής του Στενού της Ταϊβάν, μια ουδέτερη ζώνη που οι ΗΠΑ δημιούργησαν το 1954 και την οποία το Πεκίνο δεν αναγνωρίζει, θα ασκούσε πίεση στον στρατό της Ταϊβάν απαιτώντας από τα αεροπλάνα της να παραμείνουν στον αέρα.
Αεροσκάφη της PLA παραβίασαν επανειλημμένα τη γραμμή τον Σεπτέμβριο του 2020, όταν ο τότε υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Κιθ Κρατς ταξίδεψε στο νησί.
You will find more infographics at Statista
3. Δοκιμή πυραύλων κοντά στην Ταϊβάν
Το καλοκαίρι του 1995 είδε μια από τις πιο προκλητικές απαντήσεις της Κίνας σε μια ανταλλαγή μεταξύ Ουάσιγκτον και Ταϊπέι, όταν το Πεκίνο εκτόξευσε δοκιμαστικά πυραύλους στη θάλασσα κοντά στο νησί. Η κίνηση ήταν μέρος των διαμαρτυριών της Κίνας ενάντια στην απόφαση του προέδρου Μπιλ Κλίντον να αφήσει τον πρώτο δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο της Ταϊβάν, Λι Τενγκ-Χούι, να επισκεφθεί τις ΗΠΑ.
Η Κίνα κήρυξε ζώνες αποκλεισμού γύρω από τις περιοχές-στόχους κατά τη διάρκεια των δοκιμών, διακόπτοντας τη ναυτιλία και την εναέρια κυκλοφορία. Πιο πρόσφατα, ο PLA εκτόξευσε βαλλιστικούς πυραύλους στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας τον Αύγουστο του 2020, σε αυτό που θεωρήθηκε ως απάντηση στις ναυτικές ασκήσεις των ΗΠΑ.
4. Οικονομικές κυρώσεις
Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ταϊβάν. Το Πεκίνο θα μπορούσε να αξιοποιήσει αυτό το πλεονέκτημα επιβάλλοντας κυρώσεις στους εξαγωγείς, μποϊκοτάροντας ορισμένα προϊόντα της Ταϊβάν ή περιορίζοντας το αμφίδρομο εμπόριο.
Τη Δευτέρα, η Κίνα απαγόρευσε τις εισαγωγές τροφίμων από περισσότερους από 100 προμηθευτές από την Ταϊβάν, σύμφωνα με την τοπική εφημερίδα United Daily News. Ωστόσο, η Κίνα πρέπει να περπατήσει προσεκτικά καθώς χρειάζεται την Ταϊβάν για ημιαγωγούς.
Χορηγούμενο περιεχόμενο
Το Πεκίνο έχει ήδη επιβάλλει ηγέτες της Ταϊβάν με κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένων απαγορεύσεων στα ταξίδια στην ηπειρωτική χώρα. Περισσότεροι αξιωματούχοι θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν παρόμοιες ενέργειες, αλλά θα είχαν μικρό αντίκτυπο καθώς οι Ταϊβανοί πολιτικοί είναι απίθανο να ταξιδέψουν στην ηπειρωτική χώρα ή να κάνουν επιχειρήσεις εκεί.
5. Εμπορικό έμφραγμα
Η Κίνα θα μπορούσε επίσης να διαταράξει τη ναυτιλία στα στενά της Ταϊβάν, έναν βασικό παγκόσμιο εμπορικό δρόμο. Κινέζοι στρατιωτικοί αξιωματούχοι τους τελευταίους μήνες είπαν επανειλημμένα στους ομολόγους των ΗΠΑ ότι το στενό δεν είναι διεθνή ύδατα. Ωστόσο, οποιεσδήποτε κινήσεις που εμποδίζουν την εμπορική ναυτιλία θα έπλητταν μόνο την οικονομία της Κίνας.
6. Διπλωματική Διαμαρτυρία
Η Global Times προειδοποίησε την Τρίτη ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν θα αντιμετωπίσει «σοβαρή» οπισθοδρόμηση στις σχέσεις Κίνας-ΗΠΑ για το ταξίδι της Πελόζι. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ανάκληση του Πρεσβευτή της Κίνας στις ΗΠΑ Qin Gang, ο οποίος ανέλαβε τη θέση του πέρυσι. Το 1995, το Πεκίνο απέσυρε τον τότε Αμερικανό πρεσβευτή του Λι Νταογιού αφού η Ουάσιγκτον επέτρεψε στον τότε Πρόεδρο της Ταϊβάν Λι να επισκεφθεί τις ΗΠΑ. Ωστόσο, η νέα διαμάχη σημειώθηκε σε υψηλότερο διπλωματικό επίπεδο με την Πελόζι, η οποία είναι η δεύτερη στη σειρά για την προεδρία.
Πέρυσι, η Κίνα ανακάλεσε τον πρεσβευτή της στη Λιθουανία αφού η χώρα της Βαλτικής επέτρεψε στην Ταϊβάν να ανοίξει γραφείο στην πρωτεύουσά της με το δικό της όνομα, αντί για την Κινεζική Ταϊπέι — όρος που το Πεκίνο θεωρεί πιο ουδέτερο.
Την Τρίτη, η εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Hua Chunying δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι το Πεκίνο θα είναι σε επαφή με τον Αμερικανό πρεσβευτή του «όταν κριθεί απαραίτητο». Άφησε την πόρτα ανοιχτή όταν ρωτήθηκε για μια πιθανή συνάντηση κορυφής μεταξύ Μπάιντεν και Σι, ωστόσο, λέγοντας ότι τυχόν συναντήσεις θα αποφασιστούν «μέσω διπλωματικών διαύλων».
7. Κατάληψη νησιού
Σενάρια για κινεζική επέμβαση σε ένα από τα περιφερειακά νησιά της Ταϊβάν έχουν δοκιμαστεί κατ επανάληψη τα τελευταία χρόνια. Το Πεκίνο έχει στρατιωτικές επιλογές εκτός από την επικίνδυνη εισβολή στα στενά της Ταϊβάν μήκους 130 χιλιομέτρων — όπως η κατάληψη ενός από τα μικρότερα απομακρυσμένα νησιά που κατέχει η κυβέρνηση στην Ταϊπέι, αν και αυτή η μορφή πρόκλησης μοιάζει απίθανη.
Κατά τις πρώτες μέρες του Ψυχρού Πολέμου, ο στρατιωτικός βομβαρδισμός του PLA στα νησιά Kinmen της Ταϊβάν, που βρίσκονται ακριβώς έξω από τις ακτές της νοτιοανατολικής Κίνας, προσέλκυσε σημαντική στρατιωτική υποστήριξη των ΗΠΑ. Η Ταϊβάν απέκρουσε την κινεζική προέλαση, αλλά όχι πριν σκοτωθούν εκατοντάδες στρατιώτες της. Το ελεγχόμενο από την Ταϊπέι νησί Pratas, 400 χιλιόμετρα (250 μίλια) από την ακτογραμμή της Ταϊβάν, είναι ένα άλλο ευάλωτο σημείο.
Η Κίνα το 2012 κατέλαβε το Scarborough Shoal, έναν κοραλλιογενή ύφαλο περίπου στο μέγεθος του νησιού Μανχάταν, το οποίο οι Φιλιππίνες ισχυρίστηκαν ως δικό τους, σε μια εδαφική διαμάχη στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Οι ΗΠΑ θα θεωρούσαν οποιαδήποτε τέτοια κατάληψη εδάφους της Ταϊβάν ως σημαντική κλιμάκωση που θα μπορούσε να δοκιμάσει τα όρια της στρατιωτικής δέσμευσης του Μπάιντεν στη νησιωτική χώρα.
Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί ότι οι ΗΠΑ ακύρωσαν το σύμφωνο αμυντικής συνδρομής με την Ταϊβάν το 1979. Παρ΄ όλα αυτά, μια τέτοιου κλιμάκωση από την Κίνα θα μπορούσε να δημιουργήσει πρόσφορο έδαφος για την επανενεργοποίησή του.
Ωστόσο, μια τέτοια ενέργεια εγκυμονεί επίσης διπλωματικούς κινδύνους για το Πεκίνο. Η κατάληψη ενός νησιού υπό τον έλεγχο της Ταϊβάν θα μπορούσε να προκαλέσει τις ΗΠΑ να επιβάλουν περισσότερες κυρώσεις στην Κίνα και να ειδοποιήσουν τις γειτονικές χώρες στην Ασία, πολλά από τα οποία έχουν επίσης εδαφικές διαφορές με το Πεκίνο.
