Ένα ιδιαίτερα σύνθετο σκηνικό υβριδικού πολέμου έχει διαμορφωθεί γύρο από την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, καθώς Μόσχα, Ουάσιγκτον, Βρυξέλλες και media εμπλέκονται σε ένα γαϊτανάκι τρόμου, με τους Ευρωπαίους πολίτες να παρακολουθούν χωρίς να μπορούν να προβλέψουν ή να παρέμβουν στις εξελίξεις.
Μετά από αρκετές ημέρες έντονης παραφιλολογίας και μετά την αποδέσμευση της τουρμπίνας από τον Καναδά και την επιστροφή της στη Γερμανία, η Gazprom ανακοίνωσε ότι θα ανοίξει και πάλι τις κάνουλες του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Πληροφορίες όμως αναφέρουν ότι οι ροές θα παραμείνουν περιορισμένες.
Το Crisis Monitor επισήμανε από την Δευτέρα το ενεργειακό πόκερ που παίζεται γύρω από τις ροές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, τους στόχους της Μόσχας και τον χαρακτήρα των δημοσιευμάτων.
Oι ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω του αγωγού Nord Stream 1 αναμένεται να επανεκκινήσουν την Πέμπτη μετά το πέρας της προγραμματισμένης συντήρησης, ανέφεραν δύο καλά πληροφορημένες πηγές στο Reuters. Λίγο αργότερα το Bloomberg ανάφερε ότι οι ροές δεν θα καλύψουν την πλήρη δυναμικότητα, αλλά θα κινηθούν σε χαμηλότερα επίπεδα/
O αγωγός, ο οποίος αντιστοιχεί σε περισσότερο από το 30% των εξαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σταμάτησε στις 11 Ιουλίου να μεταφέρει αέριο για δέκα ημέρες για την ετήσια συντήρησή του. Νωρίτερα την Τρίτη, η Wall Street Journal μετέδωσε, επικαλούμενη τον Ευρωπαίο Επίτροπο Γιοχάνες Χαν, ότι η Κομισιόν δεν αναμένει την επανεκκίνηση των ροών από τον αγωγό μετά την ολοκλήρωση των εργασιών συντήρησης.
Οι δηλώσεις, οι διαρροές και η ένταση των δημοσιευμάτων καταδεικνύουν την ένταση της αντιπαράθεσης και την αμφίπλευρη εργαλειοποίηση της ενεργειακής ασφάλειας. Η Ρωσία επιχειρεί να τροφοδοτήσει την πολιτική αποσταθεροποίηση της κεντρικής Ευρώπης, ενώ οι Ευρωπαίοι ηγέτες προσπαθούν έτσι να να δικαιολογήσουν αποφάσεις αλλαγής του ενεργειακού μίγματος και υποκατάστασης των ροών από αγωγούς με LNG και άλλες μορφές ενέργειας.
Η Gazprom περιόρισε τις ροές κατά 40% τον περασμένο μήνα, επικαλούμενη την καθυστέρηση στην παραλαβή τουρμπίνας που επισκεύασε η Siemens στον Καναδά. «Η Gazprom θα επιστρέψει στα επίπεδα που είδαμε πριν τις 11 Ιουλίου» σημείωσε μία από τις πηγές.
Oι ρωσικές ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω του αγωγού Nord Stream 1 αναμένεται να επανεκκινήσουν την Πέμπτη μετά το πέρας της προγραμματισμένης συντήρησης, ανέφεραν δύο καλά πληροφορημένες πηγές στο Reuters. O αγωγός, ο οποίος αντιστοιχεί σε περισσότερο από το 30% των εξαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σταμάτησε στις 11 Ιουλίου να μεταφέρει αέριο για δέκα ημέρες για την ετήσια συντήρησή του.
Η επιστολή της Gazprom
Η μεγαλύτερη εταιρία εισαγωγής φυσικού αερίου στη Γερμανία, Uniper, απέρριψε χθες το βράδυ επισήμως τον ισχυρισμό της Gazprom περί λόγων «ανωτέρας βίας». Ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός Gazprom ενημέρωσε, πριν πέντε μέρες, τους πελάτες του στην Ευρώπη ότι δεν μπορεί να εγγυηθεί τις παραδόσεις φυσικού αερίου
Στην επιστολή της 14ης Ιουλίου, το ρωσικό κρατικό μονοπώλιο φυσικού αερίου επικαλείται αναδρομικά λόγους ανωτέρας βίας σε ό,τι αφορά τις παραδόσεις που χρονολογούνται από τις 14 Ιουνίου. Η είδηση βλέπει το φως της δημοσιότητας καθώς ο Nord Stream 1, ο βασικός αγωγός που μεταφέρει το ρωσικό φυσικό αέριο στη Γερμανία και πέραν αυτής, υποβάλλεται σε ετήσια συντήρηση που έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί την Πέμπτη.
Η επιστολή ενίσχυσε τους φόβους της Ευρώπης ότι η Μόσχα θα μπορούσε να κρατήσει «παγωμένο» τον αγωγό σε αντίποινα για τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν σε βάρος της Ρωσίας για τον πόλεμο στην Ουκρανία, εντείνοντας την ενεργειακή κρίση που απειλεί να βυθίσει την ευρωπαϊκή οικονομία στην ύφεση.
Όπως δήλωσε εκπρόσωπος της Uniper στο Γερμανικό Πρακτορείο dpa, η εταιρία έλαβε επιστολή από την Gazprom Export, θυγατρική του ρωσικού ενεργειακού κολοσσού, στην οποία κάνει λόγο για «ανωτέρα βία», στην οποία αποδίδονται τόσο οι τρέχουσες όσο και οι προηγούμενες, από τις 14 Ιουνίου, ελλείψεις στις παραδόσεις αερίου. «Θεωρούμε αδικαιολόγητους τους ισχυρισμούς και τους έχουμε και επισήμως απορρίψει», δήλωσε εκπρόσωπος της Uniper.
Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί ότι η Ευρώπη έχει αντλήσει από τη Ρωσία ποσότητες που υπερβαίνουν ήδη τις ετήσιες προβλέψεις για απολήψεις φυσικού αερίου, καθώς ενισχύουν την πληρότητα των εγκαστατάσεων αποθήκευσης, καθώς έχουν ληφθεί πολιτικές αποφάσεις για μείωση της ενεργειακής εξάρτησης προοδευτικά. Στη Γερμανία η πληρότητα των ταμιευτήρων φυσικού αερίου δεν υπερβαίνει το 65%.
Σύμφωνα ωστόσο με το υπουργείο Οικονομίας, ακόμη και εάν επιτευχθεί 100% πληρότητα, υπό τις σημερινές συνθήκες το φυσικό αέριο θα επαρκεί μόνο για δυόμιση μήνες ενός «κανονικού» χειμώνα.
Βάσει των stress tests, εάν η Ρωσία μηδενίσει τη ροή φυσικού αερίου, οι τοπικές δεξαμενές αποθήκευσης της Γερμανίας θα άδειαζαν σταδιακά εντελώς πριν από την έναρξη της περιόδου θέρμανσης. Την ίδια ώρα ωστόσο, επισημαίνει το περιοδικό, σοβαρό επιχείρημα κατά του σεναρίου πλήρους διακοπής της παροχής αποτελεί η τεράστια ζημιά που θα προκαλείτο στην ίδια τη Ρωσία, εάν σταματούσε να προμηθεύει με αέριο την ΕΕ.
Η εμπλοκή
Στις 14 Ιουνίου η ρωσική Gazprom μείωσε τη ροή του αγωγού στο 40%, επικαλούμενη την καθυστέρηση παράδοσης μιας τουρμπίνας που επισκευάζεται στον Καναδά από τον προμηθευτή εξοπλισμού Siemens Energy.
Σε αυτό το κλίμα αβεβαιότητας η γερμανική πλευρά κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να επιστραφεί εν μέσω κυρώσεων η επισκευασμένη τουρμπίνα από τον Καναδά. Δέχθηκε δε την έντονη διαμαρτυρία του προέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος έκανε λόγο για παραβίαση των κυρώσεων.
Ο Καναδάς έστειλε αεροπορικώς στις 17 Ιουλίου την τουρμπίνα για τον αγωγό στη Γερμανία, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών επισκευής, σύμφωνα με την εφημερίδα Kommersant που επικαλείται αξιωματούχους με γνώση της υπόθεσης.
Θα χρειαστούν άλλες 5-7 ημέρες προκειμένου να φτάσει η τουρμπίνα στη Ρωσία, σύμφωνα με την ίδια πηγή, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα παρουσιαστούν προβλήματα με την επιμελητεία και τα τελωνεία.
Το υπουργείο Οικονομίας της Γερμανίας ανέφερε χθες Δευτέρα ότι δεν μπορούσε να δώσει λεπτομέρειες για το πού βρίσκεται η τουρμπίνα. Ωστόσο, εκπρόσωπος του υπουργείου είπε ότι ήταν ένα ανταλλακτικό που προοριζόταν να χρησιμοποιηθεί από τον Σεπτέμβριο, κάτι που σημαίνει ότι η απουσία του δεν θα μπορούσε να είναι ο πραγματικός λόγος για τη μείωση των ροών φυσικού αερίου πριν από τη συντήρηση.
