Μπορεί ο Σέρτζιο Ματαρέλα να μην έκανε αποδεκτή την παραίτηση του Μάριο Ντράγκι από την πρωθυπουργία, αλλά αυτό σημαίνει ότι το ζήτημα θεωρείται λήξαν, κάθε άλλο. Ο 74χρονος πρωθυπουργός της Ιταλίας έχει 6 μέρες μέχρι την ερχόμενη Τετάρτη να αναμορφώσει τον κυβερνητικό του συνασπισμό και να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, ή να δεχθεί ότι θα ηγείται κυβέρνησης μειοψηφίας. Σε διαφορετική περίπτωση, θα αναζητηθεί άλλος εντολοδόχος πρωθυπουργός, ενώ αυξάνονται και οι πιθανότητες για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.
Μπορεί η θέση του Μάριο Ντράγκι να είναι επισφαλής, αλλά το πόκερ δεν είναι μονοδιάστατο. Ο Ιταλός πρωθυπουργός, δεν τζογάρει, αλλά αναλαμβάνει μελετημένα ρίσκα. Αν και δεν έχει επαναλάβει την περίφημη ρήση του “θα κάνουμε ό,τι είναι χρειαστεί”, δεν φαίνεται διατεθειμένος να τινάξει τη μπάνκα στον αέρα στην Ιταλία.
Οι Πέντε Αστέρες, δεν επιθυμούν να ρίξουν την κυβέρνηση, έχει διαμηνύσει ο αρχηγός τους και πρώην πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντι, αλλά διαφωνούν με το οικονομικό πρόγραμμα. Αυτό, πρακτικά σημαίνει ότι ο προϋπολογισμός δεν θα μπορούσε να περάσει από τη Βουλή, ούτε μια σειρά από άλλα νομοσχέδια. Ο Ντράγκι, όμως, θέλοντας να αποφύγει διαπραγματεύσεις σε πολιτικό επίπεδο που θα τον ανάγκαζαν να κάνει “εκπτώσεις”, επιλέγει να “εκβιάσει” την άνευ όρων συγκατάθεση των Πέντε Αστέρων, μέσω της απειλής για πρόωρες εκλογές.
Το στοίχημα του Μάριο Ντράγκι θα κριθεί την προσεχή Τετάρτη, όταν το ιταλικό Κοινοβούλιο θα κληθεί εκ νέου να παράσχει ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση Ντράγκι. Στο μεταξύ, τα Χρηματιστήρια θα κληθούν να προβλέψουν, να προεξοφλήσουν και να ενσωματώσουν στις αποτιμήσεις τους τα πιθανά σενάρια και την πιθανότερη έκβαση της διαδικασίας.
Ήδη, ενώ οι αποδόσεις των υπολοίπων ομολόγων της Ευρωζώνης υποχωρούν, των ιταλικών παραμένει αμετάβλητη, ένδειξη της αντίστασης των επενδυτών, παρά την απόρριψη της παραίτησης Ντράγκι.
Auditor’s note: Χρήσιμος
Ενδεχόμενη αποχώρηση του Μάριο Ντράγκι, σε αυτή τη φάση, θα είχε αναπόφευκτα και γεωπολιτικές επιπλοκές, καθώς έχει υιοθετήσει εξαιρετικά σκληρή γραμμή κατά της Ρωσίας, για την Ουκρανία. Παράλληλα, σε γεωοικονομικό επίπεδο, η γνώση του για τα παρασκήνια της ΕΕ και τον τρόπο λειτουργίας των μηχανισμών εξουσίας, του δίνει μοναδική δυνατότητα προώθησης στρατηγικών και εκμαίευσης συναινέσεων, σε μια Ευρώπη που ταλανίζεται εσωτερικά από μεγάλες και πολλές φορές θεμελιακές διαιρέσεις.Ταυτόχρονα, όμως, η παραμονή του Ντράγκι, αποδυναμωμένου, οδηγεί σε προβλήματα κυβερνησιμότητας στην Ιταλία, τα οποία θα έχουν αναπόφευκτα αντίκτυπο στην ΕΕ.
Η παραίτηση του Ντράγκι που δεν έγινε αποδεκτή από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, φαίνεται ότι ήταν ένα μέσο για την επίτευξη ενός στόχου. Ο Ντράγκι επέλεξε την οδό αυτή, αν και νωρίτερα κέρδισε ψήφο εμπιστοσύνης στη Γερουσία, με το Κίνημα των Πέντε Αστέρων να απέχει.
Επαναλαμβανόμενες κρίσεις
Η κρίση ξέσπασε μετά από μακροχρόνιες εντάσεις μεταξύ του Ντράγκι και των εταίρων του στον κυβερνητικό συνασπισμό, κυρίως με το λαϊκιστικό Κίνημα 5 Αστέρων. Μετά από εβδομάδες όλο και πιο περίπλοκων συνομιλιών, τα 5 Αστέρια αποχώρησαν και αρνήθηκαν να υποστηρίξουν ένα από τα υπογεγραμμένα οικονομικά σχέδια του Ντράγκι, κίνηση που ο Ντράγκι χαρακτήρισε ψήφο δυσπιστίας στον συνασπισμό.
Ο πρωθυπουργός πήγε αμέσως να επισκεφθεί τον πρόεδρο της Δημοκρατνάις, Σέρτζιο Ματαρέλα, υποβάλλοντας την παράιτησή του, αίτημα που δεν έγινε αποδεκτό. Εάν ο Ντράγκι τελικά εγκαταλείψει το αξίωμα, θα ανοίξει μια περίοδο αστάθειας και το φάσμα των πρόωρων εκλογών στην Ιταλία.
Ωστόσο, ακόμη κι αν η κυβέρνηση του Ντράγκι επιβιώσει, αυτό το επεισόδιο μπορεί απλώς να είναι το πρώτο από τις πολλές συγκρούσεις, καθώς τα κόμματα που συμμετέχουν στον διχασμένο συνασπισμό κλιμακώνουν τα αιτήματά τους ενόψει των εκλογών του επόμενου έτους.
Κρίσιμος ο Ντράγκι
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο Ντράγκι πίεσε επίσης σκληρά για ένα ανώτατο όριο τιμών για το πετρέλαιο και ίσως ακόμη και το φυσικό αέριο, ελπίζοντας να μειώσει τις αυξανόμενες πληρωμές που πηγαίνουν στη Ρωσία.
Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν εξακολουθεί να χρηματοδοτεί την εισβολή του στην Ουκρανία από τα δισεκατομμύρια που κέρδισε από την πώληση ορυκτών καυσίμων στην ΕΕ, παρόλο που το μπλοκ σπεύδει να μειώσει τις αγορές του. Ενώ η ιδέα του Ντράγκι για το ανώτατο όριο τιμών έχει αρνητές, θα εμφανιστεί στις συζητήσεις των ηγετών της ΕΕ τους επόμενους μήνες.
«Αυτές είναι οι πρωτοβουλίες όπου ο Ντράγκι θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά», είπε ο Πικόλι. «Θα τον ακούσουν στην Ευρώπη και μπορεί να μιλήσει απευθείας στον Μπάιντεν. Θα μπορούσε λοιπόν να είναι μια απώλεια για την Ευρώπη».
Ο Ντράγκι αναλαμβάνοντας τα καθήκοντά του στις αρχές του 2021, είχε ως μείζονα προτεραιότητα να συντάξει και να εφαρμόσει το πακέτο δανείων και επιχορηγήσεων από την ΕΕ μετά την πανδημία της Ιταλίας. Αυτές συνδέονταν με ευρείες μεταρρυθμίσεις, τις οποίες η ηγεσία του Ντράγκι θεωρήθηκε ζωτικής σημασίας για την υλοποίηση.
Ως ο μεγαλύτερος αποδέκτης της χρηματοδότησης της ΕΕ, η Ιταλία είναι το ιδανικό τεστ για την επιτυχία του προγράμματος: Εάν το ταμείο πρόκειται να γίνει μόνιμο, πρέπει να θεωρηθεί επιτυχία εκεί.
Ο Ντράγκι στην Ευρώπη
Για ορισμένους, η παραμονή του Ντράγκι στην εξουσία θα μπορούσε επίσης να συμβάλει στη διασφάλιση της συνέχειας της ευρωπαϊκής πολιτικής για την Ουκρανία.
Στην παρθενική του ομιλία, ο Ντράγκι δήλωσε ότι η κυβέρνησή του είναι υπέρ του ΝΑΤΟ και της ΕΕ,
και έχει θεωρηθεί ως ένας από τους πιο επιθετικούς Ευρωπαίους ηγέτες απέναντι στη Μόσχα, απαιτώντας από άλλες ευρωπαϊκές χώρες να γίνουν πιο σκληρές με τους ολιγάρχες και υπερασπίζοντας την προσπάθεια της Ουκρανίας να γίνει επίσημα υποψήφια για την ΕΕ. Η έξοδός του θα κινδύνευε να αποδυναμώσει τη δυτική συμμαχία.
Για άλλους, ωστόσο, η σκληρή γραμμή του Ντράγκι για την Ουκρανία ήταν κυρίως συζήτηση.
Η συμβολή της Ιταλίας στη στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη ήταν μικρή σε σύγκριση με άλλα κράτη.