Η σιωπηρή εγκατάλειψη του δόγματος πράσινης μετάβασης πιστοποιήθηκε στη σύσκεψη της ομάδας διαχείρισης ενεργειακής κρίσης υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη στο Μέγαρο Μαξίμου, καθώς εγκρίθηκαν απριόρι επενδύσεις-μαμούθ της ΔΕΗ σε λιγνιτορυχεία.
Διπλασιασμό της παραγωγής ενέργειας από λιγνίτη αποφάσισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά από εισήγηση της επιτροπής του υπουργείου Ενέργειας, με στόχο τη μείωση των τιμών του ρεύματος και την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας.
Η αυξημένη χρήση του λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή αξιολογήθηκε ως μέτρο πρώτης προτεραιότητας για την αντιμετώπιση πιθανής κρίσης εφοδιασμού σε φυσικό αέριο αλλά και των υψηλών τιμών, στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε χθες στο Μαξίμου υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Auditor’s note: Gray deal
Η απόφαση του Έλληνα πρωθυπουργού σηματοδοτεί υπαναχώρηση από το δόγμα της πράσινης μετάβασης στο οποίο επέμενε μέχρι προσφάτως, γεγονός που αποτελεί ένδειξη διαφοροποίησης των προτεραιοτήτων ενδεχομένως και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Παράλληλα, τέτοιες αποφάσεις μεσο-μακροπρόθεσμου ορίζοντα, εδράζονται και στις προοπτικές για την πορεία των τιμών και την παράταση του πολέμου.
Η απόφαση ελήφθη μετά από μπαράζ επιθέσεων τόσο στην κυβέρνηση όσο και στην Κομισιόν από επιχειρηματίες στην Ελλάδα και την Ευρώπη, με τον Ευάγγελο Μυτιληναίο να υπογραμμίζει σε όλους τους τόνους και σε όλα τα φόρα την προχειρότητα του σχεδίου ενεργειακής μετάβασης και τις επιπλοκές, ασχέτως του πολέμου στην Ουκρανία. Ο Έλληνας επιχειρηματίας, μάλιστα, σκιαγράφησε το προφίλ ομάδας lobbying στις Βρυξέλλες, η οποία προωθεί συγκεκριμένη ατζέντα αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις στις οικονομίες.
Με δεδομένες τις υψηλές τιμές της ενέργειας για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, τον τερματισμό των οριζόντιων μέτρων στήριξης, με εντολή Eurorgoup και την νωχελικότητα της ΕΕ στην εκπόνηση ενιαίου σχεδίου για την διαχείριση των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης, η αλλαγή πορείας σε εθνικό επίπεδο δεν ήταν αναμενόμενη, αλλά καθυστερημένη.
Δεν υπάρχουν εγγυήσεις επιτυχίας
Ακόμα κι έτσι όμως, η επιτευξιμότητα των σχεδίων παραμένει ζητούμενο, όπως και η έγκαιρη ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας. Οι κίνδυνοι χρονικού εκτροχιασμού του σχεδιασμού, ανεπάρκειας κεφαλαίων και το ενδεχόμενο να απαιτηθεί η εισαγωγή ακριβότερου λιγνίτη για την επίτευξη των στόχων παραγωγής αποτελούν ζητήματα που υποτιμώνται σε αυτή τη φάση.
Ρίχνουν 150 εκατ. για 2+2 ορυχεία
Η ΔΕΗ, σύμφωνα με το σχέδιο που έχει καταρτίσει και παρουσίασε χθες στον πρωθυπουργό ο επικεφαλής της εταιρίας, Γιώργος Στάσσης, θα διπλασιάσει τη λιγνιτική παραγωγή από τις 5 σε 10 τεραβατώρες σε ορίζοντα δωδεκαμήνου. Το 2021 η παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη ανήλθε σε 5,3 TWh, ενώ η αρχική πρόβλεψη για φέτος ήταν 4,3 TWh με κατανάλωση 10,4 εκατ. τόνων λιγνίτη.
Για τον διπλασιασμό της παραγωγής η ΔΕΗ θα αξιοποιήσει κάθε διαθέσιμο ορυχείο επενδύοντας περί τα 150 εκατ. ευρώ.
Πέραν δηλαδή των ορυχείων Νοτίου Πεδίου και της Μαυροπηγής, που τροφοδοτούν αυτή τη στιγμή τις πέντε μονάδες του Αγ. Δημητρίου και τη Μελίτη, θα αξιοποιηθεί και το ορυχείο Αχλάδας –που μόλις την περασμένη εβδομάδα το ΥΠΕΝ κήρυξε έκπτωτη την εταιρεία Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας, στην οποία είχε παραχωρηθεί η μίσθωση–.
Επίσης, κυβέρνηση και ΔΕΗ θα κινηθούν εκ νέου για την ενεργοποίηση του ορυχείου της Βεύης, το οποίο είναι ανενεργό από το 2001. Ενα μέρος του κοιτάσματος ανήκει στη ΔΕΗ και ένα άλλο είχε κατακυρωθεί με διαγωνιστικές διαδικασίας στην εταιρεία Ακτωρ. Η αξιοποίηση του κοιτάσματος πιθανότατα να προχωρήσει μέσω της συνεκμετάλλευσης από τις δύο εταιρείες.
Η ΔΕΗ, πάντως, προχωράει ήδη στη διάνοιξη νέων σημείων για εξόρυξη λιγνίτη στο Νότιο Πεδίο και βρίσκεται σε αναζήτηση εργοληπτικών εταιριών που θα αναλάβουν το έργο, αφού το προσωπικό στα ορυχεία έχει μειωθεί σημαντικά τα τρία τελευταία χρόνια μέσω προγραμμάτων εθελουσίας εξόδου.
Διαχείριση εξαγωγών
Στη σύσκεψη αξιολογήθηκε ως ιδιαίτερα πολύπλοκη η διαχείριση της κατάστασης σε σχέση με τη διασφάλιση επάρκειας εφοδιασμού της χώρας σε περίπτωση μειωμένων ροών φυσικού αερίου προς την Ευρώπη ή και πλήρους διακοπής, παρότι η Ελλάδα λόγω TAP και Ρεβυθούσας βρίσκεται σε καλύτερη θέση από άλλες χώρες.
Ο ΔΕΣΦΑ όσον αφορά το φυσικό αέριο αλλά και ο ΑΔΜΗΕ όσον αφορά τον ηλεκτρισμό έθεσαν το ζήτημα της διαχείρισης των εξαγωγών, καθώς η χώρα λειτουργεί ως ενεργειακό hub για τις γειτονικές αγορές. Αξιολογήθηκαν οι υποχρεώσεις και από γεωστρατηγικής άποψης της Ελλάδας προς τις γειτονικές χώρες σε περίπτωση που προκύψει ενεργειακή στενότητα στο εγχώριο σύστημα. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας, που το τελευταίο διάστημα είναι αυξημένες κυρίως προς την Ιταλία.
LNG και ντίζελ
Δυνατότητα εκφόρτωσης δύο καραβιών LNG ταυτόχρονα θα παρέχει σύντομα το FSU στη Ρεβυθούσα, ενώ η ΔΕΠΑ κάνει από τώρα επαφές για διασφάλιση φορτίων LNG για τον χειμώνα του ’23. Μέσα στις επόμενες ημέρες αναμένεται να ολοκληρωθεί και η συμφωνία με την ιταλική Snam για αποθήκευση στρατηγικών αποθεμάτων φυσικού αερίου στις εγκαταστάσεις της στην Ιταλία.
Στη διασφάλιση της επάρκειας σε ηλεκτρικό ρεύμα θα συνδράμει και το ντίζελ, το οποίο θα υποκαταστήσει το φυσικό αέριο σε πέντε μονάδες με τεχνική δυνατότητα εναλλακτικού καυσίμου. Οι περικοπές βιομηχανικών φορτίων ή και εκ περιτροπής διακοπές ρεύματος ανά γεωγραφική περιοχή θα αποτελέσουν το ύστατο μέτρο και θα εφαρμοστούν βάσει σχεδίου που έχουν καταρτίσει ο ΑΔΜΗΕ και ο ΔΕΔΔΗΕ.
Στη διάρκεια της σύσκεψης, στην οποία μετείχε και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, έγινε επίσης εκτίμηση για την πορεία των διεθνών τιμών καυσίμων και την επίπτωση στις δημοσιονομικές αντοχές της οικονομίας.
Ωστόσο, τα αποτελέσματα των εκτιμήσεων αυτά δεν κοινοποιήθηκαν με το non paper που διένειμε η κυβέρνηση, εγείροντας ανησυχία για το ενδεχόμενο οι δημοσιονομικές αντοχές να είναι ήδη πεπερασμένες.
