Κινήσεις που αυξάνουν το γεωπολιτικό και γεωοικονομικό ρίσκο καταγράφονται στην Ουκρανία με επίκεντρο της ροές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, καθώς ανήμερα της επίσκεψης της Γερμανίδας υπουργού Εξωτερικών στο Κίεβο η κρατική εταιρία της χώρας ανακοίνωσε διακοοή ροής σε αγωγό που τροφοδοτεί την ΕΕ.
Η διαχειρίστρια εταιρία του συστήματος μεταφοράς αερίου της Ουκρανίας GTSOU ανακοίνωσε την Τρίτη ότι «λόγω ανωτέρας βίας» θα διακόψει από αύριο Τετάρτη, 11 Μαΐου, τη μεταφορά ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω του σταθμού της Σοχρανίφκα.
Η Ουκρανία υποστηρίζει ότι η Ρωσία έχει διακόψει τις εργασίες συντήρησης του αγωγού σε εδάφη που ελέγχει και ζητά εναλλακτική όδευσή του, με την Gazprom να χαρακτηρίζει τεχνικά ανέφικτες τις λύσεις αυτές.
Auditor’s note
Οι κινήσεις αυτές θέτουν εν αμφιβόλω τις ροές φυσικού αερίου προς την ΕΕ εξαιτίας του πολέμου, ζήτημα που έως τώρα δεν είχε απασχολήσει, δεδομένου ότι καμία πλευρά δεν είχε εκδηλώσει χτυπήματα στο δίκτυο τροφοδοσίας.Η Ουκρανία παραμένει διαμετακομιστικός κόμβος για το ρωσικό φυσικό αέριο προς την Ευρώπη, ακόμη και μετά τη ρωσική εισβολή στη χώρα, στις 24 Φεβρουαρίου.
Η νέα αυτή ενεργειακή ένταση έρχεται μετά από διευκρινηιστική εγκύκλιο του Βλάντιμιρ Πούτιν στην οποία δίδεται το πράσινο φως στη Gazprom για την αποδοχή πληρωμών σε ευρώ και δολάρια, ανακουφίζοντας -για την ώρα- από το άγχος ενδεχόμενης διακοπής. Η κίνηση αυτή του Πούτιν ακολούθησε την διευκόλυνση της Ρωσίας να πληρώσει τοκοχρεολύσια για ομόλογά της, αποφεύγοντας έτσι τη χρεοκοπία και την ενεργοποίηση των CDS.
Οι εξελίξεις προκάλεσαν αντιστροφή της τάσης στις τιμές των συμβολαίων φυσικού αερίου στην ΕΕ, πυροδοτώντας μίνι ράλι προς τα 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Πεόκειται για εξελίξεις που επαναφέρουν το ζήτημα της ενεργειακής ασφάλειας, αυτονομίας και επάρκειας της ΕΕ. Τα κίνητρα και οι αντικειμενικότητες της απόφασης της ουκρανικής εταιρίας δεν είναι γνωστά σε αυτή τη φάση.
Το ζήτημα
Η GTSOU υποστηρίζει ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει τον σταθμό συμπίεσης του Νοβοπσκόφ, λόγω «της παρέμβασης των κατοχικών δυνάμεων στην τεχνική διαδικασία».
Ο σταθμός, στην περιφέρεια του Λουχάνσκ, είχε καταληφθεί από τις ρωσικές δυνάμεις και τους φιλορώσους αυτονομιστές λίγο μετά την εισβολή. Είναι ο πρώτος σταθμός συμπίεσης στο σύστημα διαμετακόμισης στην περιοχή του Λουχάνσκ, σε έναν αγωγό απ’ όπου μεταφέρονται περίπου 32,6 εκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου την ημέρα.
Η ποσότητα ίση με το ένα τρίτο του ρωσικού φυσικού αερίου που μεταφέρεται στην Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας, σύμφωνα με την GTSOU.
«Προκειμένου να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της προς τους Ευρωπαίους εταίρους της και με βάση τους όρους της συμφωνίας, είναι δυνατόν να γίνεται προσωρινά η μεταφορά του φυσικού αερίου από το σημείο διασύνδεσης Σούτζα που βρίσκεται σε έδαφος ελεγχόμενο από την Ουκρανία», πρόσθεσε η GTSOU στην ανακοίνωσή της.
Τι απαντά η Ρωσία
Εν τω μεταξύ, ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός Gazprom διαμήνυσε ότι δεν είναι τεχνικά εφικτό να μεταφερθεί η ροή φυσικού αερίου στην Ουκρανία σε νέο σταθμό εισόδου, όπως πρότεινε η GTSOU.
Η Gazprom απάντησε ότι έλαβε την ειδοποίηση από το Κίεβο ότι οι ροές θα σταματήσουν από τις 7 το πρωί, τοπική ώρα και διαβεβαίωσε ότι εκπληρώνει όλες τις υποχρεώσεις της απέναντι στους αγοραστές αερίου στην Ευρώπη. Πρόσθεσε ότι δεν βλέπει καμία απόδειξη ότι υπάρχει ανωτέρα βία, ούτε κάποιο εμπόδιο που να δυσχεραίνει τη μεταφορά αερίου όπως προηγουμένως.
Η ρωσική εταιρία, που έχει το μονοπώλιο εξαγωγών φυσικού αερίου μέσω αγωγών, διευκρίνισε ότι είναι «τεχνολογικώς αδύνατον» να μεταφερθεί όλος ο όγκος του αερίου μέσω του σταθμού διασύνδεσης Σούτζα, όπως πρότεινε το Κίεβο.
