Κινδύνους εκτός πεδίου προκαλεί η προσπάθεια διττής αναθεώρησης της αρχιτεκτινικής ασφαλείας στην ανατολική Ευρώπη, καθώς το σκεπτικό διεύρυνσης του NATO εξαιτίας της αναβάθμισης της ρωσικής απειλής, μετά την εισβολή στην Ουκρανία, μπορεί να αποτελέσει μοχλό πίεσης ή και θρυαλλίδα για την αναζωπύρωση εστιών στα Βαλκάνια,
Γεωπολιτικές και εθνοτικέ έριδες στα Βαλκάνια απειλεί να ξυπνήσει η προσπάθεια του NATO να “πληρώσει τη Ρωσία στο νόμισμα που αυτή φοβάται”, καθώς η εν εξελίξει διεργασίες διεύρυνσης με τη συμμετοχή Σουηδίας και Φινλανδίας προκαλεί αντιδράσεις και υποδαβλίζει εθνοτικά πάθη στα Βαλκάνια. Ήδη, απέναντι στο εγχείρημα τάχθηκε δημοσίως ο πρόεδρος της Κροατίας Ζόραν Μιλανόβιτς, ο οποίος απειλεί να μπλοκάρει την πορεία ένταξης εφόσον η συμμαχία δεν εξαναγάσει τη Βοσνία – Ερζεγοβίνη να εγγυηθεί μειονοτικά δικαιώματα στους Κροατο-βόσνιους.
Η ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ είναι «πολύ επικίνδυνη αλχημεία» και ισοδυναμεί με πρόκληση στη Ρωσία, δήλωσε την Τρίτη ο πρόεδρος της Κροατίας Ζόραν Μιλάνοβιτς. Το Ζάγκρεμπ θα αρνηθεί να επικυρώσει την ένταξη του έως ότου οι ΗΠΑ και η ΕΕ πιέσουν τη γειτονική Βοσνία-Ερζεγοβίνη να εγγυηθεί στους Κροάτες τα βασικά εκλογικά τους δικαιώματα, πρόσθεσε ο Μιλάνοβιτς.
Σε ό,τι με αφορά, μπορούν να μπουν στο ΝΑΤΟ, μπορούν να σκοτώσουν τη λυσσαλέα αρκούδα στα μάτια με ένα στυλό», είπε ο Μιλάνοβιτς σε δημοσιογράφους στο Ζάγκρεμπ την Τρίτη.
«Ωστόσο, μέχρι να επιλυθεί το ζήτημα του εκλογικού νόμου στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, έως ότου οι Αμερικανοί, οι Άγγλοι, οι Γερμανοί –αν μπορούν και θέλουν– αναγκάσουν το Σεράγεβο και τον Μπακίρ Ιζετμπέκοβιτς να τροποποιήσει τον εκλογικό νόμο μέσα στους επόμενους έξι μήνες και να παραχωρήσουν στους Κροάτες τα στοιχειώδη δικαιώματά τους, το Sabor δεν πρέπει να επικυρώσει την ένταξη κανενός στο ΝΑΤΟ», πρόσθεσε, αναφερόμενος στο κροατικό κοινοβούλιο.
Όπως υπογραμμίζει ο Μιλάνοβιτς, το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να δεχθεί νέα μέλη χωρίς την έγκριση των σημερινών, ενώ προσθέτει ότι βλέπει τον ρόλο της Κροατίας αυτή τη στιγμή ως «μια ιστορική ασημένια σφαίρα».
Πιθανώς.. άσφαιρος ο Μιλάνοβιτς
Η Κροατία έγινε μέλος του ΝΑΤΟ το 2009 και εντάχθηκε στην ΕΕ το 2013, όταν ο Μιλάνοβιτς ήταν πρωθυπουργός. Ο σοσιαλδημοκράτης πολιτικός είναι πρόεδρος από τον Οκτώβριο του 2020. Δεν είναι σαφές, ωστόσο, εάν η απειλή του να ασκήσει βέτο στην επέκταση του ΝΑΤΟ θα λειτουργήσει στην πράξη, αφού το εθνικιστικό κόμμα HDZ έχει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Μήνυμα σε ΗΠΑ και ΕΕ
«Ας το ακούσει ο πρόεδρος των ΗΠΑ ή ο υπουργός Εξωτερικών τώρα. Ας δούμε τι μπορούν να κάνουν για την Κροατία. Χόρτασα να αγνοούν και να παραμελούν ένα μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ και να παραγκωνίζουν την Κροατία», είπε ο Μιλάνοβιτς, προσθέτοντας ότι εάν οι ΗΠΑ και οι δυτικοευρωπαίοι σύμμαχοί τους θέλουν τις δύο σκανδιναβικές χώρες στο ΝΑΤΟ, «θα πρέπει να ακούσουν την Κροατία».
Η τοποθέτηση από την Κροατία καταδεικνύει ότι η γεωπολιτική σκακιέρα έχει εξελιχθεί σε μπιλιάρδο και ότι πλέον οι “κραμπόλες” μπορούν να αποσταθεροπιήσουν περιοχές που απέχουν από το επίκεντρο των εξελίξεων.
Ασχέτως της ισχύς και της πραγματικής δύναμης διατήρησης και επιβολής της θέσης του Κροάτη προέδρου, η στάση της Κροατίας αποτελεί ένδειξη των επιπλοκών που τέτοιες πρωτοβουλίες μπορεί να έχουν.
Καραμπόλα στα Βαλκάνια
Το μεγαλύτερο ζήτημα για την Κροατία είναι το τρέχον εκλογικό σύστημα στη γειτονική Βοσνία-Ερζεγοβίνη,
η οποία έχει μια εθνική Κροατική κοινότητα που αναγνωρίζεται ως ισότιμη σύμφωνα με το σύνταγμα του 1995 που τερμάτισε τον εμφύλιο πόλεμο. Το Ζάγκρεμπ επιμένει σε τροποποίηση του εκλογικού νόμου, ώστε οι Κροάτες στη Βοσνία να μπορούν να εκλέγουν τους αντιπροσώπους τους, σε αντίθεση με την τρέχουσα πρακτική να εκλέγονται από την πολύ μεγαλύτερη κοινότητα των Βόσνιων Μουσουλμάνων,
γνωστοί και ως Βόσνιοι.
Εκτός από τη Βοσνία, ο Milanovic απαρίθμησε μερικά από τα άλλα παράπονα του Ζάγκρεμπ:
- άρνηση της ΕΕ να δεχθεί τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία στη συμφωνία για τη διέλευση των συνόρων του Σένγκεν,
- Μη – αναγνώρισης για την αποσχισθείσα σερβική επαρχία του Κοσσυφοπεδίου,
Το πάγωμα στις συνομιλίες της ΕΕ με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία
