Ο Μακρόν, στην ομιλία που εκφώνησε μετά την επανεκλογή του ανήγαγε σε μείζονα σκοπό της νέας θητείας του να δώσει απαντήσεις στο θυμό και τις διαφωνίες που οφήγησαν τους Γάλλους στην ακροδεξιά. Ωστόσο, όπως φαίνεται από το infographic, η ραγδαία άνοδος της ακροδεξιάς είναι αποτέλεσμα αφενός των πολιτικών που έφεραν τον ίδιο στην εξουσία και αφετέρου των δικών του πολιτικών επιλογών,
Ο Μακρόν είναι ο πρώτος Γάλλος πρόεδρος που επανεκλέγεται για δεύτερη θητεία μετά από περίπου 20 χρόνια. Παράλληλα, όμως, τη μεγαλύτερη άνοδο στα ποσοστά της καταγράφει η Μαρίν Λεπέν.
Η επανεκλογή του Μακρόν οφείλεται στην αποσάρθρωση του πολιτικού συστήματος της Γαλλίας, εξαιτίας προγενέστερων πολιτικών και προσπάθειας του ιδίου να αλλιεύσει ψήφους τόσο από τους Ρεπουμπλικνάνους όσο και από τους Σοσιαλιστές.
Το Crisis Monitor έχει εγκαίρως και κατ επανάληψη επισημάνει την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη και τα Βαλκάνια καθώς και τις διάφορες ατζέντες που αυτοί οι σχηματισμοί εξυπηρετούν ad hoc ή διαχρονικά ανά περιοχή. Πολλές φορές, η ακροδεξιά καλείται να παίξει ρόλο αντισταθμιστή σφαιρών επιρροής, άλλες αποτελεί το μακρύ χέρι της κυρίαρχης πολιτικής. Σε πολλές περιστάσεις ακροδεξιά μορφώματα έχουν παίξει ρόλο πυροκροτητή εξελίξεων τόσο στα Βαλκάνια όσο και στην Ευρώπη.
Στη Γαλλία η αντιερυωπαϊκή δυναμική συμπίπτει με την άνοδο της ακροδεξιάς. Η απόρριψη του ευρωσυντάγματος το 2005 έρχεται ως απότοκο της ανόδου του Εθνικού Μετώπου υπό τον Ζαν-Μαρί Λεπέν, τον πατέρα της Μαρίν.
Τα σκάνδαλα που άνοιξαν το δρόμο
Της ανόδου του Μακρόν, όμως, προηγήθηκε καταιγισμός σκανδάλων: Η διαφθορά του Σαρκοζί και η περίπτωση Φιγιόν λειτούργησαν καταλυτικά για τους Ρεπουμπλικανούς που αναζητούσαν αφήγημα και στέρεο έδαφος. Η ροζ συνταγή κατά του Στρος Καν και οι περιπέτειες του Φρανσουά Ολάντ έπληξαν καίρια και τους Σοσιαλιστές.
Καθώς τα παραδοσιακά κόμματα κατέρρευσαν και η κοινωνική οργή και αγανάκτηση δεν έβρισκε πολιτικές διεξόδους δημιουργήθηκε το κίνημα “Κίτρινα Γιλέκα”, που αρχικά εστίαζε στο κόστους της βενζίνης και εν συνεχεία διεύρυνε τον πυρήνα των διεκδικήσεών του. Και αυτά όμως αποσυντέθηκαν καθώς έφτασαν να παράγουν περισσότερη βία απ όση μπορούσε να αντέξει η γαλλική κοινωνία. Οι επικεφαλής τους, ακολούθησαν διαφορετικές και πολλές φορές εκ διαμέτρου αντίθετες πολιτικές διαδρομές.
Μέσα από αυτό τον κυκεώνα κοινωνικών ανακατατάξεων, ενισχύθηκε και η ριζοσπαστική αριστερά, του Ζαν Λυκ Μελανσόν. Ο ϊδιος ήταν αιρετικός εντός της Αριστεράς, πολλές φορές εριστικός, αναζητούσε συγκρούσεις και ακόμα περσσότερες φορές αντιφατικός. Είχε όμως μια σταθερά: Την αντισυστημική ρητορική και την ευθεία σύγκρουση με τις πολιτικές του Μακρόν σε όλα τα επίπεδα. Έτσι, ο Μελανσόν κατάφερε να αποτελέσει την έκφραση σημαντικής μερίδας Γάλλων από τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα και μεταναστών δεύτερης και τρίτης γενιάς, οι οποίοι φοβούνταν ότι η άνοδος της Λεπέν θα λειτουργήσει εναντίον τους.
Ο έκπτωτοι της μεσαίας τάξης
Από άλλη πλευρά, όμως, οι έκπτωτοι της μεσαίας τάξης της Γαλλίας, οι οοποίοι έχασαν επίπεδο ζωής, άκουγαν ευκολότερα τον αντισυστημικό και αντιευρωπαϊκό λόγο της Λεπέν από αυτόν του Μελασόν, καθώς η Λεπέν εντοπίζει και απειλές στο εσωτερικό, δημιουργεί ορατούς εχθρούς και παρέχει οδό διοχέτευσης της σωρευμένης οργής.
Ο Μακρόν, προώθησε μια ιδιαίτερα φιλελύθερη ατζέντα στο εσωτερικό και πολλές φορές αναγκάστηκε σε αναδίπλωση. Τα εργασιακά και συνταξιοδοτικά ήταν τα βασκά του προβλήματα, ενώ πλέον η ενεργειακή κρίση σχίζει με ευκολία τον ήδη φθαρμένο ιμάντα της κοινωνικής συννοχής.
Το χρονικό της ανόδου
Ο Εμανουέλ Μακρόν κέρδισε τον δεύτερο γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών έναντι της Μαρίν Λεπέν. Με 58,6 τοις εκατό σύμφωνα με τα προκαταρκτικά τελικά αποτελέσματα, ο υφιστάμενος πρόεδρος είναι πολύ μπροστά από την ακροδεξιά του αντίπαλο. Αλλά η ψαλίδα έχει μειωθεί σε σύγκριση με το 2017 (και ακόμη περισσότερο από το 2002), όπως δείχνει μια ματιά στο infographic.
Τότε, η Λεπέν έφτασε στο 34% περίπου. Πέντε χρόνια αργότερα, 13,3 εκατομμύρια Γάλλοι έδωσαν την ψήφο τους στον αρχηγό του Rassemblement National (Εθνική Συσπείρωση) – που αντιστοιχεί σε ποσοστό 41,5%.
Αυτό δείχνει πόσο μεγάλη είναι η δυσαρέσκεια στη χώρα. Αντίστοιχα, ο επανεκλεγείς πρόεδρος βρίσκονται μπροστά σε ένα ακόμη δυσκολότερο έργο: «Πρέπει να βρεθεί μια απάντηση στον θυμό και τις διαφωνίες που οδήγησαν πολλούς συμπατριώτες μας να ψηφίσουν υπέρ της ακροδεξιάς», δήλωσε ο Μακρόν στην ομιλία του, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, προσθέτοντας ότι: «Θα είναι δική μου ευθύνη και ότι των γύρω μου».
You will find more infographics at Statista