Η ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν βρίσκεται για δεύτερη φορά στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία αντιμέτωπη με τον Εμάνουελ Μακρόν. Μπορεί σε αυτή τη φάση και ιδιαίτερα στη Γαλλία η άνοδος της ακροδεξιάς σε επίπεδα διεκδίκησης της εξουσίας να προκαλεί τρόμο, η Ευρώπη όμως έχει αρχίσει να εμπεδώνει τη συμβιωτική σχέση με τη λαϊκιστική άκρα δεξιά, ακόμα και αν αρνείται να το… παραδεχθεί.
Η Γαλλία αποτελεί τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή χώρα με υψηλά ποσοστά της ακροδεξιάς, όχι όμως τη μόνη. Ο πανικός που προκαλεί η Λεπέν έχει σχέση με την ατζέντα της αποσάρθρωσης της ΕΕ και της αμφισβήτησης της αρχιτεκτονικής ασφαλείας και οικονομικής συνεργασίας.
Η ακροδεξιά, όμως, έχει συστηματοποιηθεί εντός της ΕΕ. Το PiS στην Πολωνία και το Fedesz στην Ουγγαρία είναι στην κυβέρνηση. Η Λέγκα στην Ιταλία, το Κόμμα της Ελευθερίας στην Αυστρία και το Λαϊκό Κόμμα στηN Ελβετία έχουν βρεθεί σε διάφορες περιστάσεις σε κυβερνητικούς συνασπισμούς. Αυτά όμως δεν είναι τα μόνο κόμματα.
Αντι Λεπέν και Μακρόν
Η Μαρίν Λεπέν λειτουργεί -ή χρησιμοποιείται,, καλύτερα- ως φόβητρο για τη συσπείρωση δυνάμεων στο πλευρό του Εμάνουελ Μακρόν. Σ΄αυτή την κατεύθυνση βοηθούν άλλωστε και οι αντι-ευρωπαϊκές, αντι-νατοϊκές θέσεις της Λεπέν, χωρίς όμως να βοηθά τον εαυτό του ο Μακρόν. Ο απερχόμενος Γάλλος πρόεδρος οποίος αναγκάζεται να αλλάζει στρατιωτικές στολές και πολιτικά κοστούμια, ενώ αποτυγχάνει να διαχειριστεί εσωτερικές, ευρωπαϊκές και διεθνείς κρίσεις και βρίσκεται να παρακολουθεί τις εξελίξεις.
Αν μη τι άλλο, το μοναδικό πολιτικό συμπέρασμα από τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία είναι η ήττα του Μακρόν από δύο μη-συγκοινωνούντα αλλά ξεκάθαρα αντισυστημικά κόμματα. Οι Γάλλοι δήλωσαν πανηγυρικά ότι δεν εκφράζονται από την πολιτική του Μακρόν ή τη μορφή που έχει λάβει η ΕΕ.
Η λαϊκιστική ακροδεξιά ήταν πάντα… εδώ
Όπως φαίνεται στο infographic, αυτού του είδους τα περιστατικά δεν είναι ασυνήθιστο στις ευρωπαϊκές χώρες. Τα δεξιά λαϊκιστικά κόμματα έχουν σημειώσει ακόμη μεγαλύτερη επιτυχία σε εθνικό επίπεδο σε πολλές χώρες πρόσφατα.
Από τα δέκα που επιλέχθηκαν σε αυτό το διάγραμμα, η υποστήριξη προς τους λαϊκιστές ήταν ισχυρότερη στην Πολωνία και την Ουγγαρία, όπου το Fidesz και το Law and Justice (PiS) είναι τα κυβερνώντα κόμματα.
Εκτός από ορισμένες χώρες της Δυτικής Ευρώπης, τα δύο κόμματα καθώς και η Γαλλική Εθνική Συσπείρωση είναι στην πραγματικότητα παλαιότερα από το πρόσφατο κύμα λαϊκιστικού ξεσπάσματος. Ενώ πολλοί έχουν δίκιο- ακροδεξιά λαϊκιστικά κόμματα ιδρύθηκαν πιο πρόσφατα σε μια προσπάθεια να αμφισβητήσουν το στάτους κβο στην πολιτική, τα Fidesz και PiS έκαναν rebranding προωθώντας μια ακόμα πιο λαϊκίστικη ατζέντα, συχνά δημιουργώντας συζητήσεις για το αν μπορούν να χαρακτηριστούν λαϊκιστές, καθώς προηγούνται της πιο πρόσφατης αναζωπύρωσης αυτού του κινήματος. στην Ευρώπη.
Το ίδιο ισχύει και για το Ελβετικό Λαϊκό Κόμμα που ιδρύθηκε του 1971, το οποίο έλαβε περισσότερο από το 25% στις τελευταίες εθνικές εκλογές στη χώρα το 2019, με αποτέλεσμα να είναι το μεγαλύτερο κόμμα στη Βουλή. Το Κόμμα Ελευθερίας της Αυστρίας (FPÖ), που ιδρύθηκε το 1956, έλαβε το 16,2% την ίδια χρονιά, αλλά λόγω ενός σκανδάλου, κατέληξε στην αντιπολίτευση αφού κυβέρνηση για λίγο με το συντηρητικό ÖPV από το 2017.
Η νέα γενιά ακροδεξιών
Τα νεότερα λαϊκιστικά κόμματα στην πραγματικότητα δεν τα πήγαν τόσο καλά και είχαν προβλήματα να κερδίσουν τις εκλογές ή να συμμετάσχουν σε κυβερνητικούς συνασπισμούς. Η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) – ιδρύθηκε το 2013 – κέρδισε μόνο λίγο περισσότερο από το 10% στις τελευταίες εκλογές της χώρας το 2021.
Το ισπανικό Vox – επίσης δεν έχει γίνει ακόμη δέκα ετών – κινήθηκε κοντά στο 15% το 2019.
Το Κόμμα Brexit του Ηνωμένου Βασιλείου – που τώρα ονομάζεται Reform UK – κέρδισε μόνο ένα πενιχρό 2% το 2019, ενώ το διαβόητο UKIP, τώρα έπεσε στην αφάνεια, είχε προσελκύσει περίπου ίδιους ψηφοφόρους το 2017.
Out of the Box
Εκτός γραφήματος, αλλά όχι αμελητέα είναι η ιταλική ακροδεξιά, όπως εκφράζεται μέσα από τη Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι, καθώς και η Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα. Ο αρχηγός της Χ.Α και πολλά από τα κορυφαία στελέχη του ακροδεξιού νεοναζιστικού μορφώματος στην Ελλάδα εκτίουν ποινές φυλάκισης, ενώ αντιμέτωπος σε πολλά μέτωπα με τη Δικαιοσύνη είναι και ο Ματέο Σαλβίνι.
Τέτοια μορφώματα συναντώνται στη Βουλγαρία, τη Σερβία, το Κόσοβο και αλλού.
Στην Ευρώπη και τα Βαλκάνια υπήρξε μια εκτεταμένη πολιτική πρωτοβουλία για την επίτευξη διαλόγου και τη δημιουργία διαύλων επικοινωνίας των ακροδεξιών κομμάτων, την οποία τροφοδότησε και επιχείρησε να εμπεδώσει ο πρώην πολιτικός σύμβουλος του Τραμπ και διευθυντής του Συμβουλίου Ασαφαλείας των ΗΠΑ, Στηβ Μπάνον. Ο Μπάνον έχει καταδικαστεί για διαφθορά στις ΗΠΑ, αλλά στο μεταξύ είχε προλάβει να δημιουργήσει ένα think tank στην Ευρώπη το οποίο επιχείρησε να αποτελέσει πόλο για την ακροδεξιά.
Ένα ακόμη χαρακτητιστικό των ακροδεξιών-λαϊκιστικών κομμάτων και κινημάτων στην Ευρώπη και τα Βαλκάνια είναι οι σχέσεις τους είτε με την εκκλησία, είτε με τον Πούτιν, είτε και με τα δύο.
Τα στοιχεία αυτά δεν είναι διεξοδικά και δεν αποτελούν την πιο πρόσφατη ενημέρωση των δραστηριοτήτων της ακροδεξιάς, αποτελούν όμως έναν κατ αρχήν μπούσουλα για τις πολιτικές και γεωκοινωνκές διαστάσεις του ζητήματος.
You will find more infographics at Statista
