Σκηνικό καθοδηγούμενης πολυμερούς συνεργασίας στην ανατολική Μεσόγειο, για την εκμετάλλευση κοιτασμάτων και τη διαμόρφωση νέου διευρυμένου γεωοικονομικού πεδίου… ασφαλείας διαμορφώνεται στην περιοχή, καθώς ξεδιπλώνεται η πρωτοβουλία των ΗΠΑ όπως αυτή σκιαγραφείται από το ταξίδι και τις δηλώσεις της καθ ύλην αρμόδιας υφυπουργού Εξωτερικών Βικτόρια Νούλαντ.
Πιέσεις και μάλιστα σε όλα τα επίπεδα ασκούν οι ΗΠΑ σε Ελλάδα και Τουρκία για συνεργασία στα ενεργειακά, καθώς η τακτική της Ρωσίας εντείνει τις ανάγκες για διαφοροποίηση του μίγματος προμηθευτών και ενώ οι γεωπολιτικές και γεωοικονομικές σφαίρες επιρροής συσπειρώνονται και αναδιατάσσονται.
Με αφορμή την διαρθρωμένη διαδικασία επαναπροσέγγισης ΗΠΑ – Τουρκίας που ονομάστηκε ‘Στρατηγικός Μηχανισμός”, η υφυπουργός Εξωτερικών Βικτόρια Νούλαντ έθεσε θέμα γεωτρήσεων και υπσοτήριξης των ΗΠΑ στις προσπάθειες της Τουρκίας για διαφοροποίηση των παρόχων ενέργειας, εντάσσοντας σε αυτό το πλαίσιο και την επαναπροσέγγιση Άγκυρας – Τελ Αβίβ.
Στο πλαίσιο του “Στρατηγικού Μηχανισμού” η Βικτόρια Νούλαντ μετέβη στην Άγκυρα και συναντήθηκε με σειρά Τούρκων υπουργών, ενώ ΗΠΑ και Τουρκία εξέδωσαν κοινή δήλωση. Προηγουμένως, η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ επισκέφθηκε την Ελλάδα και είχε συνάντηση με τον Νίκο Δένδια και τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Υπ αυτό το πρίσμα, είναι προφανές ότι στόχος του ταξιδιού της Βούλαντν είναι να γεφυρώσει διαφορές και να δημιουργήσει νέους διαδρόμους, επιβάλλοντας νέα γεωοικονομική στρατηγική, με επίκεντρο την ανατολική Μεσόγειο και τα ενεργειακά.
Auditor’s note: Τα μηνύματα από πριν
Πρέπει να σημειωθεί ότι η επίσκεψη Νούλαντ έρχεται εν μέσω εξελίξεων στο τετράγωνο Αθήνας – Καΐρου – Τελ Αβίβ και… Λευκωσίας. Μάλιστα ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσολου έστειλε μήνυμα προειδοποιώντας για τους σχεδιασμούς που αγνοούν την Τουρκία και το ψευδοκράτος στα ενεργειακά της ανατολικής Μεσογείου.Πριν από αυτό όμως, στη συνάντηση Ερντογάν – Μητσοτάκη συζητήθηκε όλη η ατζέντα των διμερών σχέσεων με τον Έλληα πρωθυπουργό να κάνει λόγο για εκμετάλλευση υδρογονανθράκων αμέσως μετά. Συνεπώς, Αθήνα και Άγκυρα φαίνεται ότι ξεκινούν συζητήσεις στη βάση εκμετάλλευσης ή/και συνεκμετάλλευσης ενεργειακών κοιτασμάτων στην ανατολική Μεσόγειο, καθ υπόδειξη των ΗΠΑ, στη σκιά του πολέμου στην Ουκρανία και με τις τιμές πετελαίου και φυσικού αερίου στα ύψη.
Με δεδομένο ότι ο East Med έχει καταρρεύσει και καθώς το το plan B -χωρίς την Τουρκία- δεν φαίνεται να εξασφαλίζει αμερικανική στήριξη, η προοπτική κάποιου είδους συνεργασίας με την Τουρκία, στη βάση κοινών στόχων – οφελών και στο πλαίσιο ευρύτερου σχήματος συγκεντρώνει ολοένα και μεγαλύτερες πιθανότητες.
Τη δυναμική των εξελίξεων αναγνωρίζουν και εξωγενείς παράγοντες, όπως ο Βαγγέλης Βενιζέλος που μιλά ανοιχτά για την προοπτική συνδιαχείρισης κοιτασμάτων στην ανατολική Μεσόγειο και ο Αλέξης Παπαχελάς που εστιάζει στην διαμόρφωση νέων γεωοικονομικών ισορροπιώμε επίκεντρο την Αίγυπτο
Κοινή δήλωση ΗΠΑ – Τουρκίας
Σύμφωνα με τη δέσμευση που ανέλαβαν οι Πρόεδροι Μπάιντεν και Ερντογάν κατά τη συνάντησή τους στη Ρώμη τον Οκτώβριο του 2021, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία εγκαινίασαν τον Στρατηγικό Μηχανισμό ΗΠΑ-Τουρκίας στις 4 Απριλίου στην Άγκυρα. Η υφυπουργός Εξωτερικών Victoria Nuland και ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Sedat Onal, με τις αντίστοιχες αντιπροσωπείες τους, συναντήθηκαν στην Άγκυρα για να εξετάσουν θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, όπως η οικονομική και αμυντική συνεργασία, η αντιτρομοκρατία και βασικοί τομείς κοινού περιφερειακού και παγκόσμιου ενδιαφέροντος. Επανέλαβαν την κοινή τους δέσμευση για την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες χαιρέτησαν τις προσπάθειες της Τουρκίας να διευκολύνει μια δίκαιη διπλωματική λύση κατόπιν διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό του πολέμου.
Η υφυπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ Marisa Lago θα επισκεφθεί την Άγκυρα στις 5-6 Απριλίου για να προωθήσει τους στόχους οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας του Στρατηγικού Μηχανισμού.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Τουρκία προσβλέπουν σε μια συνάντηση σε υπουργικό επίπεδο στο πλαίσιο του Στρατηγικού Μηχανισμού αργότερα το 2022.
