Τριγμούς στο τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης και κατ επέκταση και στην Ελλάδα, σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο αναμένεται να προκαλέσει επιστολή του επικεφαλής του Συμβουλίου Εποπτείας της ΕΚΤ στους CEO’s των τραπεζών, στην οποία ζητά από τους τραπεζίτες να περιορίσουν δραστικά το ρίσκο που αναλαμβάνουν και προειδοποιεί με ελέγχους και πρόστιμα.
- Η δημοσιοποίηση της επικοινωνίας αναδεικνύει κόντρα
- και συνιστά κλιμάκωση
- Εντοπίζει ρίσκο σε επίπεδα ρεκόρ
- Ζητά περιορισμό του ρίσκου
- Επιβάλει την άμεση συμμόρφωση
- Προαναγγέλλει αυστηρούς ελέγχους
- Προειδοποιεί για κυρώσεις
Σκληρή επιστολή απευθύνει προς τους τραπεζίτες της Ευρωζώνης ο πρόεδρος της Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, Αντρέα Ενρία, προειδοποιώντας για την ανάληψη υπερβολικού κινδύνου σε συναλλαγές, ελλιπή και προβληματική κατγραφή και ευπάθειες στις συστημικές τράπεζες. Παράλληλα, ο Ενρία προαναγγέλει εποπτικό crack-down από την ΕΚΤ με όλα τα διαθέσιμα μέσα.
Σύμφωνα με την εκτενέστατη επιστολή. η ΕΚΤ έχει διαπιστώσει κουλτούρα υπερανάληψης κινδύνων στα περισσότερα εποπτευόμενα ιδρύματα, με τις συναλλαγές Υψηλού Κινδύνου (HLT’s) να εκτοξεύονται κατά 200 δισ. περίπου, στα 500 δισ. στην περίοδο 3 τρίμηνο του 2,018 με τρ’ιτο τρίμηνο του 2021.
Παράλληλα, ο επόπτης διαπιστώνει πλημμελή και ελλιπή εφαρμογή των κανόνων διαχείρισης κινδύνων από τράπεζες, με αποτέλεσμα τα ρίσκα να υποτιμώνται και η διαχείριση να καθίσταται προβληματική.
Ειδικότερα, ο Ενρία επισημαίνει ότι η επιστολή διευκρινίζει περαιτέρω τις προσδοκίες της ΕΚΤ σχετικά με τις συναλλαγές με μόχλευση (LTs) σημαντικών ιδρυμάτων (SIs), ιδίως όσον αφορά τη θέσπιση πλαισίων διάθεσης για κινδύνους για συναλλαγές με μόχλευση (LT RAF) σύμφωνα με τις ορθές πρακτικές διαχείρισης κινδύνου που ορίζονται στην Καθοδήγηση της ΕΚΤ για τις συναλλαγές με μόχλευση (εφεξής «η καθοδήγηση της ΕΚΤ»)
Το ύφος της επιστολής είναι εξαιρετικά επιθετικό, ενώ τα αντικείμενα που καλύπτει γνωστά. Η επιλογή της ΕΚΤ να δώσει μάλιστα στη δημοσιότητα και να προβάλει τη συγκεκριμένη επικοινωνία, αποτελεί μέτρα αύξηση της πίεσης στους τραπεζίτες και καταδεικνύει προβλήματα επικοινωνίας και παρελκυστικές πρακτικές από τις τράπεζες.
Banks have significantly increased their exposure to leveraged transactions despite the pandemic. If they fail to meet our expectations, we will use all the supervisory tools at our disposal, including increasing capital requirements.
Letter to banks https://t.co/mnDS0A7gEX pic.twitter.com/FOEtt5Z8Xc
— European Central Bank (@ecb) March 30, 2022
Μεταξύ άλλων, ο Ενρία υπογραμμίζει ότι η πανδημία του κορωνοϊού (COVID-19) επιβεβαίωσε τις ανησυχίες της ΕΚΤ σχετικά με τους υψηλούς κινδύνους που ενέχουν οι συναλλαγές με μόχλευση. Το sell-off της αγοράς κατά την έναρξη της πανδημίας, το οποίο επικεντρώθηκε στις μη χρηματοπιστωτικές εταιρίες, επηρέασε ιδιαίτερα τις πιο ευάλωτες επιχειρήσεις (δηλ. με υψηλά επίπεδα χρέους και ισχυρή εξάρτηση από την οικονομική ανάπτυξη). Ενώ αυτό το sell-off και οι άμεσες συνέπειες περιορίστηκαν τελικά από την αποφασιστική στήριξη του δημόσιου τομέα, εκείνο το επεισόδιο ανέδειξε τα τρωτά σημεία των εταιριών με υψηλή μόχλευση και την εξάρτησή τους από την αγορά και τη συνεχιζόμενη οικονομική ανάπτυξη και αύξηση των εσόδων για την επιβίωσή τους.
Η όρεξη για ρίσκο άνοιξε το 2021
Ωστόσο, επισημαίνει ότι μέχρι τις αρχές του 2021, η ανάληψη κινδύνου στις παγκόσμιες αγορές δανείων με μόχλευση είχε ήδη επιστρέψει στα προ του COVID-19 επίπεδα. Μέχρι τα μέσα του 2021, οι περισσότεροι δείκτες κινδύνου (δηλαδή οι δείκτες μόχλευσης, όγκοι εκδόσεων πρωτογενούς αγοράς, πιστωτικά περιθώρια κ.λπ.) έδειξαν ότι η διάθεση ανάληψης κινδύνων βρίσκονται κοντά στα -ή στα υψηλότερα επίπεδα από την παγκόσμια οικονομική κρίση (GFC) του 2008-09.
Το δεύτερο εξάμηνο του 2021, οι δείκτες μόχλευσης για τις εταιρίες που αναζητούν χρηματοδότηση στις αγορές πρωτογενών δανείων μόχλευσης στις ΗΠΑ και την Ευρώπη αυξήθηκαν περαιτέρω,
φτάνοντας στο υψηλότερο και δεύτερο υψηλότερο επίπεδο ρεκόρ αντίστοιχα, ενώ η έκδοση δανείων με μόχλευση στις παγκόσμιες πρωτογενείς αγορές έφτασε στα υψηλά όλων των εποχών και τα πιστωτικά περιθώρια για τα πιο επικίνδυνα δάνεια με μόχλευση υποχώρησαν στα χαμηλότερα επίπεδα από τον GFC.
Σε επίπεδο ρεκόρ το ρίσκο
Το πιο ανησυχητικό, ορισμένοι δείκτες υποδηλώνουν ότι οι κίνδυνοι είναι πλέον υψηλότεροι από ό,τι πριν από την παγκόσμια οικονομική κρίση. Για παράδειγμα, η τεκμηρίωση της δανειακής σύμβασης είναι πολύ αδύναμη (όπως αποτυπώνεται, ενδεικτικά, τα δάνεια covenant-lite), η οποία διαβρώνει την προστασία των δανειστών και μπορεί να αναμένεται ότι θα οδηγήσει σε σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά ανάκτησης και ένα πολύ υψηλό ποσοστό των εκκρεμών δανείων με μόχλευση βρίσκεται στο χαμηλότερο άκρο του φάσματος πιστωτικής ποιότητας.
Αυτές οι εξελίξεις της αγοράς το 2020 και το 2021 ήταν πολύ διαφορετικές από τα προηγούμενα χρόνια. Σε αντίθεση με την περίοδο μετά τον GFC, δεν υπήρξε χαλάρωση στις αγορές δανείων με μόχλευση,
με τις συναλλαγές να συνεχίζουν να περιλαμβάνουν πολύ υψηλά επίπεδα μόχλευσης και μορφών covenant-lite. Τέτοιες εξελίξεις παρατηρήθηκαν τόσο στην ευρωπαϊκή όσο και στην αμερικανική αγορά.
Ειδικότερα, οι SI έχουν, συνολικά, αύξησαν σημαντικά την έκθεσή τους σε συναλλαγές με μόχλευση τα τελευταία χρόνια και επιτάχυναν τις δανειοδοτικές τους δραστηριότητες το 2021. Μεταξύ του πρώτου τριμήνου του 2018 και του τρίτου τριμήνου του 2021, τα συνολικά ανοίγματα μόχλευσης δανείων στα βιβλία δεσμεύσεων των 28 SI που υποβάλλουν στοιχεία μέσω του τριμηνιαίου πίνακα ελέγχου της ECB Leveraged Finance2 αυξήθηκαν από λιγότερο από 300 δισεκ. ευρώ σε περίπου 500 δισεκ. ευρώ – αύξηση περίπου 80%.
Με άγριες διαθέσεις ο Ενρία
Η ΕΚΤ αναμένει από όλα τα SI που συμμετέχουν σε συναλλαγές με μόχλευση να λάβουν υπόψη την παρούσα επιστολή και να λάβουν μέτρα για να συμμορφωθούν με τις προσδοκίες που ορίζονται στο παρόν, όπως επίσης εκφράζεται στην Καθοδήγηση της ΕΚΤ.
Επίσης, επισημαίνεται ότι η ΕΚΤ θα δώσει συνέχεια στις Συστημικές Τράπεζες (SI), λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της αναλογικότητας. Ταυτόχρονα, η ΕΚΤ αναγνωρίζει ότι αυτές οι προσδοκίες έχουν ιδιαίτερη σημασία για ένα υποσύνολο SI που έχουν σημαντικές δραστηριότητες μόχλευσης συναλλαγών.
Οι Κοινές Εποπτικές Ομάδες θα συνεργαστούν με αυτά τα συγκεκριμένα SI κατά προτεραιότητα όσον αφορά τη συγκεκριμένη συνέχεια στην παρούσα επιστολή, η οποία, μεταξύ άλλων,
εμπλέκουν τις τράπεζες να προβαίνουν σε απολογισμό των τρεχουσών διαδικασιών τους και να υποδεικνύουν τα μέτρα που σκοπεύουν να λάβουν προκειμένου να καλύψουν τα κενά σε σχέση με τις προσδοκίες που ορίζονται στα παραρτήματα 1 και 2.
“Θα τους πάρει τα μέτρα”
Η ΕΚΤ σκοπεύει να παρακολουθήσει ενεργά όλες τις πτυχές της παρούσας επιστολής χρησιμοποιώντας ένα ευρύ φάσμα εποπτικών εργαλείων.
Η αποτυχία αποκατάστασης αυτών των ελλείψεων θα αντιμετωπιστεί με τη χρήση όλων των διαθέσιμων εποπτικών εργαλείων – συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση, των αυξήσεων στις απαιτήσεις του Πυλώνα 2 στο πλαίσιο της ετήσιας διαδικασίας ΔΕΕΑ.
Το διοικητικό όργανο του ιδρύματός σας θα πρέπει, στο πλαίσιο της εποπτικής του λειτουργίας, να συζητήσει το περιεχόμενο αυτής της επιστολής.
