Σε αναπόδραστη -όπως όλα δείχνουν- τροχιά εκλογών έχει εισέλθει η Ελλάδα, με το πολιικό κλίμα στο εσωτερικό να παραμένει στη σκιά των διεθνών εξελίξεων και των αλληλεπικαλυπτόμενων κρίσεων, ενώ θεσμικοί παράγοντες προειδοποιούν για τα δημοσιονομικά, τον αντίκτυπο της πολωσης, με τα εθνικά θέματα να διαθέτουν αυξημένο συντελεστή στάθμισης στη λήψη των αποφάσεων.
Περίληψη
- Το διεθνές πλαίσιο
- Η πορεία της οικονομίας
- Τα εθνικά θέματα
- Οι προειδοποιήσεις των θεσμών
- Η ημερομηνία των εκλογών
- Τα σενάρια της ενδιάμεσης και
- της επόμενης ημέρας
Σε εκλογικό διάδρομο έχει εισέλθει η Ελλάδα, καθώς τα σενάρια πυκνώνουν και οι πηγές τους διαχέονται σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα, με απολήξεις αντιστοίχως σε όλο το μιντιακό στερέωμα. Παράληλα, από κυβερνητικής πλευράς το θέμα αντιμετωπίζεται ως “ελέφαντας στο δωμάτιο” και αντί αποκρυστάλωσης, προτάσσονται οι εξαγγελίες για μέτρα στήριξης και μάλιστα άμεσης ισχύος και περιορισμένης έκτασης.
Η επιδείνωση των αναπτυξιακών προοπτικών της ελληνικής οικονομίας, η στένωση του δημοσιονομικού χώρου και οι εντεινόμενες πιέσεις στα εθνικά θέματα, συμβάλλουν στην πρόωρη ωρίμανση του σεναρίου εκλογών στους κυβερνητικούς κύκλους, καθώς πλέον συμπίπτουν λόγοι εθνικής αναγκαιότητας με την ανάλυση πολιτικής σκοπιμότητας.
Το σενάριο φαίνεται να θεωρείται εξαιρετικά πιθανό και από τους θεσμικούς παράγοντες, καθώς Τράπεζα της Ελλάδος και Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής ευθυγραμμίζονται στις εκκλήσεις τους για δημοσιονομική ωριμότητα, συστήνοντας έμμεσα και άμεσα πολιτική συναίνεση και συνεννόηση για την αποφυγή εκτροπής στην οικονομία.
Αίσθηση συντονισμού
Σε εθνικό επίπεδο, η εικόνα συντονισμού κινήσεων που εκπέμπει η κινητότητα τόσο του Κυριάκου Μητσοτάκη όσο και του Αλέξη Τσίπρα, ιδιαίτερα ως προς τις σχέσεις με τις ΗΠΑ και στα ελληνοτουρκικά, ενισχύουν την αίσθηση ισχυρών πιέσεων, που κατευθύνουν ή επιβάλλουν συντονισμό πολιτικών μηνυμάτων, τουλάχιστον προς τους εταίρους και τον διεθνή παράγοντα.
Σε αυτό το πλαίσιο φαίνεται ότι εντάσσονται οι διαδοχικές επισκέψεις του Αλέξη Τσίπρα και του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Κωνσταντινούπολη και οι συναντήσεις τους με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο. Αντιστοίχως, οι επαφές με παράγοντες της τουρκικής πλευράς, καθώς εκτός από τη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν και τη συμφωνία για νέο πλαίσιο εφ όλης της ύλης διαλόγου, επαφές με παράγοντες της τουρκικής πλευράς είχε και ο Αλέξης Τσίπρας.
Στα διατλαντικά, μηνύματα έστειλε πρώτα ο Αλέξης Τσίπρας εγείροντας ενστάσεις για τη διεύρυνση της Συμφωνίας Αμυντικής Συνεργασίας Ελλάδας – ΗΠΑ και προς τον απερχόμενο πρέσβη των ΗΠΑ. Το Μέγαρο Μαξίμου, από την άλλη πλευρά και σύμφωνα με την Καθημερινή, προετοιμάζει το έδαφος για συνάντηση Μπάιντεν Μητσοτάκη στον Λευκό Οίκο τον Μάιο, ενώ παράλληλα κινείται και στην κατεύθυνση μιας μικρής συνάντησης στις Βρυξέλλες στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής ΕΕ – NATO, σενάριο που ωστόσο δεν έχει ιδιαίτερες πιθανότητες.
Η προοπτική αυτή θα ήταν ιδανική στο πλαίσιο σεναρίου πρόωρων εκλογών τον Μάιο, καθώς ισχυροποιεί το προφίλ του Κυριάκου Μητσοτάκη και δημιουργεί αίσθηση αναβαθμισης του γεωπολιτικού εκτοπίσματος της χώρας. Ο συνδυασμός αυτός έχει πάντα αυξημένη βαρύτητα στους εκλογικούς σχεδιασμούς, ιδιαίτερα στα κόμματα που απευθύνονται στο δεξιό και κεντροδεξιό ακροατήριο.
Η ημερομηνία των εκλογών
Σύμφωνα με τους πολιτικούς αναλυτές, η ημερομηνία των εκλογών ετεροπροσδιορίζεται επίσης, καθώς υπάρχουν σειρά περιορισμών:
- Πρώτα είναι οι πανελλαδικές εξετάσεις,
- μετά η προοπτική επαναληπτικών εκλογών, λόγω απλής αναλογικής και
- εν συνεχεία ο Αύγουστος που κορυφώνεται η Τουριστική περίοδος και παραδοσιακά δεν θεωρείται εκλογικός μήνας, καθώς
- από τη μια “τα μπάνια του λαού” είναι ιερά και
- από την άλλη η πολιτική αστάθεια θα μπορούσε να πλήξει τη βαριά βιομηχανία που είναι ο τουρισμός, υπονομεύονται έτι περαιτέρω τις ήδη αποδυναμωμένες αναπτυξιακές προοπτικές.
Αν τώρα σε αυτά προστεθούν παράγοντες όπως η πειρορισμένη διάρκεια των μέτρων στήριξης, τα προβλήματα στην απορρόφηση ευρωπαϊκών πόρων και το πάγιο αίτημα των εταίρων για τη διαμόρφωση ενιαίου, συνεκτικού και μακροχρόνιο σχεδιασμού για τη διαχείριση των ευρωπαϊκών κεφαλαίων, τότε, είναι προφανές ότι οι εκλογές επιβάλλονται και μάλιστα επιτακτικά από τις συνθήκες.
Έτσι, σύμφωνα με τα σενάρια που έχουν αναλυθεί, η προσφορότερη αλλά και μόνη επιλογή είναι η 29η Μαϊου, καθώς προσδιορίζει τις επαναληπτικές πριν τον Αύγουστο και μετά τις Πανελλήνιες Εξετάσεις.
Σφυγμομετρήσεις και Social Media
Διεθνώς και ιδιαίτερα στη Γαλλία, ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει λειτουργήσει ενισχυτικά για το προφίλ του προέδρου Μακρόν, ενώ έχει αποδυναμώσει τους πολιτικούς του αντιπάλους, καθώς αποτέλεσε ευαιρία για επίδειξη ισχυρής πολιτικής βούλησης και σθένους.
Στην Ελλάδα, οι σφυγμετρήσεις δείχνουν ισχυρό φιλο-ουκρανικό ρεύμα, περιορισμό του φιλορωσικού αισθήματος και ένα νέο εκκολαπτόμενο αντιρωσικό συναίσθημα. Η αντιρωσική δυναμική προάγεται από συγκεκριμένα κέντρα ως πόλος συσπείρωσης και αντί των δυνάμεων της Αριστεράς οι οποίες επιδεικνύουν σκεπτικισμό και δεν επιθυμούν σκληρές γραμμές αλλά προάγουν μια κουλτούρα μέσου πόλου. Σε αυτό το πλαίσιο μάλιστα, στα social media προάγεται και η συσχέτιση της Αριστεράς με τη Ρωσία και στη βάση του αντικομμουνισμού. Αν και αυτά δεν αντέχουν στη βάσανο της κοινής και πολιτικής λογικής, εν τούτοις είναι προφανές ότι συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενός χαλαρού μεν, αλλά ξεκάθαρου αντι-αριστερού μετώπου.
Τέτοιες πρακτικές, απαντώνται μόνο σε προεκλογικές περιόδους, καθώς σε διαφορετικές περιστάσεις ενέχουν ρίσκα κοινωνικών εντάσεων και διαχασμών που θα μπορούσαν -εφόσον δεν εκλείψουν άμεσα- να υπονοεμύσουν την κοινωνική συνοχή.
Σενάρια της επόμενης ημέρας
Με δεδομένο ότι οι εκλογές θα διεξαχθούν με απλή αναλογική, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ξεκαθαρίσει ότι θα επιδιώξει δεύτερες για να πετύχει πολιτική αυτοδυναμία ή σε κάθε περίπτωση να διασφαλίσει κυβέρνση με ενισχυμένη Κοινοβουλευτική πλειοψηφία που δεν θα κινδυνεύει από ad hoc και παροδικές μεταβολές του κλίματος στην κοινωνία.
Αυτό συνεπάγεται ότι εφόσον προκηρυχθούν εκλογές, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και η ημερομηνία της δεύτερης αναμέτρησης η οποία πρέπει να εμπεριέχει και 21 ημέρες προεκλογικής περιόδου και 14 ημέρες διερευνητικών επαφών και να εκφεύγει των Πανελληνίων Εξετάσεων, επίσης. Αυτό, αφήνει ως μόνη δυνατή ημερομηνία πρώτων εκλογών την 29η Μαΐου, καθώς προηγείται των Πανελλαδικών και σπρώχνει τις επαναληπτικές στα μέσα Ιουλίου, υπερβαίνοντας έτσι τον σκόπελο των Πανελληνίων Εξετάσεων, κατά τη διάρκεια των οποίων τα σχολεία δεν μπορολυν να χρησιμοποιηθούν ως εκλογικά κέντρα και οι μετακινήσεις των ενηλίκων είναι εξ ανάγκης… περιορισμένες.
Ωστόσο, οικονομικοί παράγοντες προσδιορίζουν ως “κίνδυνο” την εκλογική αναμέτρηση εν μέσω τουριστικής περιόδου, καθώς θεωρούν ότι ακόμα και πριν τον Αύγουστο οι πολιτικές εντάσεις και η δεδομένη αδράνεια του Δημοσίου τομέα είναι τροχοπέδη για τον κλάδο.
Κυβέρνηση ειδικού σκοπού με ημερομηνία λήξης
Σε ένα τέτοιο σενάριο, υπό τη λογική της αναγκαιότητας και με ζητήματα εθνικού επιπέδου τόσο στην οικονομία όσο και στα εθνικά θέματα, η λαϊκή ετυμηγορία όπως θα αποτυπωθεί Κοινοβουλευτικά με βάση την απλή αναλογική, θα μπορούσε να αποτελέσει το ιδανικό πρελούδιο για τον σχηματισμό κυβέρνησης ειδικού σκοπού με πολιτκά πρόσωπα και τεχνοκράτες και ορισμένου χρόνου.
Μια τέτοια κυβέρνηση, θα μπορούσε να έχει πρωθυπουργό από το πρώτο κόμμα, αλλά όχι τον αρχηγό του και μικτό υπουργικό συμβούλιο από πολιτικά πρόσωπα και τεχνοκράτες. Η ατζέντα θα είναι οριοθετημένη, στη διαμόρφωση ενιαίου και κοινής αποδοχής πλαισίου διαχείρισης κοινοτικών πόρων, την τήρηση δημοσιονομικών κανόνων και τη διαμόρφωση της ατζέντας διαλόγου για τα εθνικά θέματα. Δικλείδα ασφαλείας σε ένα τέτοιο σχήμα θα είναι προαποφασισμένος και προαναγγελθείς χρονικός ορίζοντας.
Αυτό το σενάριο βέβαια, είναι δύσκολα υλοποιήσιμο και εύκολα μπορεί να καεί και αναγκαστικά, καθώς θα τεθεί στον προεκλογικό διάλογο θα διαψευστεί. Οι έως τώρα τακτικισμοί και τα μηνύματα από το διεθνή παράγοντα δείχνουν ότι θέμα θα επανέλθει.
