Πολύ κοντά σε κατ αρχήν συμφωνία επί ενός πλαισίου συμφωνίας για την αποκλιάκωση της έντασης στην Ουκρανία φαίνεται ότι βρίσκονται Ρωσία και Ουκρανία, το οποίο φέρεται να περιλαμβάνει ένα σύνθετο μοντέλο εγγυήσεων ασφαλείας που προσομοιάζει με αυτό της Κύπρου, αλλά υπερβαίνει ζητήματα διχοτόμησης,
Προσχέδιο συμφωνίας 15 σημείων που περιλαμβάνει την παραίτηση του Κιέβου από τις φιλοδοξίες ένταξης στο ΝΑΤΟ με αντάλλαγμα ένα σύνθετο μοντέλο εγγυήσεων ασφσαλείας που προωθείται από την Τουρκία και προσομοιάζει με αυτό της Κύπρου, φαίνεται να συζητούν Ρωσία και Ουκρανία σε μια ουσιαστική προσπάθεια για τον τερματισμό της ένοπλης αντιπαράθεσης.
Auditor’s note: Η Τουρκία
Η συμφωνία εκτιμάται ότι θα έχει ευρύτερες γεωπολιτικές και γεωοικονομικές απολήξεις και δεν θα περιοριστεί στην αντίδραση των αγορών. Η δεδομένη -σύμφωνα με τα στοιχεία- συμμετοχή της Τουρκίας στο σχήμα εγγυήσεων προκαλεί διπλό πονοκέφαλο στην Αθήνα, καθώς σηματοδοτεί την εμπέδωση της αναβαθμισης του γεωπολιτικού εκτοπίσματος, με αντίκτυπο στα ελληνοτουρκικά, ενώ παράλληλα η αποδοχή του καεστώτος των εγγυήσεων με τη συμμετοχή της Τουρκίας θα έχει αντίκρυσμα στο Κυπριακό.
Η Ουκρανία και η Ρωσία έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο σε ένα δοκιμαστικό ειρηνευτικό σχέδιο 15 σημείων που περιλαμβάνει κατάπαυση του πυρός και αποχώρηση της Ρωσίας, εάν το Κίεβο δηλώσει ουδετερότητα και αποδεχτεί περιορισμούς όσον αφορά στις ένοπλες δυνάμεις του, σύμφωνα με τρία άτομα που συμμετέχουν στις συνομιλίες και τα οποία επικαλούνται οι Financial Times.
Το προσχέδιο της Συμφωνίας έχουν ήδη συζητήσει εκτενώς οι ομάδες εργασίας Ρωσίας και Ουκρανίας τη Δετέρα, ενώ την Τρίτη διατυπώθηκαν ενστάσεις και την Τετάρτη εξετάστηκαν οι διορθώσεις στη ρητορική που προτείνοντα.
Μοντέλο Κύπρου
Σύμφωνα με το προσχέδιο, το Κίεβο να παραιτηθεί από τα σχέδιά του να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και να δεσμευτεί να μην φιλοξενήσει ξένες στρατιωτικές βάσεις ή οπλισμό με αντάλλαγμα την προστασία από συμμάχους όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Τουρκία.
Η φύση των δυτικών εγγυήσεων για την ουκρανική ασφάλεια -και η αποδοχή τους από τη Μόσχα- θα μπορούσε ακόμη να αποδειχθεί μεγάλο εμπόδιο σε οποιαδήποτε συμφωνία, όπως και το καθεστώς των ουκρανικών εδαφών που κατέλαβε η Ρωσία το 2014.
Αν και η Μόσχα και το Κίεβο δήλωσαν αμφότερες την Τετάρτη ότι είχαν σημειώσει πρόοδο όσον αφορά τους όρους συμφωνίας, Ουκρανοί αξιωματούχοι παραμένουν επιφυλακτικοί αν ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είναι προσηλωμένος σε μια ειρηνευτική συμφωνία και ανησυχούν ότι η Μόσχα θα μπορούσε να κερδίσει χρόνο για να ανασυντάξει τις δυνάμεις της και να συνεχίσει την επίθεσή της.
Αποχώρηση ρωσικών στρατευμάτων
Ο Μικάιλο Ποντόλιακ, ανώτερος σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε στους Financial Times ότι οποιαδήποτε συμφωνία θα περιλαμβάνει την απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων από τα εδάφη της Ουκρανίας, που έχουν καταληφθεί από την έναρξη της εισβολής στις 24 Φεβρουαρίου – δηλαδή νότιες περιοχές κατά μήκος της Αζοφικής και της Μαύρης Θάλασσας, καθώς και εδάφη ανατολικά και βόρεια του Κιέβου.
Εκτός της συμφωνίας μένει -όπως όλα δείχνουν- το ζήτημα της Κριμαίας, στο οποίο η Μόσχα εκμαιεύει τη σιωπηρή αποδοχή του καθεστώτος που έχει επιβάλλει από το Κίεβο και τη διεθνή κοινότητα, καθώς η υπαναχώρηση στο ζήτημα του NATO αποτελεί σαφή υπόμνηση άδυναμίας διεκδίκησης εδαφών.
Η Μόσχα, φαίνεται να κάνει μισό βήμα πίσω στην αποστρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας, καθώς συμφωνεί στη διατήρηση ενόπλων δυνάμεων, αλλά επιβάλλει ξεκάθαρη δέσμευση και ρήτρα μη-ένταξης σε άλλους στρατιωτικούς σχηματισμούς και συμμαχίες, όπως το NATO, καθώς και άρνησης εδραίωσης ξένων βάσεων στο έδαφός της. Στο προσύμφωνο δεν γίνεται αναφορά στην ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλους εμπορικούς συνασπισμούς.
Σουηδία η Ουκρανία
Ο εκπρόσωπος Τύπου του Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε στους δημοσιογράφους την Τετάρτη ότι η ουδετερότητα για την Ουκρανία με βάση το καθεστώς της Αυστρίας ή της Σουηδίας ήταν ένα σενάριο. «Αυτή η επιλογή συζητείται πραγματικά τώρα και είναι μια επιλογή που μπορεί να θεωρηθεί ουδέτερη» δήλωσε ο Πεσκόφ.
Ο Σεργκέι Λαβρόφ, υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, δήλωσε ότι «απολύτως συγκεκριμένες διατυπώσεις» ήταν «κοντά στο να συμφωνηθούν» στις διαπραγματεύσεις.
SitRep: Βομβαρδισμοί και… Μπάιντεν
Παρά την πρόοδο στις ειρηνευτικές συνομιλίες, ουκρανικές πόλεις δέχθηκαν σφοδρούς βομβαρδισμούς για τρίτη συνεχόμενη νύχτα, ενώ το Κίεβο δήλωσε ότι εξαπολύει αντεπίθεση κατά των Ρώσων εισβολέων.
Σε ομιλία του προς τα μέλη του Κογκρέσου την Τετάρτη, ο Ζελένσκι απηύθυνε έκκληση στις ΗΠΑ να επιβάλουν ζώνη απαγόρευσης πτήσεων ή να παράσχουν μαχητικά αεροσκάφη ή άλλα μέσα για να αποκρούσουν την επίθεση της Ρωσίας στη χώρα του και να επιβάλουν σκληρότερες οικονομικές κυρώσεις στη Μόσχα.
Σε μια δραματική έκκληση, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι η Ουκρανία χρειάζεται την υποστήριξη της Αμερικής αφού η Ρωσία είχε εξαπολύσει «βάναυση επίθεση κατά των αξιών μας».
Σημεία τριβής
Δύο από τους ανθρώπους είπαν ότι η υποτιθέμενη συμφωνία περιλαμβάνει, επίσης, διατάξεις για την κατοχύρωση δικαιωμάτων για τη ρωσική γλώσσα στην Ουκρανία, όπου ομιλείται ευρέως, αν και τα ουκρανικά είναι η μόνη επίσημη γλώσσα. Η Ρωσία έχει παρουσιάσει την εισβολή της ως μια προσπάθεια να προστατεύσει τους ρωσόφωνους στην Ουκρανία από αυτό που ισχυρίζεται ότι είναι «γενοκτονία» από «νεοναζί».
Ο Podolyak δήλωσε ότι «τα ανθρωπιστικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων των γλωσσικών θεμάτων, συζητούνται μόνο μέσα από το πρίσμα των αποκλειστικών συμφερόντων της Ουκρανίας».
Το μεγαλύτερο σημείο εμπλοκής παραμένει η απαίτηση της Ρωσίας να αναγνωρίσει η Ουκρανία την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και την ανεξαρτησία δύο αυτονομιστικών κρατιδίων στην ανατολική συνοριακή περιοχή του Ντονμπάς.
Η Ουκρανία έχει αρνηθεί μέχρι στιγμής, αλλά είναι πρόθυμη να συζητήσει τμηματικά το ζήτημα, δήλωσε ο Podolyak.
«Τα αμφισβητούμενα και συγκρουόμενα εδάφη [είναι] ξεχωριστή υπόθεση. Μέχρι στιγμής, μιλάμε για εγγυημένη απόσυρση από τα εδάφη που έχουν καταληφθεί από την έναρξη της στρατιωτικής επιχείρησης στις 24 Φεβρουαρίου», όταν ξεκίνησε η εισβολή της Ρωσίας, είπε.
