Βαρύ αποτύπωμα αφήνει στις αγορές το γεωπολιτικό και γεωοικονομικό σκάκι των μεγάλων δνάμεων, καθώς επιχειρούν εν μέσω πολυεπίπεδης κρίσης να επανατοποθετηθούν στη διεθνή σκακιέρα. Οι δηλώσεις Μπλίνκεν για ραγδαία μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της ΕΕ από τη Ρωσία, προκάλεσαν απειλές για lockout από τον Nord Stream 1 από τη Μόσχα, με τις αγορές να τις αξιολογούν ως αξιόπιστες, δεδομένου του track record της Μόσχας.
Οι επενδυτές αντιμετωπίζουν αλληλεπικαλυπτόμενες κρίσεις και την απειλή του στασιμοπληθωρισμού
Περίληψη
- Η μεγαλύτερη προσφυγική κρίση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
- Ενεργειακή κρίση
- Κίνδυνος επισιτιστικής κρίσης
- Απειλή στασιμοπληθωρισμού
- Στο κόκκινο τα Χρηματιστήρια
Παγκόσμιο sell-off στα Χρηματιστήρια και αναζωπύρωση της ενεργειακής κρίσης προκαλούν οι δηλώσεις και δράσεις σε πολιτικό επίπεδο. Πλέον, το φάντασμα του στασιμοπληθωρισμού πλανάται πάνω από την παγκόσμια οικονομία. Επίσης, ο συνδυασμός προσφυγικού με τον πληθωρισμό τροφίμων δημιουργεί προδιαγραφές οξείας επισιτιστικής κρίσης στην Ευρώπη(!)
Auditor’s note
Η δυναμική που έχει αναπτυχθεί γεωοοικονομικά, φαίνεται ισχυρότερη από τη γεωπολιτκή, καθώς ακόμα και αν ο πόλεμος στην Ουκρανία τελειώσει οι ειλημμένες από τη Δύση αποφάσεις και η χρήση “πυρηνικών” οικονομικών όπλων, δείχνουν να έχουν θέσει πολλά ζητήματα εγγενούς συνεργασίας σε τροχιά απο-παγκοσμιοποίησης ή τουλάχιστον αποσάθρωσης του μοντέλου διαλειτουργικότητας της παγκόσμιας οικονομίας.
Η ένταση είναι τέτοια, που το κλίμα που διαμορφώνεται σε πολλές κοινωνίες, με την ενεργό συμμετοχή και των media, παραπέμπει σε ψυχροπολεμικές εποχές ή ενδεχομένως και μεσοπολεμικές.
Κατ επέκταση, οι αγορές δεν καλούνται να αποτιμήσουν το ρίσκο της κρίσης, αλλά τα διαφορετικά σενάρια της νέας πραγματικότητας που διαμορφώνεται για την επόμενη ημέρα. Και αυτά, πριν ακόμα ξεκινήσουν οι αγορές να καταγράφουν τον αντίκτυπο της χειρότερης προσφγικής κρίσης που αντιμετωπίζει η ΕΕ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς σχεδόν 2 εκατ. πρόσφυγες έχουν εγκαταλείψει την εστία του πολέμου στην Ουκρανία και έχουν περάσει σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Το Ιράν δεν μπορεί να αναπληρώσει τη Ρωσία
Σύμφωνα με τους αναλυτές ενδεχόμενη μείωση της διαθέσιμης παγκοσμίως τροφοδοσίας πετρελαίου κατά 5 εκατ., όσο δηλαδή η παραγωγή της Ρωσίας θα οδηγούσε σε εκτόξευση του πετρελαίου στα 200 δολάρια το βαρέλι και το φυσικό αέριο σε δυσθεώρητα ύψη. Ακόμα κι αν το Ιράν συμφωνήσει με τις ΗΠΑ, στην καλύτερη περίπτωση θα μπορούσε να συνεισφέρει 1 εκατ. βαρέλια ημερησίως και όχι άμεσα.
Ακόμα όμως και η μέχρι πρότινος δεδομένη συμφωνία ΗΠΑ – Ιράν τώρα είναι λιγότερο βέβαιη, καθώς το Σαββατοκύριακο ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ έθεσε ζήτημα ρήτρας εξαίρεσης από τις κυρώσεις σε Ουάσιγκτον και Τεχεράνει, μπλοκάροντας πρακτικά την προσπάθεια των ΗΠΑ να αντικαταστήσουν σταδιακά τη ρωσική εξάρτηση με… ιρανικό αργό έως ότου υπάρξει επεναξισορρόπηση και είσοδος άλλων παιχτών.
Η εικόνα στις αγορές
Σε αυτό το κλίμα, οι δείκτες στα περισσότερα χρηματιστήρια έκλεισαν τη Δευτέρα σε βαθύ κόκκινο, αναπτύσσοντας ταχύτητα που δείχνει ασυγκράτητη και έχει ήδη παρασύρει στις ασιατικές αγορές. Η ένταση αυτή, που καταλήγει και αποτυπώνεται στα Χρηματιστήρια, έχει προηγουμένως εμπεδωθεί στις αγορές εμπορευμάτων, με το πετρέλαιο σε νέα υψηλά από το 2008 και το φυσικό αέριο στην Ευρώπη σε νέα ιστορικά υψηλά, πάνω από τα 240 ευρώ τη μεγαβατώρα.
Καθώς Ρωσία και Ουκρανία είναι από τους μεγαλύτερους παραγωγούς και εξαγωγούς σιτηρών και δημητριακών, ο πόλεμος είχε εξ αρχής αντίκρισμα και στις τιμές των τροφίμων. Οι ήδη επιβληθείσες κυρώσεις στη Ρωσία, όμως, οδήγησαν σε ανοδική έκρηξη τις τιμές του αλουμινίου, δεδομένου ότι χώρα είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός,
Η Ρωσία απειλεί να κλείσει τον Nord Stream 1
Ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης Αλεξάντερ Νόβακ απείλησε να διακόψει τις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω του αγωγού Nord Stream 1 ως αντίποινα για την απόφαση της Γερμανίας να εμποδίσει τη λειτουργία του νέου Nord Stream 2.
Σε τηλεοπτική δήλωση, ο Νόβακ, που είναι επίσης ο κορυφαίος ενεργειακός αξιωματούχος της χώρας, είπε ότι η Ρωσία δεν έχει λάβει ακόμη την απόφαση, αλλά έχει το πλήρες δικαίωμα σε αντικυρώσεις και να θέσει εμπάργκο στις προμήθειες φυσικού αερίου που διέρχονται μέσω του αγωγού NS1, ο οποίος είπε ότι λειτουργεί τώρα «στην πλήρη χωρητικότητά του.»
Τα ενεργειακά εμπορεύματα
Τον προηγούμενο μήνα, το Βερολίνο ανέστειλε και ανακοίνωσε ότι επανεξετάζει τον αγωγ΄΄ο Nord Stream 2, ύψους 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων, το οποίο είχε σχεδιαστεί για να παρέχει σταθερές προμήθειες φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Η προειδοποίησή του έρχεται καθώς η Ευρώπη δεσμεύεται να μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο κατά σχεδόν 80% φέτος.
Πάγωσε η Wall Street
ΟΙ αμερικανικές αγορές ένιωσαν εξίσου την απειλή της Ρωσίας να αφήσει την Ευρώπη να παγώσει, καθώς οι πρόσφατες ενέργειες του Βλάντιμιρ Πούτιν, έχουν επιβεβαιώσει ότι οι απειλές του δεν είναι… μπλόφες.
Ο S&P 500 κατέγραψε την μεγαλύτερη πτώση σε περισσότερο από ένα χρόνο, λόγω ανησυχιών ότι το αυξανόμενο κόστος των εμπορευμάτων που προέρχεται από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία θα μπορούσε να ωθήσει τις οικονομίες προς την ύφεση και να προκαλέσει στασιμοπληθωρισμό.
Ο δείκτης “φόβου” VIX
Ο Dow Jones υποχώρησε 679,31 μονάδες ή 2,02%, και ο Nasdaq Composite σημείωσε πτώση 383,86 μονάδων ή 2,8%. Ο πανευρωπαϊκός δείκτης STOXX 600 (.STOXX) υποχώρησε 1,10% και ο MSCI Worldwide έγραψε απώλειες 2,41%.
Ο DAX φαινόταν έτοιμος να επιβεβαιώσει την είσοδό του σε bear market, αφού έχει υποχωρήσει πτώση 20% από το υψηλό του Ιανουαρίου.
Τα futures του αργού τύπου Brent σημείωσαν άνοδο 4,3% στα 123,21 δολάρια το βαρέλι. Το αμερικανικό αργό σημείωσε άνοδο 3,22% στα 119,40 δολάρια το βαρέλι.
Το πετρέλαιο έκλεισε στη Νέα Υόρκη στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας και ο πόλεμος έχει ουσιαστικά μειώσει κατά περισσότερο από 25% τις παγκόσμιες εξαγωγών σιταριού.
Οι ΗΠΑ έτοιμες να κόψουν το ρωσικό αργό
Στην Ουάσιγκτον, στο Κογκρέσο υπήρξε διακομματική συμφωνία για το περίγραμμα της νομοθεσίας για την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου στις ΗΠΑ, ανοίγοντας το δρόμο για ταχεία απεμπόληση του αργού. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι οι ποσότητες που αργού που εισάγουν οι ΗΠΑ από τη Ρωσία είναι εξαιρετικά περιορισμένες και δεν προσεγγίζουν τις ανάγκες που καλύπτει η ΕΕ με ρωσικό πετρέλαιο.
Την ίδια στιγμή ο χρυσός ξεπέρασε τα 2000 δολάρια η ουγκιά, το Brent τα 127 δολάρια, ο χαλκός 4,9 δολάρια ο τόνος και ο άνθρακας τα 422 δολάρια. Αν σε αυτά συνυπολογιστεί η μεγάλη άνοδος σε σιτηρά και δημητριακά, που τώρα φαίνεται να σταθεροποιούνται, τότε η αναπτυξιακή δυναμική της παγκόσμιας οικονομίας τίθεται υπό αμφισβήτηση και το ενδεχόμενο ύφεσης και στασιμοπληθωρισμού ενισχύεται.
Το σιτάρι εκτινάσσεται
Το σιτάρι εκτινάχθηκε σε υψηλό όλων των εποχών, ξεπερνώντας τα επίπεδα κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης το 2008, καθώς ο εντεινόμενος πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία κόβει ένα από τα κορυφαία καλάθια ψωμιού στον κόσμο και προκαλεί ακραίο σοκ στην προσφορά.
Οι τιμές έχουν εκτοξευθεί περισσότερο από 60% τις τελευταίες δύο εβδομάδες, καθώς ο πόλεμος ουσιαστικά έκλεισε περισσότερο από το ένα τέταρτο της παγκόσμιας προσφοράς βασικών τροφίμων που χρησιμοποιείται σε οτιδήποτε, από ψωμί μέχρι μπισκότα και ζυμαρικά.
Το σιτάρι φτάνει σε ρεκόρ, ξεπερνώντας τα υψηλά κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας επισιτιστικής κρίσης
Κόλαση και στα ομόλογα
Οι πραγματικές αποδόσεις των κρατικών ομολόγων της ευρωζώνης μειώθηκαν απότομα καθώς η άνοδος των τιμών της ενέργειας πυροδότησε ανησυχίες ότι οι παγκόσμιες οικονομίες κινδυνεύουν από στασιμοπληθωρισμό, όπως περιγράφεται η εκτίναξη των τιμών εν μέσω οικονομικής δυσπραγίας.
Οι αποδόσεις των 10ετών και 30ετών κρατικών ομολόγων της Γερμανίας που συνδέονται με τον πληθωρισμό υποχώρησαν έως και περίπου 16 μονάδες βάσης, σημειώνοντας νέα χαμηλά ρεκόρ -2,531% και -2,407%.
