Γενικευμένο «πιστολίδι» ρευστοποιήσεων επικράτησε σε όλες τις παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές τη Δευτέρα, με τους ασιατικούς δείκτες να υποχωρούν έως 2,13%, τους ευρωπαϊκούς να χάνουν έως 1,88%, ενώ ισχυρότατες απώλειες καταγράφουν και οι τρεις δείκτες της Wall Street με τον Dow Jones να χάνει 600 μονάδες.
- Στη δίνη της μετάλλαξης Όμικρον εκ νέου οι αγορές
- Γενικευμένη πτώση διεθνώς, ισχυρή βουτιά και στο Χ.Α.
- Περιόρισε αρκετά τις αρχικές απώλειες το Χ.Α. όμως έχασε 1,19%
Μια… κατακόκκινη εικόνα για τα παγκόσμια χρηματιστήρια που υπό το φόβο των νέων περιοριστικών μέτρων λόγω της εξάπλωσης της μετάλλαξης Όμικρον, οδηγούνται σε ταχύτατη διόρθωση, καθώς μειώνεται το ρίσκο απανταχού.
Η Ολλανδία είναι η πρώτη χώρα που προχωρά σε σκληρό lockdown κατά τα πρότυπα των αρχών της πανδημίας επαναφέροντας τον εφιάλτη που συνεπάγεται αυτή η ιδιότυπη «φυλακή» της κοινωνίας και της οικονομίας, το Παρίσι (πρώτη πόλη στον κόσμο σε τουριστικές αφίξεις) ακύρωσε τις εορταστικές εκδηλώσεις της Πρωτοχρονιάς, η Μ. Βρετανία εξετάζει νέα μέτρα, ενώ την Τρίτη ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν θα κάνει διάγγελμα για την πανδημία.
Νέα μέτρα
Ο εφιάλτης είναι εδώ, ενώ νέοι περιορισμοί αρχίζουν και μπαίνουν στα ταξίδια και στην ελεύθερη πρόσβαση των πολιτών από χώρα σε χώρα, επαναφέροντας μνήμες από τις αρχές του 2021 και τη μετάλλαξη Δέλτα. Και η χώρα μας, επέβαλε νέα μέτρα για την είσοδο πολιτών από άλλες χώρες, κάτι που με τη σειρά του φέρνει νέο «πάγωμα» στις χειμερινές τουριστικές αφίξεις και ακύρωση σημαντικών events, όπως σημειώνουν εκπρόσωποι του τουριστικού κλάδου.
Παράλληλα, τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα παραμένουν σημαντικότατα και πιθανότατα θα ενταθούν το επόμενο διάστημα με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τις αυξήσεις τιμών και τις ελλείψεις σημαντικών πρώτων υλών και έτοιμων αγαθών. Αν σε όλα αυτά προστεθεί και ο «πόλεμος» της ενέργειας που έχει ασφαλώς και γεωστρατηγικές προεκτάσεις και οδηγεί σε νέους «δρόμους» τις σχέσεις κορυφαίων δυνάμεων του κόσμου, καταλαβαίνουμε ότι η αύξηση ρίσκου στις αγορές, δεν είναι η πρώτη προτεραιότητα των επενδυτών.
Το που θα καταλήξει όλος αυτός ο συνδυασμός αρνητικών εξελίξεων στην οικονομική, επιχειρηματική και κοινωνική δραστηριότητα διεθνώς, είναι δύσκολο να εκτιμηθεί σ’ αυτή τη φάση, όμως αναλυτές ξεκαθαρίζουν ότι αν δεν αλλάξει η κατάσταση – τουλάχιστον στο θέμα των τιμών στην ενέργεια – μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2022, τότε θα πάμε σε νέο status quo διεθνώς.
Όπως σημειώσαμε και στο σχόλιο της Παρασκευής, δεν αποκλείεται να… ξαναγραφτούν τα… βιβλία της σύγχρονης οικονομίας και των διεθνών σχέσεων, με την πανδημία ήδη να έχει αλλάξει πολλά – ίσως μια για πάντα – σε πολλές εκφάνσεις της οικονομικής, επιχειρηματικής και κοινωνικής δραστηριότητας. Το σίγουρο είναι ότι χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό δεν μπορούν να ανταποκριθούν στο τρέχον καθεστώς τιμών ενέργειας, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό για την οριακή κατάσταση που έχουν να αντιμετωπίσουν οι κυβερνήσεις.
Σε δύσκολα διλήμματα οι αγορές
Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον, οι αγορές που εδώ και χρόνια «επιδοτούνται» από τις πολιτικές των κεντρικών τραπεζών έχοντας – εν πολλοίς – απομακρυνθεί από τις διακυμάνσεις της πραγματικής οικονομίας, είναι μπροστά σε δύσκολα διλήμματα.
Και αυτό διότι μολονότι οι συνθήκες σε μακροοικονομικό όσο και μικροοικονομικό επίπεδο είναι αφιλόξενες για την αύξηση ρίσκου στα χρηματιστήρια, οι κεντρικές τράπεζες θα συνεχίσουν την ίδια πολιτική επιτοκίων, παρέχοντας «ασπίδα» ρευστότητας. Αυτό, για αρκετούς… γνώστες των χρηματιστηρίων, καθιστά την πορεία των αγορών σχεδόν… προβλέψιμη. Βρίσκουν αφορμές για μικρές ή μεγαλύτερες διορθωτικές κινήσεις, όμως κατόπιν ακολουθούν νέα ιστορικά υψηλά, πάντα υπό την πλήρη «κάλυψη» των κεντρικών τραπεζών.
Για πρώτη φορά στην ιστορία, η μεγάλη εικόνα για τις αγορές και ο κεντρικός καταλύτης που τις ώθησε σ’ όλα τα «τρελά» ρεκόρ την τελευταία 12ετία, δεν είναι οι εξελίξεις στην οικονομία και η κερδοφορία των επιχειρήσεων, αλλά οι πολιτικές αυξημένης φροντίδας των κεντρικών τραπεζών.
Εν κατακλείδι, μένει να δούμε ποια θα είναι η μεσοπρόθεσμη πορεία των αγορών, σε μια συγκυρία που υπάρχουν τεράστια και πρωτοφανή ρίσκα, εν μέσω παγκόσμιας πανδημίας, γενικευμένης ενεργειακής κρίσης, κρίσης στην εφοδιαστική αλυσίδα με σημαντικές ελλείψεις προϊόντων και καθοριστικών κρίκων της παγκόσμιας βιομηχανίας, αλλά και ακρίβειας των τιμών των αγαθών.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, έως τώρα οι αγορές έχουν πολύ… λίπος για κάψιμο, καθώς δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι προέρχονται από υπερ-δωδεκαετές bull market, που παρά τις θεμιτές διορθώσεις, φέρνει διαρκώς νέα ιστορικά υψηλά στους δείκτες – οδηγούς, όπως έγινε με τους δείκτες της Wall Street προ ενάμιση περίπου μήνα.
Ουραγός και παρατηρητής το Χ.Α.
Εντός αυτών των συνθηκών, η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να ισορροπήσει σε τεντωμένο σχοινί, αποκλείοντας εδώ και καιρό νέο lockdown καθώς (γνωρίζει πως) θα έφερνε οικονομική καταστροφή, ενώ από την άλλη πλευρά η επιδημιολογική εικόνα είναι οριακή και διαρκώς επιδεινούμενη. Μια εξίσωση εξαιρετικά δύσκολη, ένας Γόρδιος Δεσμός επώδυνος σε κάθε προσπάθεια επίλυσής του.
Έτσι, το ελληνικό χρηματιστήριο παραμένει ουραγός και… εκ μακρόθεν παρατηρητής των εξελίξεων, καθώς μολονότι δεν ακολούθησε το πρότερο πάρτι, νομοτελειακά επηρεάζεται σε κάθε αρνητική συγκυρία ή διόρθωση διεθνώς. Και δεδομένου ότι απομένουν οκτώ συνεδριάσεις για τη λήξη του έτους και με τους ισχυρούς ξένους να έχουν κλείσει βιβλία, ρηξικέλευθες διαφοροποιήσεις στην εικόνα του Χ.Α. δεν αναμένονται αυτές τις ημέρες.
Βγήκαν άμυνες
Πάντως, στη συνεδρίαση της Δευτέρας το Χ.Α. έβγαλε κάποιες άμυνες και περιόρισε τις ενδοσυνεδριακές απώλειες. Ο Γενικός Δείκτης έκλεισε στις 876,93 μονάδες με πτώση 1,19%, ενώ στο χαμηλό ημέρας, μια ώρα μετά το άνοιγμα, έφτασε να χάνει έως 2,48% όταν είχε πέσει στις 865,49 μονάδες. Ισχυρές απώλειες 1,30% και 1,38% είχαν αντίστοιχα οι FTSE 25 και τραπεζικός δείκτης, ενώ καλύτερη ήταν η εικόνα του μεσαίου χώρου καθώς ο Mid Cap είχε οριακή πτώση μόλις 0,10%.
Η αξία συναλλαγών διαμορφώθηκε στα 43,47 εκατ. ευρώ. Στο χώρο του Large Cap στο μεγαλύτερο διάστημα της συνεδρίασης καμιά μετοχή δεν κινούνταν ανοδικά, όμως στο τέλος γύρισαν θετικά οι Lamda Development, Jumbo, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Ελλάκτωρ, ενώ αμετάβλητος έκλεισε ο ΟΠΑΠ.
Απώλειες πλέον του 2% είχαν οι Quest Συμμετοχών (παρθενική της συνεδρίαση στον FTSE 25), Coca Cola HBC, Εθνική, ΔΕΗ, Aegean Airlines, ΕΛΠΕ και ΕΥΔΑΠ.
Στον Mid Cap ανοδικά έκλεισαν οι Epsilon Net, (πρεμιέρα σήμερα για αμφότερες στο δείκτη), Intracom Holdings, Παπουτσάνης, ΕΧΑΕ, Fourlis και Autohellas. Στο σύνολο της αγοράς 35 μετοχές έκλεισαν με άνοδο έναντι 82 που υποχώρησαν.