Μπροστά σε νέα, διπλή κρίση βρίσκονται τα Jumbo, καθώς η διοίκηση του Απόστολου Βακάκη επιλέγει για μια ακόμη φορά να εξαντλήσει τα περιθώρια και να αντισταθμίσει τις απώλειες λόγω αύξησης τιμών με τη μείωση του εργασιακού κόστους, με αποτέλεσμα την οργίλη αντίδραση των εργαζομένων και τη διάχυση του αντικτύπου στα social media.
Να πυροβολάει τα πόδια του μοιάζει ο επικεφαλής της Jumbo Απόστολος Βακάκης. Ο Βασικός μέτοχος και CEO της Jumbo επέλεξε, σε μια περίοδο αυξημένης κοινωνικής ευαισθητοποίησης γύρω από εργασιακά θέματα, να εξαντλήσει τα περιθώρια και τις αντοχές των εργαζομένων του επιβάλλοντας ακραίες πολιτικές για τη διάσωση των περιθωρίων κέρδους.
Έτσι, τα Jumbo βρίσκονται τώρα αντιμέτωπο με νέα κρίση φήμης, καθώς στα social media οι πολτικές της διοίκησης Βακάκη καταδεικνύονται ως οι πλέον επικίνδυνες. Την Πέμπτη εδραιώθηκε και απέκτησε δυναμική το hashtag #cancel_jumbo, το οποίο θα μπορούσε να έχει τρομακτικές συνέπειες για το brand. Με δεδομένο τα όσα συνέβησαν με την efood, η διοίκηση της Jumbo μπορεί τώρα να επιχειρήσει μια προκαταρκτική αξιολόγηση ρίσκου.
Ήδη πάντως το #cancel_jumbo είναι το τέταρτο πιο δημοφιλές hashtag στο Twitter στην Ελλάδα με πάνω από 4,000 tweets. Συνολικά, στο internet η κατάσταση μοιάζει όμως ελεγχόμενη. Το θέμα έπαιξε βέβαια σε όλα τα media, αλλά με μεγάλη προσοχή και χωρίς να προβάλλεται η κατάσταση αλλά μόνο ως… καταγγελία εργαζομένων -στα περισσότερα-. Ωστόσο, το σκηνικό μπορεί -και αναμένεται- να αλλάξει ραγδαία καθώς το ζήτημα έχει ήδη λάβει πολιτικές διαστάσεις, με την αντιπολίτευση να προετοιμάζεται για να εγκαλέσει τους υπουργούς Εργασίας και Ανάπτυξης.
Το εν εξελίξει σκάνδαλο δεν είναι το πρώτο που πλήττει τα Jumbo. Ο Απόστολος Βακάκης έχει κατ επανάληψη κατηγορηθεί για απάνθρωπες συνθήκες εργασίας και πρακτικές εργασιακής ζούγκλας. Αυτό συνεπάγεται ότι η νέα κρίση χτίζεται πάνω σε ήδη υπάρχουσες. Από την άλλη πλευρά ο Απόστολος Βακάκης έχει διαμορφώσει μηχανισμούς επικοινωνιακής διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων.
Τί συμβαίνει
Σύμφωνα με τον ΣΕΑ, ο κανονισμός που πρόσφατα επικυρώθηκε από την Jumbo δίνει στην εταιρία τη δυνατότητα, μεταξύ άλλων, να
- μετακινεί και να αποσπά οποιονδήποτε εργαζόμενο από το τμήμα ή το κατάστημα σε άλλο τμήμα ή κατάστημα στην επικράτεια,
- να ορίζει τη διάρκεια της ημερήσιας και εβδομαδιαίας εργασίας, τις ώρες έναρξης και λήξεως της εργάσιμης ημέρας, τον χρόνο που ο εργαζόμενος παρέχει πραγματική υπηρεσία και τις διακοπές εργασίας του προσωπικού της
και -πέρα από παρατηρήσεις και επιπλήξεις-
- να επιβάλλει πρόστιμο αφαιρώντας από τον εργαζόμενο μέχρι και το 1/4 του μηνιαίου μισθού του.
Η ανακοίνωση με τίτλο «Πάντα ένα βήμα μπροστά στην εργοδοτική ασυδοσία ο mr. 7ημερο – 12ωρο» παραπέμπει στην πρόταση του κ. Βακάκη μετά το lockdown πέρυσι τέτοιο καιρό, για απελευθέρωση του ωραρίου με 7ήμερο και εναλλάξ λειτουργία κλάδων και αλυσίδων, προκειμένου να δοθούν ίσες ευκαιρίες σε όλους ανεξαιρέτως τους λιανεμπόρους. Πρακτικά, για τους εργαζόμενους αυτό μεταφράζεται σε 12 ώρες εργασία την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα για όσους το επιθυμούν.
Εξάλλου, πριν από λίγο καιρό, ο επιχειρηματίας πρότεινε λειτουργία των καταστημάτων μια επιπλέον Κυριακή, 26/12, για να αναπληρωθεί ο χρόνος που χάνεται με το εορταστικό ωράριο των καταστημάτων, τα οποία ανοίγουν μία ώρα αργότερα.
Απάντηση με… διαρροές
Από την εταιρία διαρρέεται ότι δεν υπάρχει νέος Κανονισμός Εργασίας και ότι ο κανονισμός υφίσταται εδώ και δύο χρόνια (από 20.2.2020) αλλά εγκρίθηκε πρόσφατα. Αναφέρουν σχετικά ότι «όσον αφορά τον αρμοδίως εγκεκριμένο Εσωτερικό Κανονισμό Εργασίας του προσωπικού της εταιρίας (ο οποίος είχε κατατεθεί προς έγκριση από τον Φεβρουάριο του 2020 και επικυρώθηκε τον Νοέμβριο του 2021, κοινοποιήθηκε δε σε όλους τους κοινωνικούς εταίρους), ουδεμία πρωτοτυπία υφίσταται, δεδομένου ότι προβλέπονται οι διατάξεις της ισχύουσας εργατικής νομοθεσίας. Ό,τι ισχύει σε άλλες ομοειδείς επιχειρήσεις ισχύει και στον όμιλο Jumbο».
Οι διατυπώσεις αυτές στόχο έχουν να πετάξουν το μπαλάκι στην κυβέρνηση και να διευρύνουν το πλαίσιο των υπό διερεύνηση επιχειρήσεων για τα media, ώστε να περιοριστεί το αρνητικό αποτύπωμα της Jumbo. Η επιτυχία της στρατηγικής διάχυσης ευθύνης και διεύρυνσης του μετώπου μένει να κριθεί.
Πάντως, από την άλλη πλευρά, η ανάδειξη της κρίσης αυτής τόσο κοντά στις γιορτές και με το εορταστικό shopping να αναπτύσσει ταχύτητα μπορεί να πλήξει καίρια και σε μικρό χρονικό διάστημα την εταιρία.
Auditor’s note
Eίναι προφανές ότι η στρατηγική του Απόστολου Βακάκη δημιουργεί διαρκώς κρίσεις και αυξάνει το ρίσκο για την εταιρία, ενδεχομένως και δυσανάλογα με το προσδοκώμενο όφελος. Προοδευτικά, μάλιστα, η φήμη της εταιρίας και το brand quality αμαυρώνονται. Η έκταση της βλάβης και το βάθος της κοινωνικής απαξίας δεν μπορούν να αποτιμηθούν real time αλλά σε βάθος χρόνου και υπό συνθήκες. Η αίσθηση που δημιουργείται πάντως από τις κινήσεις του βασικού μετόχου προδίσει νευρικότητα και εσωτερική ανασφάλεια. Το ρίσκο απώλειας τζίρου και οι επιπλοικές στη φήμη θα μπορούσαν να εγείρουν θέμα καταλληλότητας του Απόστολου Βακάκη ως CEO. Όντας, βέβαια ο βασικός μέτοχος, τέτοιο θέμα θα ήταν δύσκολο να εγερθεί στην Ελλάδα. Η πρακτική αμφισβήητησης της διοικητικής ικανότητας και καταλληλότητας των μετόχων εταιριών είναι διαδεδομένη στις ΗΠΑ και αποκτά δυναμική τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ασία.
Μέχρι τώρα ο Απόστολος Βακακης διοικούσε με το ρητό “its better to be feared, than loved, if you cannot be both”. Η στρατηγική αυτή απέδωσε κέρδη και μερίσματα για τους μετόχους. Το ενδεχόμενο όμως πλέον να έχει περάσει την κόκκινη γραμμή και τα συσσωρευμένα σκάνδαλα να υπομεύουν την εσωτερική αξία της εταιρίας, δεν μπορεί να αποκλειστεί.
