Μετ’ επιτάσεως και από πολλές πλευρές τίθεται πλέον το ζήτημα λήξης των πιστοποιητικών εμβολιασμού, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ΕΕ. Η συζήτηση ανοίγει καθώς έχει ήδη παρέλθει εξάμηνο από την έναρξη των εμβολιασμών και από τώρα εκπνέει η αντίστοιχη περίοδος από την ολοκλήρωση των μαζικών εμβολιασμών με τη δεύτερη δόση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, μέχρι το τέλος του έτους και στις αρχές του επόμενου, θα έχει αποδυναμωθεί αισθητά το τείχος ανοσίας που οικοδομήθηκε το καλοκαίρι του 2021. Το ζήτημα αυτό εγκυμονεί δύο κινδύνους: Αφενός την αλλαγή κατάταξης της χώρας στον χάρτη εμβολιασμών παγκοσμίως και αφετέρου ένα νέο κύμα με τη συμμετοχή των μέχρι τώρα προστατευμένων, οι οποίοι επιμένοντας στην πεποίθηση ανοσίας θα συνεχίσουν να κινούνται ελέυθερα χωρίς να έχουν λάβει την ενισχυτική δόση.
Το διττό αυτό πρόβλημα αναγκάζει κυβενρήσεις σε όλο τον κόσμο να συζητούν -ενίοτε και ανοιχτά- την προοπτική εκπνοής των πιστοποιητικών εμβολιασμού. Αυτό το θέμα από μόνο του έχει αρκετές νομικές προκλήσεις. Η λήξη δεν μπορεί να αιτιολογηθεί από μόνη της και οριζόντια. Μπορεί πολλοί να έχουν αντισώματα επαρκή, οπότε μια ενδεχόμενη πίεση για μαζικούς εμβολιασμούς με την παρέλευση του εξαμήνου θα μπορούσε να έχει απρόβλεπτες επιπλοκές.
Auditor’s note
Σε αυτή τη φάση, η λήξη του πιστοποιητικού εμβολιασμού με νομοθετική πρωτοβουλία θα αναγνώριζε ένα αυξανόμενο πλήθος ανθρώπων ως ανεμβολίαστους ή αντιεμβολιαστές. Κάτι τέτοιο θα έπληττε τη διεθνή εικόνα και ενδεχομένως και θέση της χώρας. Υπ αυτό το πρίσμα, η κυβέρνηση δεν εξετάζει κάτι τέτοιο. Θα επιτρέψει όμως ad hoc πολιτικές…
Τα σενάρια
Αντιθέτως, για την ώρα, φαίνεται ότι προκρίνεται ένα μοντέλο step-by-step προσέγγισης. Όπερ σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις -και δει η ελληνική- θα αφήσουν την κατάσταση δυναμική, να διαπιστώσουν τη διάθεση και θα συνεχίσουν να σπρώχνουν με δημοσιεύματα, παρεμβάσεις και εκστρατείες. Παράλληλα, όμως, θα προωθείται και το σενάριο λήξης και ανανέωσης των πιστοποιητικών. Σε δεύτερο χρόνο θα μπει στη συζήτηση το τεστ αντισωμάτων, η διαπίστωση επιπέδου ανοσίας και ευαλωτότητας και διάφορα άλλα.
Εν τέλει, αναμένεται να διευρυνθεί η ad hoc εξέταση περιπτώσεων. Ήδη, το Μαξίμου σε επίσης εκδηλώσεις δεν αποδέχεται την προσέλευση με πιστοποιητικό παλαιότερο των έξι μηνών και ζητά επιπλέον rapid test. Αυτό το μοντέλο αναμένεται να κυριαρχίσει περαιτέρω, αφού τα media θα έχουν προλειάνει το έδαφος για τη νομοθετική… λήξη του πιστοποιητικού.
Το σενάριο νομοθετικής παρέμβασης αναμένεται να εξεταστεί μόνο εφόσον αλλάξει η τάση και υπάρξει εκ νέου κατάταξη των χωρών από τους διεθνείς οργανισμούς με βάση τους εμβολιασμένους με την ενισχυτική δόση. Ακόμα όμως και έτσι, εγείρεται ζήτημα αποτελεσματικότητας όταν η τρίτη δόση χορηγείται μετά πό 8 ή 10 μήνες από τη δεύτερη,
Διεργασίες στην ΕΕ
Κάθε κράτος-μέλος αυτή τη στιγμή έχει τη διακριτική ευχέρεια να θέσει ένα ανώτατο χρονικό όριο στα πιστοποιητικά. Η Κροατία και η Αυστρία, για παράδειγμα, θεωρούν το πιστοποιητικό εμβολιασμού έγκυρο μόνο για ένα χρόνο μετά τη δεύτερη δόση. Παρότι υπάρχουν πλέον στοιχεία για την υποχώρηση της προστασίας από τα εμβόλια μετά την πάροδο του εξαμήνου, η Κομισιόν δεν θεωρεί ότι είναι επαρκή για την αλλαγή του σχετικού κανόνα, ενώ το ζήτημα δεν έχει συζητηθεί σε επίπεδο Coreper.
Το θέμα θα τεθεί αναλυτικά στη σύνοδο των υπουργών Υγείας, που θα γίνει στις αρχές Δεκεμβρίου. Εκεί θα επιχειρηθεί η υιοθέτηση ενιαίας πολιτικής. Στο παρελθόν κάτι τέτοιο δεν είχε καταστεί εφικτό σε κεντρικά σημεία της πανδημίας. Εν τέλει, οι μεγάλες χώρες, που ελέγχουν τα τουριστικά ρεύματα ξεκινούν επιβάλλοντας απαφγορεύσεις και ζητώντας επιπλέον εξετάσεις και -συνήθως- οι άλλες χώρς υποχωρούν υπό το φόβο απώλειες εισοδήματος.
Προλειαίνουν το έδαφος
Το ζήτημα άφησε ανοιχτό άλλωστε με δηλώσεις του και ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Γιώργος Γεωργαντάς. Μιλώντας στον ΣΚΑΪ, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο επανεξέτασης της διάρκειας του πιστοποιητικού εμβολιασμού. Ερωτηθείς σχετικά αναφέρθηκε στην επιστημονική συζήτηση γύρω από τον χρόνο για τον οποίο καλύπτεται ο εμβολιασμένος και τόνισε: «Εμείς είμαστε έτοιμοι για να διαμορφώσουμε αναλόγως την ισχύ του πιστοποιητικού. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ημερομηνία λήξης του πιστοποιητικού, αλλά είναι κατανοητό ότι μετά από ένα χρόνο από τη δεύτερη δόση του, κάποιος δεν μπορεί να έχει την ίδια ασφάλεια που είχε στο εξάμηνο».
