Μετά από παραπάνω από έξι ώρες το Facebook και τα άλλα sites του ομίλου επανήλθαν σε λειτουργία, αλλά όχι πριν η μετοχή χάσει περί το 6%, η εταιρία 50 δισ. δολάρια από την κεφαλαιοποίησή της και ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ 7 δισ. από την αξία του χαρτοφυλακίου του. Αν και το blackout ήταν το χειρότερο στην ιστορία του Facebook, η βουτιά της μετοχής δεν ήταν. Το ζήτημα όμως που ανακύπτει τώρα δεν περιορίζεται στη διαχείριση της κρίσης συνδεσιμότητας και της αξιοπιστίας σε αυτό το επίπεδο, αλλά επεκτείνεται στα πρόσθετα ρίσκα για την εταιρία και τους μετόχους που δημιουργούν οι αποκαλύψεις για τον τρόπο λειτουργίας που έγιναν λίγες ώρες νωρίτερα και έχουν ξεσηκώσει παγκόσμια θύελλα.
Facebook, Instagram, Messenger και WhatsApp λειτουργούν ξανά! Οι τεχνικοί χρειάστηλε -όπως αναφέρουν οι NY Times- να κάνουν manual reset στους servers. Αυτό σημαίνει ότι χρειάστηκε ανθρώπινο χέρι να διακάοψει την τροφοδοσία ρεύματος διαδοχικά στις servers farms του Facebook προκειμένου να ανακτήσουν τις αρχικές τους ρυθμίσεις.
Δυστυχώς, για τον Ζάκερμπεργκ, η “ανάσταση” του Facebook στο παγκόσμιο Internet δεν συνιστά το τέλος του δρόμου του μαρτυρίου, αλλά την αρχή ενός νέου γολγοθά. Έλεγχοι από τις αρχές στις ΗΠΑ, έρευνες από το Κογκρέσο και reputation crisis βρίσκονται μπροστά. ΤΟ μέγεθος των προβλημάτων αναμένεται να αποτυπωθεί στις αντιδράσεις της αγοράς.
Auditor’s note
Καθώς όμως η κρίση συνδεσιμότητας του Facebook αποκαθίσταται, νέες κρίσεις θολώνουν τον επιχειρηματικό ορίζοντα της εταιρίας. Μέχρι στιγμής, το Facebook και ο Μαρκ Ζοάκερμπεργκ έχουν επιδείξει αξιοσημείωτη αντοχή σε σκάνδαλα ανακάμπτοντας γρήγορα από την υπόθεση παρέμβασης στις αμερικανικές εκλογές και τον απόηχο της Cambrigde Analytica, καθώς και από σειρά άλλων ζητημάτων παραβίασης ιδιωτικότητας. Θα συνεχίσουν όμως να είναι τόσο… ευέλικτοι καθώς ο όγκος και η βαρύτητα των καταγγελιών εις βάρος τους αυξάνονται;Η αξιοπιστία του μέσου επλήγη. Οι χρήστες των εφαρμογών επικοινωνίας αναγκάστηκαν να επιλέξουν εναλλακτικές λύσεις, όπως το signal και το Telegram. Ένα από τα ζητήματα που ανακύπτουν τώρα είναι ο βαθμός αναστρεψιμότητας της εκροής χρηστών και η επιλογή προτιμητέου τρόπου επικοινωνίας.
Σκάνδαλα και blackout
Το μεγαλύτερο Blackout στην ιστορία του Facebook, που επηρέασε όλες τις εφαρμογές του ομίλου διήρκεσε έξι ώρες και ήρθε back-to-back με τις αποκαλύψεις του whistleblower ειδικού δεδομένων της εταιρίας στο 60 minutes του CBS και στους NY TImes, για τον τρόπο λειτουργίας και λήψης αποφάσεων. Για την συστηματική παραπλάνηση της κοινής γνώμης και των αρχών για το hate speech, τους αλγόριθμους επιλογής δημοσιεύσεων και ειδήσεων και την προαγωγή των αντιπαραθέσεων.
Πριν από αυτές τις καταγγελίες το Facebook είχε παραδεχθεί ότι είχε υποβάλλει λανθασμένα και ψευδή στοιχεία στις διαφημιστικές εταιρίες σχετικά με την αποτελεσματικότητα των διαφημίσεων τους για τους τελευταίους αρκετούς μήνες. Η εταιρία του Μαρκ Ζάκερμπεγκ επέριψε ευθύνες γι αυτό στην… Apple καθώς υποστηρίζει ότι οι αλλαγές στο λογισμικό και τις εφαρμογές του iPhone ευθύνονται για τις λάθος καταγραφές.
Αυξάνεται το ρίσκο για την εταιρία
Οι καταγγελίες αυτές, σε συνδυασμό με παλαιότερες για παρεμβάσεις στις εκλογές, παραβάσεις της ιδιωτικότητας, χρήση και κατάχρηση προσωπικών δεδομένων από την ίδια την εταιρία και τρίτους, καθώς και συμβάντα ασφαλείας με παραβίαση των αρχείων ιδιωτικών μηνυμάτων του messenger και του WhatsApp, σκιαγραφούν μια πολυεπίπεδη κρίση που δεν περιορίζεται στην επικοινωνία και στο brand reputation, αλλά χτυπάει τον πυρήνα λειτουργίας του Facebook.
Έτσι, καθώς τα συστήματα επανέρχονται, η λειτουργία σταθεροποιείται, οι αρχές αναμένεται να ζητήσουν με εντάλματα πρόσβαση σε επίπεδα πληροφοριών που δεν έχουν ζητήσει στο παρελθόν προκειμένου να εξετάσουν την συμμόρφωση της εταιρίας με το κανονιστικό πλαίσιο, τουλάχιστον στις ΗΠΑ. Ακόμα και να καθυστερήσει, μια νέα έρευνα στις πρακτικές και τους αλγορίθμους του Facebook θεωρείται αναπόφευκτη και ως εκ τούτου ανεβάζει το συστημικό και επιχειρηματικό ρίσκο για την εταιρία.
Αυτό, ακόμα δεν αποτυπώνεται στη μετοχή και τις προοπτικές της εταιρίας, καθώς οι περισσότεροι αναλυτές δεν έχουν μεταβάλλει τις συστάσεις για τους. Ωστόσο, καθώς οι εξελίξεις τρέχουν και τα δημοσιεύματα πολλαπλασιάζονται, οι αρχές θα αναγκαστούν να κινητοποιηθούν.
Γιατί έπεσε το Facebook
Ξανά σε λειτουργία τέθηκαν μετά τα μεσάνυχτα Facebook, Instagram και WhatsApp μετά από την πολύωρη διακοπή τους. Όπως αναφέρουν οι New York Times, σύμφωνα με έγγραφο που έχουν στη διάθεσή τους, έγινε manual reset στους servers με αποτέλεσμα την επίλυση του προβλήματος. Σημειώνεται ότι από τις 18:45 ώρα Ελλάδας, Facebook, Instagram, Messenger και WhatsApp, που ανήκουν στην ίδια εταιρεία άρχισαν να παρουσιάζουν προβλήματα.
Ειδικοί μιλώντας στο CNN έκαναν λόγο για πιθανή αιτία ένα πρόβλημα DNS, κάτι που τελικώς φαίνεται να επιβεβαιώνεται. Πρόκειται για συστοιχία ονομάτων ιστότοπων σε διευθύνσεις IP που μπορούν να διαβαστούν από έναν υπολογιστή. Συχνά, ονομάζεται και «τηλεφωνικός κατάλογος του Διαδικτύου».
«Επιβεβαιώθηκε: Οι εγγραφές DNS που υποδεικνύουν στα συστήματα πώς “να βρίσκουν” τα https://www.facebook.com και http://Instagram.com αποσύρθηκαν σήμερα το πρωί από τους παγκόσμιους πίνακες δρομολόγησης» έγραψε μέσω Twitter ο δημοσιογράφος – ερευνητής Brian Krebs.
Το αρμόδιο τμήμα της εταιρείας παρακολούθησης δικτυακών συστημάτων Cisco ThousandEyes, ανέφερε μέσω Twitter ότι μετά από δοκιμές φαίνεται πως η διακοπή οφείλεται σε συνεχιζόμενη αποτυχία του ανωτέρω συστήματος (DNS).
Πωλούνται δεδομένα χρηστών: Αλήθεια ή ρώσικη προπαγάνδα;
Στο μεταξύ, δημοσίευμα του Sputnik αναφέρει ότι πωλούνται δεδομένα δισεκατομμυρίων χρηστών του Facebook σε hackers, την ώρα που η πλατφόρμα της «ναυαρχίδας» των social media είναι επί ώρες εκτός λειτουργίας.
Οι ισχυρισμοί αυτοί δεν κατέστη δυνατόν να επαληθευτούν σε αυτή τη φάση., Ωστόσο, όπως όλα δείχνουν το blackout δεν ήταν αποτέλεσμα επίθεσης, αλλά τεχνικού ζητήματος που προκάλεσε την πλήρη εξαφάνιση των επιχειρηματικών domain από το βιβλίο παγκόσμιων ανταποκρίσεων στο internet. Δηλαδή εκτός από τα sites και τα apps του ομίλου του Facebook, εκτός λειτουργίας βρέθηκε το σύνολο των υποδομών της εταιρίας. Δεν δούλευαν τα mail, εσωτερικά και εξωτερικά και οι εφαρμογές διαχείρισης. Η εταιρία έγινε προσωρινά non existent.
Το περιστατικό είναι πρωτόγνωρο και ως εκ τούτου θεωρείται δύσκολο να εμπλέκονται hacker, όχι όμως απίθανο.
Κυβερνοεγκληματίες όμως προσπαθούν συχνά να εκμεταλλευτούν αντίστοιχες συγκυρίες για να εξαπατήσουν πιθανούς αγοραστές πουλώντας μαζικά δεδομένα που μπορεί να διαθέτουν από άλλες περιστάσεις ως ότι τα υπέκλεψαν κατά τη διάρκεια της κρίσης. Τέτοιες εκστρατείες είναι αρκετά συνηθισμένες στο dark web.