Σήμερα, οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο επιχειρούν να ανακτήσουν το χαμένο έδαφος σε κοινωνία και οικονομία βασιζόμενες στον εμβολιασμό και τα ατομικά μέτρα προστασίας. Το εγχείρημα αρχικά παρουσιάστηκε εύκολο, εν τέλει όμως αποδεικνύεται πρόκληση. Τα εμβόλια εκτός από θιασώτες έχουν και επικριτές, με το αντιεμβολιαστικό κίνημα να οργιάζει και να επωφελείται από την έλλειψη επαρκούς ενημέρωσης και τις πολιτικές των κυβερνήσεων.
Ο ρυθμός της οικονομικής ανάκαμψης και η ταχύτητα επανάκαμψης στα προ κρίσης επίπεδα, καθώς και το βάθος και η σφοδρότητα των απωλειών καθορίζεται από τις κυβερνητικές πολιτικές. Οι κυβερνήσεις λοιπόν θα μετρηθούν στην απόδοση των μέτρων προστασίας, στην πειθώ για τον εμβολιασμό και στη στην προστασίας της ανάκαμψης.
Η μεγάλη μάζα των αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων οικονομιών αναμένεται να έχει επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα μέχρι τα μέσα του 2022. Κάποιες έχουν έχουν ήδη επανακάμψει, ενώ οι πιο καθυστερημένες αναμένεται να ανακτήσουν τις απώλειες, σε όρους ΑΕΠ, μέχρι τις αρχές του 2023. Υπάρχουν όμως και άλλες που η κρίση τις πήγε πολλά χρόνια πίσω. Εκεί η ανάκαμψη θα αργήσει περισσότερο, έως και τα μέσα του 2026!
Κενά και αντιφάσεις
Στην κορυφή, η Κίνα και οι ΗΠΑ που ανακάμπτουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Στην πραγματικότητα, η ανάκαμψη είναι η λανθασμένη λέξη για την Κίνα, καθώς έφτασε τα επίπεδα κατά κεφαλήν ΑΕΠ πριν από την πανδημία αμέσως μετά το 2ο τρίμηνο του 2020. Οι πιο αργές αναπτυσσόμενες προηγμένες οικονομίες – η Ισλανδία και η Ισπανία – δεν αναμένεται να ανακάμψουν μέχρι το 2023.
Από την άλλη πλευρά, ορισμένες χώρες θα χρειαστούν χρόνια – όχι μήνες – για να επιστρέψουν στα επίπεδα του 2019. Η Σαουδική Αραβία δεν αναμένεται να ανακάμψει παρά μόνο μετά το πρώτο τρίμηνο του 2024 και η Αργεντινή εκτιμάται ότι θα έχει ακόμη πιο αργή ανάκαμψη, πιάνοντας τα προ κρίσης επίπεδα μετά το 2ο τρίμηνο του 2026.
Τέσσερις αναδυόμενες οικονομίες προχωρούν με ταχύτητα και προβλέπεται ότι θα σταθούν στα πόδια τους μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους ή λίγο αργότερα (αν δεν το έχουν κάνει ήδη):
- Ρωσία: μετά το 2ο τρίμηνο του 2021
- Χιλή: μετά το τρίτο τρίμηνο του 2021
- Ινδία: μετά το 4ο τρίμηνο του 2021
- Ινδονησία: μετά το 4ο τρίμηνο του 2021
Ωστόσο, η ανάκαμψη καμιάς χώρας δεν είναι εγγυημένη και πολλές θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν προβλήματα καθώς πλήττονται τα κύματα των παραλλαγών του COVID-19. Η Ινδία, για παράδειγμα, βρέθηκε μπροστά στο πιο σφοδρό κύμα της πανδημίας τον Μάιο του 2021.
Δόσεις που έχουν χορηγηθεί ανά 100 άτομα πληθυσμού
Όσο υψηλότερο είναι το ποσοστό εμβολιασμού, τόσο πιο δύσκολο είναι να εξαπλωθεί ο COVID-19. Αυτό δίνει στις χώρες μια ευκαιρία να χαλαρώσουν τους περιορισμούς, να αφήσουν τους ανθρώπους να επιστρέψουν στη δουλειά και την κανονική ζωή και να τροφοδοτήσουν την οικονομία. Επιπροσθέτως, όσο πιο γρήγορα διανεμηθούν τα εμβόλια, τόσο λιγότερος χρόνος υπάρχει για να μεταλλαχθούν παραλλαγές.
Ένας άλλος παράγοντας είναι η συνολική ισχύς της υποδομής υγειονομικής περίθαλψης μιας χώρας. Οι πιο προηγμένες οικονομίες έχουν συχνά περισσότερες ΜΕΘ, αποτελεσματικότερη διάδοση πληροφοριών δημόσιας υγείας και, απλά, μεγαλύτερη επάρκεια προσωπικού στα νοσοκομεία.
Αυτά τα χαρακτηριστικά βοηθούν στην καλύτερη διαχείριση της πανδημίας, με μειωμένα κρούσματα, λιγότερους περιορισμούς και ταχεία ανάρρωση.
Τέλος, το επίπεδο της κυβερνητικής στήριξης και τα δημοσιονομικά κίνητρα που εφαρμόζονται σε διαφορετικές οικονομίες καθορίζουν επίσης, σε μεγάλο -αν όχι καταλυτικό βαθμό- την ταχύτητα της ανάκαμψης.
Δείκτης αυστηρότητας μέτρων
Χαρτογράφηση εισοδηματικής στήριξης
Η απώλεια εισοδήματος έχει επηρεάσει πολλούς κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19. Ανεργία, μειωμένο ωράριο, κλείσιμο γραφείων,
και το κλείσιμο των επιχειρήσεων οδήγησε στην ανάγκη για μαζική υποστήριξη εισοδήματος.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα έσοδα από την εργασία μειώθηκαν 3,5 τρισεκατομμύρια δολάρια τους πρώτους εννέα μήνες του 2020, καταγράφοντας κλαμψη -10,7% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019.
Στον χάρτη, το Our World in Data αποκαλύπτει τα διαφορετικά επίπεδα εισοδηματικής υποστήριξης που παρέχουν οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο.
Εισοδηματική υποστήριξη σε αυτή την περίπτωση, ορίζεται ως το επίπεδο μέχρι του οποίου οι κυβερνήσεις αναπληρώνουν -σε γενικές γραμμές- τους χαμένους μισθούς ή παρέχουν καθολικό βασικό εισόδημα ή άμεσες πληρωμές σε άτομα που έχουν χάσει τη δουλειά τους ή δεν μπορούν να εργαστούν.
Τα επίπεδα της εισοδηματικής στήριξης αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου.
Εκτός από την ανισορροπία στη διανομή των εμβολίων, επίσης παρατηρήθηκε σημαντικό gap εισοδηματικών και δημοσιονομικών κινήτρων, ανά τον κόσμο. Αυτό προσδιορίζεται μάλιστα στην κορύφωση της κρίσης και επιδρά στον ρυθμό ανάκαμψης.
Ανήμπορες κυβερνήσεις
Πολλές κυβερνήσεις του κόσμου δεν παρείχαν καμία υποστήριξη όταν πρόκειται για ένα καθολικά εφαρμόσιμο σχέδιο για την κάλυψη των χαμένων εισοδημάτων στις χώρες τους.
Παραδείγματα:
- Βενεζουέλα
- Συρία
- Λευκορωσία
- Μπαγκλαντές
- Καμπότζη
Η πλειοψηφία των κυβερνήσεων που δεν παρέχουν καθόλου ή οριακή υποστήριξη προέρχονται από μεσαίου ή χαμηλού ΑΕΠ χώρες. Με βάση μια πρόσφατη έκθεση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ), οι χώρες χαμηλού μεσαίου εισοδήματος έχουν επίσης τις υψηλότερες απώλειες εισοδήματος, φτάνοντας το 15,1% από το 2019.
Οι αναπτυσσόμενες χώρες τείνουν να αντιμετωπίζουν ένα σημαντικό κενό δημοσιονομικών κινήτρων, στο οποίο δεν έχουν την ικανότητα να αναπληρώσουν το απολεσθέν εισόδημα ή τις χαμένες θέσεις εργασίας.
Στην πραγματικότητα, εκτιμάται ότι οι χώρες χαμηλού και χαμηλού μεσαίου εισοδήματος θα πρέπει να αντλήσουν επιπλέον 982 δισεκατομμύρια δολάρια για να επιτύχουν το ίδιο επίπεδο δημοσιονομικών κινήτρων με τις χώρες υψηλού εισοδήματος.
Υποστηρικτικές κυβερνήσεις
Υπάρχουν άλλες κυβερνήσεις που παρέχουν κάποια βοήθεια σε ευρεία κλίμακα, προσφέροντας στους πολίτες λιγότερο από το 50% των χαμένων μισθών τους:
Παραδείγματα: (από τις 25 Ιανουαρίου 2021)
- Νότια Αφρική
- Κίνα
- Ρωσία
- Ταϊλάνδη
- Αυστραλία
Το ποσοστό ανεργίας της Νότιας Αφρικής ήταν το υψηλότερο στον κόσμο με 37,0% το 2020, αύξηση από 28,7% το 2019. Παρά το γεγονός ότι εφαρμόστηκε πακέτο ιδιαίτερα αυστηρών περιορισμών, η χώρα δεν μπόρεσε να επιβραδύνει τον αυξανόμενο αριθμό κρουσμάτων ή απώλειες θέσεων εργασίας.
Τώρα, η Νότια Αφρική αντιμετωπίζει μια άλλη απειλή, καθώς ένα μια νέα μετάλλαξη έχει επικρατήσει στη χώρα.
Οι πιο υποστηρικτικές κυβερνήσεις
Τέλος, πολλές κυβερνήσεις παρήχαν πιο γενναία πακέτα εισοδηματικής στήριξης, προσφέροντας στους πολίτες περισσότερο από το 50% του χαμένου εισοδήματος:
Παραδείγματα:
- Καναδάς
- Ηνωμένες Πολιτείες
- Ηνωμένο Βασίλειο
- Ισπανία
- Σαουδική Αραβία
Σε περιφερειακό επίπεδο, είναι η Αμερική που έχει πληγεί περισσότερο, σύμφωνα με τη ΔΟΕ. Η περιοχή παρουσίασε μείωση 12,1% στο εισόδημα εργασίας το 2020 σε σύγκριση με το 2019, καταδεικνύοντας την ανάγκη για ευρεία εισοδηματική υποστήριξη.
Η ανεργία στις ΗΠΑ αυξήθηκε από 3,7% σε 8,9% μεταξύ 2019 και 2020. Ενώ η αμερικανική κυβέρνηση παρείχε αρχικά υποστήριξη με τη μορφή του νόμου CARES, η πολιτική απάντηση επεκτάθηκε πρόσφατα μέσω της πιο πρόσφατης συμφωνίας ελάφρυνσης 900 δισ. Δολαρίων.
Υποστήριξη εισοδήματος μετά τον COVID-19
Ενώ ορισμένες χώρες δεν έχουν εξαιρετική ανάγκη εισοδηματικής στήριξης, άλλες έχουν λάβει και δεν έχουν λάβει. Όταν εξετάζουμε τα δημογραφικά στοιχεία, οι εργαζόμενοι που επλήγησαν περισσότερο ήταν οι προσωρινοί εργαζόμενοι, οι μετανάστες, οι εργαζόμενοι περίθαλψης και οι αυτοαπασχολούμενοι πωλητές που δεν έχουν συμβόλαια εργασίας ή ασφάλιση εργασίας.
Σαν αποτέλεσμα, ορισμένοι αναπτύσσεται έντονη πίεση για την κατοχύρωση καθολικού βασικού εισοδήματος. Μια τριετής μελέτη εξελίσσεται ήδη στη Γερμανία, για παράδειγμα, για να δοκιμαστεί πόσο αποτελεσματική θα ήταν αυτή η ενίσχυση εισοδήματος στη μετα-πανδημική περίοδο.
Σήμερα, ωστόσο, το εισόδημα δεν είναι εγγύηση και ενώ το 2021 τα πράγματα μπορεί να επιστρέψουν στο «κανονικό». Αυτό δεν σημαίνει ότι τα επίπεδα εισοδήματος θα επιστρέψουν στο φυσιολογικό.
Επιστροφή στην κανονικότητα;
Πολλοί ειδικοί και ηγέτες υποστηρίζουν τώρα τη διοχέτευση περισσότερων χρημάτων στην υποδομή υγειονομικής περίθαλψης και την έρευνα ασθενειών προληπτικά. Η αυξημένη χρηματοδότηση τώρα θα βοηθήσει να σταματήσουν οι παγκόσμιες διακοπές λειτουργίας και οι άσκοπες απώλειες ζωών στο μέλλον.
Ο χρόνος θα δείξει πότε θα επιστρέψουμε σε «φυσιολογικά» παντού, ωστόσο, το φυσιολογικό πιθανότατα δεν θα είναι ποτέ το ίδιο. Πολλές επιπτώσεις της παγκόσμιας πανδημίας θα μείνουν μακροπρόθεσμα.
ήμερα, οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο επιχειρούν να ανακτήσουν το χαμένο έδαφος σε κοινωνία και οικονομία βασιζόμενες στον εμβολιασμό και τα ατομικά μέτρα προστασίας.
