Στο στόχαστρο των οίκων αξιολόγησης βρίσκεται το. Ελ Σαλβαδόρ, όντας η πρώτη χώρα που υιοθετεί κρυπτονομισμα και δη το BITCOIN ως επίσημο νόμισμα, σε μια προσπάθεια να παρακάμψει τις κυρώσεις των ΗΠΑ.
Στις 18 Αυγούστου, η κεντρική τράπεζα του Ελ Σαλβαδόρ δημοσίευσε αίτημα διευκρινήσεων σχετικά με νέες οδηγίες για την εφαρμογή του Bitcoin ως νόμιμου νομίσματος στη χώρα, αναδύοντας ήδη τις εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και τραπεζικού συστήματος, την ώρα που πραγματοποιούνται διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα.
Το Ελ Σαλβαδόρ έγινε η πρώτη χώρα που υιοθέτησε το bitcoin ως νόμιμο νόμισμα, ακολουθώντας η Κούβα το παράδειγμά της. Ο αμφιλεγόμενος πρόεδρος της χώρας, Ναγίμπ Μπουκέλε, είχε χαρακτηρίσει το bitcoin ως “τον ταχύτερα αναπτυσσόμενο τρόπο μεταφοράς” δισεκατομμυρίων δολαρίων σε εμβάσματα αλλά και έναν τρόπο για μη χάνονται εκατομμύρια δολάρια σε μεσάζοντες.
Να σημειωθεί ότι τα εμβάσματα από Σαλβαδοριανούς που εργάζονται στο εξωτερικό αναλογούν σε ένα μεγάλο τμήμα της οικονομίας, ανάλογο σχεδόν με το 22% του ΑΕΠ. Μάλιστα, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, το 2020 τα εμβάσματα προς τη χώρα ανήλθαν σε 5,9 δισ. δολάρια.
Σύμφωνα με τον νόμο που ψηφίστηκε τον Ιούνιο, οι τράπεζες και άλλοι οικονομικοί παράγοντες θα πρέπει να αποδεχτούν το Bitcoin ως μέσο πληρωμή σε όλες τις συναλλαγές και πληρωμές των πελατών. Αν και δεν αναμένεται πως οι τράπεζες θα είναι πρόθυμες να διατηρήσουν σημαντικά ποσά Bitcoin στους ισολογισμούς τους, η αποτελεσματική και έγκαιρη μετατρεψιμότητα των Bitcoin που θα διαθέτουν ως απόθεμα θα είναι το κλειδί για τον μετριασμό κάθε κινδύνου που προκύπτει από τη μεταβλητότητα του κρυπτονομίσματος.
Ο νόμος
Οι νέοι κανονισμοί ακολουθούν την έγκριση της Βουλής της χώρας στις 9 Ιουνίου νόμου που καθιστά νόμιμο χρήμα το Bitcoin στο Ελ Σαλβαδόρ, έτσι ώστε τόσο το δολάριο ΗΠΑ όσο και το Bitcoin να είναι νόμιμο νόμισμα συναλλαγών από τις 7 Σεπτεμβρίου.
Η εφαρμογή του Bitcoin ως νόμιμου χρήματος δεν εκλαμβάνεται θετικά από τις τράπεζες του Ελ Σαλβαδόρ, διότι θα αυξήσει τον κίνδυνο διαμεσολάβησης, θα αυξήσει το κόστος χρηματοδότησης μέσω μεγαλύτερου ανταγωνισμού για καταθέσεις, θα διαβρώσει το εισόδημα και θα αυξήσει τους λειτουργικούς κινδύνους.
Οι προτεινόμενοι κανόνες σκοπεύουν να καθορίσουν τον τρόπο με τον οποίο τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα μπορούν να χρησιμοποιήσουν Bitcoin και δολάρια ΗΠΑ για την παροχή ψηφιακών πορτοφολιών, ανταλλαγών και υπηρεσιών πληρωμών.
Οικονομική κρίση και διεθνής αντίδραση
Όταν ο πρόεδρος Μπουκέλε εξήγγειλε το μέτρο, προ διμήνου, υποσχέθηκε «χρηματοπιστωτική ένταξη, επενδύσεις, τουρισμό, καινοτομία και οικονομική ανάπτυξη».
Εν μέσω οικονομικής κρίσης και λόγω πανδημίας, η κυβέρνηση του φτωχικού Ελ Σαλβαδόρ διακηρύττει ότι η υιοθέτηση του Bitcoin ως επίσημο νόμισμα -που εγκρίθηκε κατά πλειοψηφία έγκριση από τη Βουλή στις αρχές Ιουνίου και τίθεται σε εφαρμογή στις 7 Σεπτεμβρίου, σε μία παγκόσμια πρώτη- θα φέρει επανάσταση.
Ότι θα βοηθήσει στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Θα ενισχύσει την απασχόληση. Θα φέρει περισσότερες και φθηνότερες χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.
Το κυριότερο όμως, σύμφωνα με την κυβέρνηση, είναι ότι θα μειώσει το κόστος εμβασμάτων, τα οποία ανήλθαν πέρυσι σε ύψος σχεδόν 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων -ως επί το πλείστων από ομογενείς που εργάζονται στο εξωτερικό- αναλογώντας σχεδόν στο ένα πέμπτο του ΑΕΠ, από τα υψηλότερα ποσοστά στον κόσμο.
Ωστόσο, το μέτρο κάθε άλλο παρά τυγχάνει γενικής αποδοχής, με τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις ολοένα και πληθαίνουν, κυρίως λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης και της ελλιπούς διαχείρισης της πανδημίας.
Σε μία οικονομία με χρόνια αναιμικούς ρυθμούς ανάπτυξης, περιορισμένη πρόσβαση στις αγορές χρέους, αυξανόμενο κόστος δανεισμού και μεγάλη «μαύρη τρύπα» στον προϋπολογισμό, η μεταβλητότητα ενός κρυπτονομίσματος και το «θολό» νομικό πλαίσιο γύρω από αυτό εγείρουν κρίσιμα ερωτήματα.
Το βασικότερο- ήδη περιπλέκει τις διαπραγματεύσεις με του ΔΝΤ για την χορήγηση δανείου, ύψους 1,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Auditor’s note
Όπως έχουμε αναφέρει στο crisis monitor, υπήρξε σαφή προειδοποίηση κατά του Bitcoin και της υιοθέτησής του από χώρες και κεντρικές τράπεζες εξέπεμψε η “τράπεζα των κεντρικών τραπεζών” BIS, ενώ το ΔΝΤ “έτριξε τα δόντια” στο Ελ Σαλβαδόρ, που είναι η πρώτη χώρα έδωσε status ισοτιμίας στο κρυπτονόμισμα.
Το ΕΛ Σαλβαδόρ, ενέκρινε τη χρήση του Bitcoin ως συναλλακτικό μέσο, ενώ παράλληλα βρίσκεται σε ενεργό πρόγραμμα του Ταμείου
Παραμένει ωστόσο εξαιρετικά αμφίβολο ότι η κυβέρνηση θα καταφέρει να πείσει τους επικριτές των αμφιλεγόμενων σχεδίων της και ιδιώτες επενδυτές, που το προηγούμενο διάστημα προχώρησαν σε μαζικές πωλήσεις κρατικών ομολόγων.
Κίνδυνοι και προβληματισμοί
Παρόλο που οι κανονισμοί περιλαμβάνουν οδηγίες για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, η παρακολούθηση της συμμόρφωσης και των ελέγχων που σχετίζονται με αυτές τις οδηγίες είναι πιθανό να είναι δύσκολη και θα πρέπει να δοκιμαστεί.
Ορισμένες πτυχές της εφαρμογής που είναι σημαντικές για τις τράπεζες είναι ακόμη ασαφείς, ιδίως εκείνες που αφορούν το λειτουργικό πλαίσιο του συστήματος μετατρεψιμότητας Bitcoin-δολαρίου που υποστηρίζεται από την κυβέρνηση και ανακοινώθηκε στο νόμο. Άρα η αποσαφήνιση αυτών των πτυχών θα είναι το κλειδί για τον προσδιορισμό της επίδρασης της εφαρμογής στους ισολογισμούς των τραπεζών.
Παρόλο που ο νόμος καθόρισε ότι η κυβέρνηση θα παράσχει τα εργαλεία που εγγυώνται την αυτόματη και στιγμιαία μετατροπή μεταξύ Bitcoin και δολαρίων ΗΠΑ, το λειτουργικό πλαίσιο δεν έχει αποκαλυφθεί ακόμη.
Ο προτεινόμενος κανονισμός θεσπίζει ότι τα τρίτα μέρη που εμπλέκονται σε υπηρεσίες κρυπτονομισμάτων πρέπει να συμμορφώνονται με τους κανόνες για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της αντιτρομοκρατίας, ο οποίος θα βοηθήσει στη διαχείριση της ανάπτυξης αυτών των οντοτήτων και των συναφών κινδύνων και θα αποτρέψει απειλές για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Ωστόσο, η επιτυχία τέτοιων ελέγχων είναι εξαιρετικά δύσκολο κατόρθωμα καθότι οι έλεγχοι είναι δύσκολοι και δαπανηροί. Τέτοιες προκλήσεις ενδέχεται να εμποδίσουν τις τράπεζες και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να παρέχουν υπηρεσίες που σχετίζονται με το Bitcoin ή να θέσουν σε κίνδυνο την εμπιστοσύνη ως προς το εθνικό τραπεζικό σύστημα.
