Με τον ανασχηματισμό να θεωρείται δεδομένος, καθώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης τον εξήγγειλε, υπό συζήτηση παραμένουν τα πρόσωπα και ο χρόνος, μεταβλητές τις οποίες ο πρωθυπουργός δεν προσδιόρισε επαρκώς.
Τον ανασχηματισμό επιβεβαίωσε άλλωστε και ο νέος κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου, στην πρώτη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, ξεκαθαρίζοντας ότι οι ανακατατάξεις δεν λογίζονται ως αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα.
Κεντρικός στόχος του επιτελείου του Μεγάρου Μαξίμου είναι η εκτόνωση της πίεσης από την κοινωνία και παράλληλα η διαμόρφωησ κλίματος πολιτικής σταθερότητας που θα επιτρέψει την απρόσκοπτη επικοινωνία με το εξωτερικό. Σε αυτό το πλαίσιο μελετάται η υποργοποίηση ακόμα και του Τάκη Θεοδωρικάκου, ο οποίος διαθέτει ικανότητα διαχείρισης μεγάλων επιτελείων και καλές σχέσεις με την ΕΕ. Ακόμα ωστόσο κανείς δεν μπορεί να προσδιορίσει τον ρόλο και αν ο ίδιος θα ήθελε να πιάσει την καυτή πατάτα.
Σε κάθε περίπτωση, το κυβερνητικό σχήμα έχει ανάγκη προσωπικοτήτων με διαλειτουργικό χαρακτήρα, χαμηλό προφίλ και μη ανταγωνιστικούς.
Επίσης, με δεδομένη την προώθηση της πράσινης ατζέντας, το υπουργείο Περιβάλλοντος αναμένεται να ισχυροποιηθεί περιατέρω. Αυτό όμως δεν είναι σαφές πως θα καταγραφεί σε επίπεδο προσώπων.
Πριν ή μετά τη ΔΕΘ
Έτσι, τώρα -όπως κάθε χρόνο- το ζήτημα εστιάζεται στον χρονισμό του ανασχηματισμού. Τα περισσότερα σενάρια εστιάζουν στην ανακοίνωση των κυβερνητικών ανακατατάξεων πριν από τη ΔΕΘ, ώστε εκεί να σηματοδοτηθεί η νέα αρχή για την επόμενη διετία, η οποία θα έχει αναπόφευκτα και προεκλογικό χαρακτήρα. Υπάρχουν βέβαια και εισηγήσεις στον Κυριάκο Μητσοτάκη να ανακινώσει τον ανασχηματισμό σε δεύτερο χρόνο και σε απόσταση από τις φυσικές καταστροφές, με γνόμωνα την εμπέδωση της σταθερότητας και τη λήψη ψύχραιμων αποφάσεων με μικρότερο πολιτικό κόστος.
Ωστόσο, το δεύτερο σενάριο έχει τον κίνδυνο να καταδείξει κυβενρητική αναλγησία και να αποδυναμώσει περιατέρω τον Κυριάκο Μητσοτάκη, καθώς θα φανεί πολιτικά αδύναμος και δέσμιος εσωκομματικών και ευρύτερων πολιτικών ισορροπιών.
Ευθύνες σε δομές και διαδικασίες
Ο πρωθυπουργός, σε μια προσπάθεια να περιορίσει την “ακτίνα των θραυσμάτων” είχε σκιαγραφήσει τον επικείμενο ανασχηματισμό ως προσπάθεια απόδοσης ευθυνών, αλλά όχι μόνο σε πρόσωπα αλλά και σε δομές και διαδικασίες. Αυτό συνεπάγεται ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να ανακοινώσει μια νέα μεταρρύθμιση με στόχο την ενίσχυση της επιχειρησιακής ευελιξίας, την αποτροπής και της ενίσυσης της κοινωνικής συνείδησης. Οι αλλαγές αυτές, όμως, αναμένεται να δημιουργήσουν νέες δομές και περισσότερες θέσεις συμβάλλοντας έτσι στην αποκλιμάκωση των εσωτερικών πιέσεων, τη στιγμή που θα φανεί να αποδίδει ευθύνες και να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες.
Τα πρόσωπα
Οι αλλαγές προσώπων θα έχουν στόχο να περορίσουν τον αντίκτυπο στο πρωθυπουργικό περιβάλλον. Έτσι, αναμένεται η αντικατάσταση του Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, ο οποίος βέβαια μάχεται για να παραμείνει στη θέση του και διαθέτει και αυξημένο leverage.
Για να φτάσει όμως η πολιτική ευθύνη στον προϊστάμενο υπουργό θα πρέπει πρώτα να έχει διαπιστωθει και αποδοθεί επιχειρησιακά. Έτσι, αυξημένες είναι οι πιθανότητες απομάκρυνσης του αρχηγού της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Στέφανο Κολοκούρη. Ο ίδιος διαθέτει πείσης αρκετά μεγάλο δυναμικό πίεσης, δεδομένου ότι προέρχεται από στρατιωτική οικογένεια με βαθιές πολιτικές ρίζες.
Μπιλιάρδο και… καραμπόλες
Εν αμφιβόλω βρίσκεται και η τύχη του Νίκου Χαρδαλιά, ο οποίος θα μπορούσε να αποτελέσει εξιλαστήριο θύμα για να σωθεί ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης. Πλέον, ιδιαίτερα μετά το ισχαιμικό επεισόδιο που υπέση μελετάται η μετακίνηση του από τη θέση του υφυπουργού Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων, ενδεχομένως σε πιο επιτελικό και λιγότερο επιχειρησιακά φορτισμένο πόστο. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να διευκολύνει αλλαγές.
Στο κάδρο των ανακατατάξεων τίθεται εκ των πραγμάτων και ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη και πρώην αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ Κωνσταντίνος Τσουβάλας. Η παραμονή του στο κυβερνητικό σχήμα θεωρείται απίθανη και πλέον φαίνεται ότι θα αποπεμφθεί μαζί με τον αρχηγό της Πυροσβεστικής, επωμιζόμενοι, σιωπηρά, και τις αναδρομικές ευθύνες για το Μάτι, προκειμένου να κατευναστούν τα πνεύματα σε πολιτικό επίπεδο.
Cherry picking
Αλλαγές όμως αναμένονται και στη διάρθρωση του οικονομικού επετελείου προκειμένου να διαμορφωθεί μηχανισμός ταχείας απόκρισης για τη διαχείριση κοινοτικών κονδυλίων, ιδιαίτερα από το Ταμείο Ανάκαμψης. Εκεί, οι ανακατατάξεις παραμένουν υπό συζήτηση και διαβούλευση ακόμα και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ενδεχομένως να αναβαθμιστεί και να απκτήσει ουσιατικό χαρτοφυλάκιο ο οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού Αλέξης Πατέλης, ο οποίος φαίνεται έχει διαχειριστεί αποτελεσματικά τις σχέσεις του Μαξίμου με τους Τραπεζίτες.
Αμετακίνητοι και δυσλειτουργικοί
Εξαιρετικά απίθανο θεωρείται το σενάριο των αλλαγών στο υπουργείο Εξωτερικών. Το μείζον θέμα όοσν αφορά την εξωτερική πολιτική εντοπίζεται στο σκέλος διαλειτουργικότητας του διπλωματικού γραφείου του Μαξίμου. Καθώς η διπλωματική σύμβουλος του πρωθυπουργού Ελένη Σουρανή έχει διοριστεί στην πρεσβεία στη Ρώμη, ακόμα δεν έχει γίνει γνωστό το όνομα του αντικαταστάτη της. Το ενδεχόμενο να αναλάβει τον ρόλο η απομακρυνθείσα από το ΥΠΕΞ Μάνια Τελαλιάν, μπορεί να αποδειχθεί καταστροφικό, δεδομένων των σχέσεών της με τον Νίκο Δένδια.
Αλλαγές μελετώνται στο Εσωτερικών, όπου το δίδυμο Βορίδη – Πέτσα δεν αποδεικνύεται ιδιαίτερα λειτουργικό. Ανακατατάξεις αναμένονται από καιρό στο υπουργείο Υγείας, αλλά είχε επιλογή η εσωτερική αναδιάταξη αρμοδιοτήτων ως λύση χαμηλών τόνων. Έτσι είχε αναβαθμιστεί ο Βασίλης Κοντοζαμάνης και περιορίστηκε ο ρόλος του Βασίλη Κικίλια. Ωστόσο, αυτή τη φορά το σενάριο απομάκρυνσης του υπουργού θεωρείται πιθανό, χωρίς αυτό να σημαίνει την de facto αναβάθμιση του αναπληρωτή υπουργού.
Ζητήματα υπάρχουν και στο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, όπου ο Νότης Μηταράκης βρίσκεται στο επίκεντρο πολυεπίπεδης κριτικής και έχει βρεθεί αρκετές φορές φάουλ στην ΕΕ.
Προβλήματα υπάρχουν και στο υπουργείο Άμυνας, με τον υπουργό Νίκο Παναγιωτόπουλο να μην έχει διαλειτουργικές σχέσεις με τον υφυπουργό ΑΛκιβιάδη Στεφανή. Ο υφυπουργός θα μπορούσε να μετακινηθεί στο υπό σύσταση συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας, δημιουργώντας χώρο στο υπουργείο και χωρίς αίσθηση υποβάθμισης. Ο κ. Στεφανής είναι άλλωστε καλύτερος σε ρόλο whisperer.
