Νέο πεδίο διαπραγμάτευσης και πλαίσιο αναδιάταξης ισορροπιών εντός της ΕΕ δημιουργεί η κρίση στο Αφγανιστάν και η επιτακτική ανάγκη υποδοχής προσφύγων από τη χώρα.
Η αποσταθεροποίηση της χώρας, η αποσάθρωση των δομών και η αδυναμία των Ταλιμπάν να ελέγξουν τις δυνάμεις τους θεωρείται βέβαιο ότι θα οδηγήσουν σε πολλαπλά προσφυγικά κύματα τα προσεχή χρόνια. Η ΕΕ, φαίνεται ότι αρχίζει να αντιλαμβάνεται το εύρος της σοβούσας αυτής κρίσης και επιχειρεί να προετοιμαστεί. Οι εξελίξεις είναι πλέον ραγδαίες, η αναγκαιότητα ασφαλούς εξόδου πολιτών επιτακτική και το συνολικό διακύβευμα καθοριστικό για το κύρος και τον ρόλο της ΕΕ διεθνώς.
Υπ αυτό το πρίσμα, οι εξελίξεις που πυροδοτούνται θα οδηγήσουν, βραχυχρόνια και μεσοπρόθεσμα σε αναδιάταξη ισορροπιών και ομάδων. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο η έκκληση της Κομισιόν για την υποδοχή μεταναστών από τις χώρες-μέλη της ΕΕ και του NATO, έχει αυξημένο ειδικό βάρος. Αν μάλιστα σε αυτό συνυπολογιστεί και η προσπάθεια διαχείρισης του θέματος από τις ΗΠΑ, τότε γίνεται αντιληπτό το σκηνικό που δημιουργείται δεν είναι μονοδιάστατο.
Συνεπώς, οι πρωτοβουλίες της Βόρειας Μακεδονίας, της Αλβανίας και άλλων χωρών για την υποδοχή προσφύγων οικοδμούν επίσης πολιτικό και διπλωματικό κεφάλαιο, το οποίο μπορεί να αποτελέσει κλειδί για άλλες εξελίξεις.
Έκκληση φον Ντερ Λάιεν
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απηύθυνε έκκληση προς όλες τις χώρες, κυρίως τις ευρωπαϊκές χώρες, να υποδεχθούν μέρος των αφγανών προσφύγων που διαφεύγουν από την Καμπούλ και διαβεβαίωσε τις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης που θα το κάνουν ότι θα έχουν την οικονομική στήριξη της Ευρώπης.
«Απευθύνω έκκληση προς όλα τα κράτη που συμμετείχαν σε αποστολές στο Αφγανιστάν, τους Ευρωπαίους και τους άλλους, να προσφέρουν επαρκείς ποσοστώσεις υποδοχής (…) ώστε να μπορέσουμε συλλογικά να συνδράμουμε όσους έχουν ανάγκη προστασίας», δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν κατά την διάρκεια επίσκεψής της σε κέντρο υποδοχής Αφγανών προσφύγων που έχουν απασχοληθεί στους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
«Η Κομισιόν είναι έτοιμη να παράσχει τους αναγκαίους πόρους του προϋπολογισμού για την στήριξη των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης» που θα βοηθήσουν πρόσφυγες να εγκατασταθούν στο έδαφός τους.
Δεν είναι μέχρι στιγμής γνωστό πόσα κράτη μέλη της Ενωσης έχουν δεσμευθεί να υποδεχθούν στο έδαφός τους πρόσφυγες από το Αφγανιστάν, ούτε αν ορισμένες κυβερνήσεις έχουν αρνηθεί.
Προσωρινές λύσεις
Προηγουμένως, η πρόεδρος της Κομισιόν, μαζί με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και τον Ισπανό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ επισκέφθηκαν στην στρατιωτική βάση του Τορεχόν ντε Αρντόθ τις εγκαταστάσεις όπου θα εγκατασταθούν προσωρινά Αφγανοί πρόσφυγες που εργάζονταν στην Καμπούλ για τους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ενωσης και οι οικογένειές τους, για να κατευθυνθούν στην συνέχεια στις χώρες όπου θα εγκατασταθούν.
Ο Σαρλ Μισέλ παραδέχθηκε ότι η μετανάστευση αποτελεί «δύσκολο θέμα στην Ευρωπαϊκή Ενωση» και τάχθηκε υπέρ μίας συντεταγμένης μεταναστευτικής κίνησης.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός δήλωσε από την πλευρά του ότι ορισμένοι από τους Αφγανούς που έφθασαν στο κέντρο του Τορεχόν ντε Αρντόθ έχουν ήδη αναχωρήσει προς άλλες χώρες και αναφέρθηκε ειδικά στη Δανία και ορισμένες χώρες της Βαλτικής, χωρίς να δώσει συγκεκριμένους αριθμούς.
Οταν ερωτήθηκε σχετικά με τις σχέσεις ανάμεσα στην ΕΕ και τους Ταλιμπάν, η πρόεδρος της Κομισιόν επέμεινε ότι, αν και υπάρχουν «επαφές επιχειρησιακού τύπου» για «να σωθούν ζωές» , «δεν υπάρχει κανένας πολιτικός διάλογος» με το κίνημα αυτό και, κατά συνέπεια, «καμία αναγνώριση των Ταλιμπάν».
